Alþýðublaðið - 07.10.1959, Blaðsíða 4

Útgefandi. Alþýðúflokkurlnn. — Framkvæmdastj órl: Ingoifur Kristjénssoa.
— Ritstjórar: Benedikt Gröndal, Gísli J. Ástþórsson og Helgi Sæmundsson
(áb.). — Fulltrúi ritstjómar: Sigvaldi Hjálmarsson. — Fréttastjóri: Björg-
Vin Guðmundsson. — Símar: 14 900 — 14 901 — 14 902 — 14 903. Auglýs-
Sngasimi 14 906- — ACsetur: Alþýðuhúsið. — Prentsmiðja Alþýðublaðsin*,
Hverfisgata 8—10.
Austurvidskiptin
ÞJÓÐVILJINN segir í forustugrein sinni í
gær, að Alþýðuflokkurinn og Sjálfstæðisflokkur-
inn vilji hætta viðskiptum okkar við Sovétríkin
og þau lönd, sem þeim eru handgengin. Alþýðu-
flokknum hefur ekki dot'tið slíkt í hug. Hann vill
breytingar á verzlunarmálunum, en eigi að síður
áframhaldandi austurviðskipti. Stefna hans er sú,
að íslendingar skipti við þær þjóðir, sem hafa góð-
ar vörur að bjóða og vilja kaupa framleiðslu okk
ar við því verði, er þarf til þess að viðskiptin geti
tekizt. Rússar eru okkur góðir viðskiptavinir, og
hvers vegna ættum við þá að snúa við þeim bak-
inu? Sjálfsagt gætu þeir fengið annars staðar
sömu framleiðsluvörur og við höfum á boðstólum.
íslendingar eiga þess víst engan kost að svelta
Rússa, enda kemur engum hérlendum manni slíkt
og þvílíkt til hugar.
IJppþot Þjóðviljans er heldur ekki þannig
til komið, að skriffinnar hans trúi þeirri vit-
leysu, sem þeir halda fram. Tilgangurinn er alít
annar. Þeir eru að reyna að telja íslendingum
trú um, að austurviðskiptin aukist, ef Alþýðu
bandalagið bætir við sig fylgi, en minnki, ef það
fari hallloka í kosningum. En þetta virðast vera
ómaklegar getsakir í garð Rússa. Þeir fást ágæt-
lega tii að skipta við okkur, þó að Lúðvík Jós-
epsson og Hannibal Valdimarsson séu oltnir úr
ráðherrastólunum. Alþýðubandalagið var enginn
frumkvöðull að austurviðskiptunum, þó að það
uni þeim auðvitað ágætlega og kannski betur
en ýmsir aðrir. Þar fyrir kunna allir íslending
ar að meta þau og vilja gjarna halda þeim áfram.
Fátt er heimskulegra en blanda afurðasölu-
málum okkar saman við stjórnmálabaráttuna
heima fyrir. Við þurfum að kaupa og selja vörur,
hverjir sem sitja í ríkisstjórn. Fyrirkomulag
þeirra mála getur naumast breytzt að neinum
mun, þó að stjórnarskipti verði á íslandi eða
gamalt hlutfall s'tjórnmálaflokkanna raskist á al-
þingi, enda væri slíkt mjög illa farið. Þess vegna
er fásinna af Þjóðviljanum að gefa í skyn, að
austurviðskiptin muni aukast eða minnka við .vax
andi áhrif Alþýðuflokksins í landinu eða að Rúss
ar muni tregari eða fúsari að skipta við okkur, ef
Alþýðubandalagið tapi, standi í stað eða bæti við
sig nokkrum a'tkvæðum. Rússar eru sem betur
fer á allt annarri skoðun. Það sýnir og sannar
reynsla undanfarinna ára. Og þess vegna er sann
gjarnast og skynsamlegast að berjst um eitthvað
annað en utanríkisviðskiptin á heimavígstöðvum
íslenzkrar stjórnmálabaráttu.
Lausf sfarf.
Tunnuverksmiðjur ríkisins óska eftir að ráða mann,
sem hafi á hendi verklega stjórn verksmiðjanna á
Siglufirði og Akureyri.
Tækni- eða verkfræðimenntun æskileg.
Umsóknir sendist til Tunnuverksmiðja ríkisins,
Siglufirði.
Tunnuverksmiðjur ríkisins.
EFTIR langar og strangar
viðræður hefur útlagastjórn-
in í Alsír loks svarað ræðu de
Gaulle, þeirri er hann hélt 15.
september sl. Eins og búizt
var við er svarið frekar já-
kvætt og vekur vonir um, að
samningaumleitanir hefjist
um vopnáhlé. Blákalt nei
hefði skaðað málstað Alsír-
manna á ’ þingi Sameinuðu
þjóðanna, 'sem hefur málefni
Alsír til umræðu á yfirstand-
andi þingi; Enginn vafi er þó
á því, að iaðstaða Frakka er
sterkari nú en í fyrra í þessu
máli. Hinfr samkomulagsfús-
ari meðlimir útlagastjórnar-
innar hafa náð fram sínu máli,
einkum þ|ir ráðherranna, er
standa í nánustu sambandi við
Nasser. I
En ÞAÐ ér augljóst, að hin-
ir varfæmari menn útlaga-
stjórnarinnar álíta, að de
Gaulle hafi ekki verið að
reyna að vinna áróðurssigur
með ræðu sinni og tilboðum
til uppreisnarmanna og haga
svari sínu eftir því. Sú skoð-
un, að Alsírbúar eigi sjálfir að
ákveða framtíðarstjórnskipan
landsins, er nú viðurkennd af
forseta Frakklands, og mögu-
leikar opnast á því, að Alsír
öðlist sjálfstæði án styrjaldar.
Bourgiba’ forseti Túnis, er
helzti talsmaður þess, að út-
lagastjórnin íhugi vandlega
tilboð de Gaulle. Hann gekk
á sínum tíma að tilboðum
Frakka um takmarkað sjálf-
stæði Túnis til handa og hlaut
harða gagnrýni ýmissa landa
sinna fyrir. En það kom brátt
í ljós, að samkomulag það, sem
hann gerði við frönsku stjórn-
ina, var áfangi á leiðinni til
algers sjálfstæðis. Bourgiba
álítur, að hið sama geti gerzt
í Alsír.
UtLAGASTJÓRNIN undir-
strikar að sjálfsögðu, að hún
muni halda baráttunni áfram.
Annað getur hún ekki gert.
Friður verður ekki saminn í
Alsír nema með skilyrðum,
sem hún samþykkir. í Frakk-
landi eru líka margir, sem ef-
ast um, að „friðunin" í Alsír
geti nokkurn tíma leitt til þess
ástands, sem de Gaulle telur
undirstöðu þess, að kosningar
geti farið fram í landinu, —
þ.e. að færri en 200 manns
falli þar árlega í bardögum
eða leyniárásum. Margir, sem
r r
IALSIR
fagna tilboðum de Gaulle, svo
sem til dæmis óháða blaðið
Le Monde, sem harma það, að
hann skyldi ekki bjóða vopna
hlé þegar í stað.
UpPREISNARMENN leggja
til, að vopnahléssamningar
hefjist strax. En þeim er ljóst,
að de Gaulle getur ekki við-
urkennt útlagastjórnina sem
fulltrúa alsírsku þjóðarinnar.
Samningaumleitanir verða að
fara fram eftir öðrum leiðum.
SvAR útlagast j órnarinnar
vekur athygli á ýmsum erfið-
um vandamálum. Þar er vísað
á bug þeirri hugmynd, að Al-
sír verði skipt, ef meirihluti
íbúanna velur sjálfstæði og
skilnað frá Frakklandi. De
Gaulle á vafalaust erfitt með
Hannes
á h o r n i n u
ýý Lyfjaverðið enn á
hvers manns vörum.
ýV Þarf að athuga hetur.
ýý Það, sem hægt er að
gera, ef viljinn ékki
brestur.
LÆKKUNIN UM DAGINN á
lyfjaverðinu er enn umræðu-
efni manna á milli. Sú lækkun
kom fólki á óvart og þó hafði
verið rætt um verðlag á lyfjum
árum saman, en sama og ekkert
verið gei-t í málinu. í sumum
málum er fólk orðið svo lang-
þreytt, að það hýst ekki við
neinni lausn. Það var til dæmis
búið að telja okkur trú um, að
dýrtíðin væri náttúrulögmál, að
ekki væri hægt að lækka verð
landbúnaðarvara, gefa eftir vísi
tölustig eða neitt í þá átt.
ÞESS VEGNA hlustaði fólk
undrandi á .nýársræðu Emils
Jónssonar og trúði varla að
hægt væri að gera það, sem
hann tilkynnti að yrði gert, en
það hefur komið í ljós, að þetta
var hægt að gera — og að áætl-
unin hefur staðizt. Verðið á land
búaðarvörum var lækkað, laun-
þegar gáfu eftir vísitölustig. Þeg
ar landbúnaðarvörurnar áttu nú
að hækka var sú hækkun stöðv-
uð með bráðabirgðalögum, — og
þó að bændasamtök, uppæst af
stjórnmálaspekúlöntum, hóti nú
að hætta slátrun og hella niður
mjólk, þá taka menn það ekki
alvarlega, en fagna þeirri síað-
reynd að verðið hefur ekki
hækkað. Það verður svo á valdi
alþingis að ráða þessu til lykta.
Um lyfjaverðið fékk ég eftirfar-
andi bréf í gær:
J. Ö. SKRIFAR: „Þú varst,
Hanhes minn, að segja okkur
hvað asperíntöflurnar hafi lækk
að í verðí ,eða úr kr. 12,35 í kr.
5,65, 20 töflur, og hálstöflur
(einnig 20 st.) úr 18,00 í 5,20.
Annars sagði Hafnarfjarðar apó-
tek mér í gær að þær kostuðu
5,35 (asperin — magnyl). 15 au.
eru sjálfsagt fyrir flutniftgskostn
aði.
EN ÉG GET SAGT ÞÉR hér
aðra sögu: Kunningi minn
að lofa nokkru í þessu efni.
Það liggur í augum uppi, að
vart er hugsanlegt að stofna
einhvers konar franskt ísrael
við Miðjarðarhafsströnd Alsír.
Annað vandamál er olían í
Sahara. Það mál mætti þó
leysa, þar sem styrjöldin í
landinu er alls ekki háð í
neinu sambandi við hana. Og
de Gaulle sagði, að þjóðarat-
kvæðagreiðsla um framtíð Al-
sír ætti að fara fram innan
fjögurra ára. Atkvæðagreiðsí-
an getur þar af leiðandi farið
fram fyrr. Þá er líklegt, að
samkomulag náist um, að hlut-
lausir aðilar fylgist með þjóð-
aratkvæðagreiðslunni.
• . 1. I-
MeSTA vandamálið er hinn
fjölmenni franski her í land-
inu. Uppreisnarmenn telja, að
atkvæðagreiðsla, sem fram
fari undir ægihjálmi franskra
hersveita, geti ekki gefið
raunsanna mynd af þjóðarvilj-
anum. Það, sem úrslitum get-
ur ráðið í Alsírdeilunni, er
hversu mikla tiltrú de Gaulle
hefur meðal uppreisnarmanna
og hvort þeir treysta honum
til að halda gefin loforð varð-
andi friðarsamninga, uppgjöf
saka og þvíumlíkt.
En útíagastjórnin hefur lagt
mikla áherzlu á þungamiðj-
una í ræðu forsetans: fullyrð-
ingar hans um rétt Alsírbúa
til að ákveða sjálfir framtíð
sína. Hann getur ekki ábyrgzt
að Frakkar viðurkenni ákvörð
un Alsírbúa, en hann lofar,
að gera sitt til að svo verði.
Meðan de Gaulle er við völd
verða Alsírbúar ekki sviknir.
De GAULLE hefur talað og
sagt skoðun sína. Þar af leið-
andi er allt viðhorf breytt.
Öllum ætti nú að vera ljóst,
að það er ekki hægt öllu leng-
ur, að heyja styrjöld og tala
um frið á sama tíma. Ræða de
Gaulle og svar útlagastjórnar-
innar er skref í friðarátt.
keypti í fyrra eina dós af sakk-
aríntöflum úti í Danmörku á kr.
1,50, danskur gjaldeyrir. Nýlega
keypti hann eina dós hér heima
með 100 töflum í og kostuðu
þær rúmar 19,00, en 500 st.
voru í þeirri dönsku.
HANN TALDI þær dönsku þð
betri, en við skulum nú leggja
gæðin að jöfnu og reikna svo:
500 töflur hér heima ca. 95,00 ís
lenzkar krónur. 500 töflur úti í
Danmörku 1,50 danksar eða á
svörtu gengi 6,00 ísl. dönsku
krónurnar og þá kostar dósin
kr. 9 eða meir en níu krónum
meira en í apóteki á íslandi.
EN GEFUR ÞETTA EKKI til-
efni til að fara enn betur ofan í
lyfjaverðið en þó hefur verið
gert. Sakkarín er tæplega lyf,
en þó nota sykursjúkir það og
feitir menn Magnyltöfiur eru
taldar lyf, einnig hálstöflur.
ÉG SPYR NÚ: Hvernig getur
lyfsölum haldizt uppi að okra
svona á nauðsynjavöru, á sama
tíma og smásöluverzlanir berj-
ast í bökkum út af lítilli álagn-
ingu? Segðu mér og fleirum:
Hver gætir verðlagsins hjá lyf-
sölunum og þá meira en gæta
eftir verði á lyfjum, því apótek
selja margt, sem jaðrar við að
heyra undir lf? Er það land-
læknir eða einkasala lyfjanna?
Eða heyrir þetta að einhverju
leyti undir verðlagsstjóra og
hefur hann þá ekki dugað?
Hannes á liorninu.
4 7. okt. 1959 — Alþýðublaðið