Alþýðublaðið - 25.11.1959, Qupperneq 10

Afhiraasemd um minkafrétt SóiJk,ns#rta
„ER VERIÐ að friða mink-
inn“, var fyrirsögn á greinar-
stuf, sem birtist í Alþýðublað-
£ inu s. 1. föstudag.
Þiar sem grein þessari er
fyrst og fremst beint til mín,
þá vil ég með örfáum orðum
leiðrétta ýmsar rangfærslur
og vilkmdi upplýsingar, sem
koma fram í greininni. T. d.
er ruglað saman veiðimála-
stjóra og veiðistjórta-. Vil ég
upplýsa bér með, að veiðimála
stjóri á enga sök á rangri að- '
feíð í minkadrápi.
Ennfremur stendur orðrétt í
greininni: „Fyrr á árum fóru
líka áhugasamir veiðimenn á
minkaveiðar, ekki einungis
með hagnaðarvon fyrir aug-
ttffl, heldur og iíka vegna veiði
gleðinnar og vissunnar um, að
þeir væru að vinna þarft verk.
Nú er öldin önnur í þessum
efnum“.
Sem sagt — áhugasömum
veiðimönnum er bannað að
veiða minka! Þetta er með
öllu rangt.
Hið rétta er að, enn vantar
veiðimenn í nokkrum bæjum
og sveitum til að hægt sé að
framkvæma eyðingu minka á
öllum stöðvum hans.
Þá stendur í umræddri
grein: Það er skiljanlegt, að
vanar refaskyttur vilj; ekki
láta ókunna menn blanda sér
í hvernig þær veiðar eru fram
kvæmdar. Um minkaveiðar
gegnir allt öðru máli. Fjöldi
hans er miklu meiri en tófunn
ar, og aðstæður allar aðrar“-.
(Hvaðan fær greinarhöfund
ur þá vitneskju, að miklu
meira sé af minkum en ref-
um á landinu?)
Að sjálfsögðu vilja grenja-
skyttur ekki, a® óviðkomandi
menn spilli fvrir • þeim, En
það er engu síður skiljanlegt,
að ráðnir minkaveiðimenn
kæri sig lítt um íhlutun eða
ágang ókunnra manna, og
telja veiðiáhuga þeirra, sumra
hverra, ■ fremur til spillis en
gagns.
Af reynslu vitum við, að
fyrr á árum fjölgaði m.inknum
mjög ört. þrátt fyrir áhuga-
sömu veiðimennina. — Þótt
margir þeirra hafi unnið þarft
verk, þá höfðu menn þessir
enga samvinnu sín í milli, og
veiðamar stundaðar í hálf-
gerðu pukri af sumum.
Þar af leiddi að sum svæðin
voru marg leituð, en aftur á
móti urðu önnur algjörlega
útundan.
Nú hefur verið ákveðið með
Iögum, að skipulagðar veiðár
fari fram vor hvert á öllu
landinu þar, sem minka hef-
ur orðið vart.
Við ráðningu veiðimanna
hefur að sjálfsögðu einkum
verið leitað til þeirra, sem áð-
ur höfðu sýnt áhuga og dugn-
að við minkaveiðar.
Veiðisvæðum hefur svo ver
ið skipt milli þessara manna
— þannig að leitir verði, sem
viðtækastar. Hin skipulagða
minkaleit fer fram á tíma-
bilinu frá 15. maí til júlíloka.
Aðeins meðan veiðimenn
framkvæma hina tilskyldu
leit, er óviðkomandi mönnum
bannað, (samkv. reglugerð),
að fara um veiðisvæði ráð-
inna veiðimanna, raska við
minkabælum eða taka hvolpa
úr þeim, nema í samráði við
veiðimann svæðisins.
Með þessu ákvæði er alls
ekki verið að friða minkinn
heldur veiðimennina við stöirf
sín.
Það er ekki hægt að ætlazt
tii að menn, sem hafa lagt í
tÖluverðan kostnað, við kaup
á hentugum áhöldum og ýms-
um tækjum til minkaveiða, —
fceypt ög þjálfað veiðihunda,
og kostað eldi þeirra, geri
þetta allt án nofckurrar trygg-
ingar í veiðunum sjálfúm.
Stjórnir sveita og bæja ráða
menn til að annast hinar skip
uðu minkaleitir á vorin. Hins-
vegar hef ég útvegað veiði-
memn all víða þar, sem engir
voru fyrir.
Hefur samvinnan yfirleitt
verið í aila staði hin bezta við
þá i?.ðila sem með þessi mál
fara, og bendir allt til þess, að
nú hafi töluvert áunnizt í eyð
ingu þessara vargdýra.
Sé vel unnið og umfram
alit sé skipulega unnið efast
ég ekki um, að í þeirri her-
ferð verðum hlutur áhuga-
samra veiðimanna mikill og
góður.
Sveinn Einarsson. veiðistjóri.
Framhald af 12. siðu.
í Los Angeles hefur ver
iS reist stærsta sólarorku-
stöð í heimi, og er hún
kölluð „Stóra Berta“, eins
og fallbyssan fræga úr
fyrri heimsstyrjöldinni.
Hún er reist af sama fyrir
tæki og smíðaði rafmagns
búnaðinn í gervihnött
þann, sem skotið var á
loft í fyrra í Bandaríkjun-
um og fær rafgeyma sína
sífellt endurhlaðna með
skini sólarinnar.
Menn geta gert sér £ hug
arlund, hversu feiknarleg
ir möguleikar eru fólgnir
í virkjun sólskinsins. Þar
sem dimmviðri eru tíð og
sólskinsdagar fáír, er ef
til vill ekki sérlega mik-
ils af slíku að vænta, en
á hinn bóginn koma í ljós
miklir möguleikar fyrir
sólskinsrík og þurrviðra-
söm lönd, t. d. þar sem
eyðimerkur eru, jörðin
skrælnuð og brunnin nið-
ur í sand og klappir af
sólbreizkju og þurrviðr-
um. Víða þar sem þannig
hagar til, er heiður him-
inn flesta daga ársins, og
orltuna, sem beizluð er úr
sólarljósinu, má svo nota
til að dæla vatni úr iðrum
jarðar til að gera yfir-
borðið frjósamt eða
breyta sjó í ferskt vatn til
sömu nota.
efna loforð sín
D
E GAULLE hefur nú gert
það lýðum Ijóst, að hann mun
standa við allt, sem hann hef
ur lofað Alsírbúum. Hann hef
ur ákveðið að engir nema Al-
sírbúar sjálfir ákveði póll-
tíska framtíð landsins og hve
nær styrjöldinni þar lýkur.
Þessi stefna forsetans er aug-
ljós og verður ekki br'eytt með
samningamakki svo lengi sem
hann fer með völd í Frakk-
landi.
En athugum hvað það er,
sem de Gaulle býður upp á.
Hann býður foringjum FLN
(þjóðfrelsishreyfingarinnar í
Alsír) að koma til Parísar og
semja um vopnahlé. Munu
þeir njóta fullra griða í Frakk
landi og samkomulag um
vopnahlé verður ekki túlkað
sem uppgjöf á neinn máta,
heldur sem leið til að binda
endi á þetta tilgangslausa
stríð, og uppbygging efnahags
lífs Alsír getur ekki farið
fram nema friður ríki í land-
inu. Ef samningar nást ekki
mega uppreisnarforingjarnir
fara hvert á land sem er.
inu. De Gaulle hefur gefið Al-
sírbúum kost á að velja um
þrennt: að verða áfram hluti
af Frakklandi, að öðlast fullt
sjálfstæði eða vera í nánu
sambandi við Frakkland.
Fyrst verður kosið um hvort;
landsmenn vilja algert sjálf-
stæði og verði því hafnað
hvort þeir kjósa heldur að
vera hluti Frakklands eða í
sambandi við það.
D
K

OSNINGAR í Alsír fara
ekki fram fyrr en eftir þrjú
til fjögur ár; eða strax og frið
ur ríkir í landinu. Fyrst verð-
ur að tæma fangelsin og ýms-
um leiðtogum, nú dvelja þar,
gefinn kostur á að taka póli-
tíska forustu á ný. Franski
herinn verður einnig látinn'
sleppa þeim völdum, sem
hann nú hefur í Alsír vegna
styrjaldarástandsins þar.
Erfitt verk verður að und-
irbúa frjálsar kosningar í land
E GAULLE hefur ekki sagt
neitt um fi'amkvæmd kosning
anna, en talið er að hann vilji
ná samkomulagi við FLN um
að þjóðin hafni algeru sjálf-
stæðþ sem óneitanlega mundi
þýða nýtt ógnatímabil í Alsír.
FLN foringjarnir eru sagðir
vei'a hlynntir því að Alsír
verði sambandsrki Frakka,
enda mundi þjóna bezt hags-
munum Alsírbúa. Evrópu-
menn í Alsír heimta aftur á
móti algera innlimun í Frakk
land. Það er augljóst að de
Gaulle ætlast til þess, að FLN
verði aðalaðilinn að samning-
um um framtíð Alsír, en þá
verða þessi samtök hermdar-
verkamanna og uppreisnar-
manna að gerast pólitfskur
flokkur eins og aðrir flokkar
í landinu. De G aulle hefur
géfið loforð um að ef svo verði
þá muni Frakkar viðurkenna
þá.
segir að stefna de Gaulle í
málinu sé miðuð við það að
friða erlenda bandamenn
Frakka, en Challe yfirhers-
höfðingi franska hei'sins í Al-
sír telur að vopnahlé þýði aí-
gera uppgjöf FLN. Margir
voru komnir á þá skoðun, að
Alsírstefna forsetans væri að
eins orðagjálfur'. En á blaða-
mannafundinum 10. nóvem-
ber sagði de Gaulle að túlk-
anir manna á yfirlýsingum
sínum varðandi Alsír væru til
raunir til þess að hylja það í
reyk, sem lægi Ijóst fyrir.
Hann sagði að kosningar í Al-
sír yrðu algerlega frjáisar,.
það væri hagsmunum Frakka
fyrir beztu, hann hefði ákveð-
ið það, þingið samþykkt Það
og allir Frakkar væru raun-
verulega þierrar skoðunar; að
Alsírmenn ættu að ráða fram
tíð sinni.
H'
EFUR de Gaulle þá fullt
vall á hinu pólitíska ástandi í
Frakklandi? Vafalaust ekki.
En hann hefur gert lýðum
ljóst að hann er reiðubúinn að
leggja til orustu við aftur-
'haldsöflin og öfgamennina ef
þörf gerist. Lausn Alsírmáls-
ins er háð þvf að þessi öfl
verði barin niður. Röðin er H
kornin að uppreisnarmönnum
að taka í hina útréttu hönd de
Gaulle. Friður í Alsír er í
sjálfu sér trygging fyrir frjáls
um ákvörðunari'étti íbúanna
þar. Strax og friður kemst á
missir franski herinn það
vald, sem hann nú hefur í Al-
sír.
Symfóníu-
fónfeikar.
SINFÓNÍUHLJÓMSVEIT ís
LANDS hélt tónleika í Þjóð-
leikhúsinu í gærkveldi við
feikilega góðar og verðskuldað
ar undirtektir. Hljómsveitar-
stjórinn var Henry Swoboda og
hefur honum tekizt að ná út úr
sveitinni öllu því bezta, sem
hún býr yfir, en sennilega heyr
ist á fáum sveitum meiri mun-
ur stjórnenda en þessari.
Fyrsta verkið var Nótt á reg
infjöllum eftir Mussorgsky,
verk, þar sem öllu er til tjald-
að, og var tæpast nokkur
snuðra á og slagverkin stóðu
sig afbragðsvel. — Symfónía
konsertatne eftir Haydn tókst
og mjög vel og stóðu einleikar-
arnir sig með mestu prýði, en
þeir voru Björn Ólafsson, E'n-
ar Vigfússon, Karel Lang og
Hans Ploder.
Síðasta verkið á efnisskránni
var svo sjöunda symfónía Beet
hovens, mjög vel leikin. Þarna
var algretto-kaflinn leikinn
alegretto, sem er fremur sjald-
gæft, os kunni ég mjög vel við
það. 'Við þurfum að fá meira
að heyra frá hr. Swoboda.
G. G.
Breyfing á rifsfjórn
S
TEFXA de Gaulle í Alsír-
málinu hefur vakið mikla óá-
nægju í röðum ýmissa hægri
manna og öfgamanna í Frakk
landi og Alsír. Massu, hinn
frægi fallhlífaforingi í Alsír,
ÞJÓÐVILJINN skýrir frá
því í gær, að sú breyting hafi
verið gerð á ritstjórn Þjóðvilj
ans, að Magmis Torfi Ólafsson
hafi verið ráðinn ritstjóri blaðs
ins, Sigurður Guðmundsson og
Magnús Kjartansson verði
síiórnmálariístjórar en Ivar H.
Jónsson hafi verið ráðinn frétta
stjóri. Jón Bjarnason, sem ver
ið hefur fréítastjóri verður rit
stjóri fréttaþátía.
Bók
Peter Freuchens
um HEIMSHÖFIN SJÖ
er ein fróðlegasta bók,
sem komið hefur út á ís-
landi um marga áratugi.
Bókin opnar mönnum
furðuheim heimshafanna,
kynnir lesandanum fisk-
ana og jurtirnar, sem lifa
í sjónum, fuglana, sem
svífa yfir honum, og
mennina, er sigla um
hann.
Það tók Freuchen alla
ævi að viða að sér fróð-
leik í þessa bók.
☆
Enginn maður getur skrif
að um hafið eins og
Freuchen. Bókin HEIMS-
HÖFIN SJÖ er ekki að-
eins fróðleg heldur hefur
að geyma hinar ótrúleg-
ustu furðusögur — um
sæfarendur og sjóorustur,
hafmeyjar og sæskrímsli,
sjóræninga og leynda
fjársóði, og prýdd fjölda
dásamlegra mynd.
☆ '
Bókin
„Bréf séra
Matthíasar fil
Hannesar
Hafstein",
er bók um andans stór-
menni aldarmótaáranha
og ein hin fyllsta og
merkilegasta mannlýsing
í íslenzkum bókmennt-
um.
☆
Bréf séra Matthíasar til
Hannesar Hafstein verða
lesin jafnlengi og menn
vilja eitthvað vita um
þessa tvo af dásamleg-
ustu mönnum, sem ísland
hefir alið.
ÍSAFOLD
25. nóv. 1959 — Alþýðublaðið