Þjóðólfur - 22.11.1848, Side 3

7
Tslenrlingar! í allri fegurf> og prýfii, til þess,
að vjer látum telja oss trú um, að hann haíi
ekki líka rikulega gjört það úr garði að alls
konar gæðum og kostum. Jeg vil nú ekki
nefna það, að vjer höfum, eins og hinar þjóð-
irnar, hina þrautgóðu sól, hinn þögula mána,
„sem á nóttu og degi drottins tala um mátt-
arvegi, og-allar stjörnur, sem uppi loga al-
skipaðan um himinboga"; en gæta má þess,
að vjer höfum líka hjá oss gullreiðir norður-
Ijósanna, sem hinar þjóðirnar hafa ekki. Land-
inu sjálfu þarf jeg ekki að lýsa fyrir yður,
það lýsir sjer bezt sjálft, „með sinni blíðu
brá og bláum tindi fjalla, og svanahljómi,
silungsá og sælu blóini valla, og bröttuin fossi,
björtum sjá og breiðum jökulskalla“; það
lýsirsjer svo „fagurt og frítt, sem farsælda-
frón fyrir þess innbúa alla“. J>að getur að
vísu satt verið, að Island sje ekki annað
eins frjófsemda og farsælda land, einsogsum
önnur, og að vjer. innbúar þess, sjeum þess
vegna ekki færir um margt, sem hin auðugri
lönd eiga hægt með að koma áleiðis, svo
sem t. a. m. að leggja járnbrautir, búa til
gufuvagna, grafa skipgenga skurði, gjöra út
gufuskip. En getum yjer þó ekki fyrir það
afrekað margt, jeg vil segja allt, sem landi
voru, eptir ásigkomulagi þess, getur orðið til
sannra heilla og hagsælda ? Getum vjer ekki
rutt vegina, veitt vatninu afengjunum, hrúað
yfir keldurnar, átt sjálfir kaupskip í íorum?
Eigum vjer ekki hægt með að korna þessu
og svo mörgu öðru—mjer dettur í hug og
jeg dirfist að nefna bæði lögvitringaskóla og
læknaskóla—eigum vjer ekki hægt með, að
koma þessu svo áleiðis, að orðið geti til hins
mesta gagns og sóma fyrir landið? ^að sjest
bezt, þegar almenn hreifing er komin á
þjóðlífið, og hin orkuríka og afrekssæla elska
á fósturjörð sinni þristir einum og sjerhverj-
um til að líta ekki einurigis á sitt eigið gagn,
heldur og líka annara. jjað er eins og mig
minni, að jeg hafi einhverstaðar lesið þessi
orð: „þú mátt muna fífil þlnn fegri , ísland*
og vakir eins og fyrir huga minum, að það
muni hafa verið áttvið þann tima, þá er stóð
þess „fornaldar -frœgð, frelsið oq mannddðin
bezt*, er „komu feðurnir frœyu og frjálsræð-
ishetjurnar góðu, austan um hyldýpis haf
hinyað í sœlunnar reit: reistu sjer byygðir
og bú í blómguðu dalanna skauti; ukust að
íprótt og frœgð, undu svo glaðir við sitt“.
Og þvi verður ekki neitað, að þegar haft er
tillit til þessara fyrri tímanna, og til þess
ásigkomulags, sein landið komst seinna i,
og sem það svo hefur átt við að búa um
margar undanfarnar aldir, og á að mestu
leyti enn í dag, þá var öll von til, þó ein-
hverjum dytti i hug að segja svo: „þú mátl,
Island! muna fífil þinn fegri“! En liversu
ágætt sem landið liefur verið til forna, með-
an eldurinn var ekki farinn að granda því,
skriðurnar ekki að skemma það, árnar ekki
að eyða því, vindurinn ekki að blása það upp,
þá þori jeg þó að segja, að landið skal verða
enn ágætara, þegar fram líða stnndir, þá er
þjóðin eins og rís upp aptur í ríki sonarins,
og tekur til í hans anda, með sætri löngun
og sannri kunnáttu, með hugvitssömum í-
þróttum og haganlegum aðföruin, að bæta upp
þá brestina, sem orðið liafa af völdum nátt-
úrunnar. 3?að getur verið, að þessi spá mín
sje ein af þeim Iiugmyndum, sem sveima í
lausu lopti, eins og suinir segja; en jeg vona,
hún gjöri þjóðinni minni eugan skaða, og
lieldur má hún örfa en eyða áliuga hennar,
með því jeg segi henrii það líka fyrir, að
geti hi'm að eins trúað, skuli liún sjá dýrð
drottins. Jeg segi það því enn, og lieyri það
allur lýður! að sá mun koma tíminn, þá er
fósturjörð vor skal ekki þurfa að sakna hinna
fyrri daga, fyrir því, að hún á enn i vændum,
og fær að njóta margfalt meiri vegsemdar og
frægðar, en nokkurn tíma áður. Hvernig
hljóðar ekki lika hrópandans rödd hjá þjóð-
skáldinu góða:
" V'cit pá engi, að eyjan hvíta
á sjer enn vor, ef fólkið porir,
guði að treysta, hlekki hrista,
hhjða rjettu, góðs að biða* !
3>að er auðheyrt á þessum orðum, að skáld-
ið hefur eins og þótzt lifa á kaldri vetrar-
öld eyjar vorrar; enda er hann líka rjett áð-
ur að barma sjer yfir „bölinu kalda“, sem
fyrri aldir stofnuðu oss, og sem, segir hann,
sífrcegðinni sviptu, frarnann heptu,
svo föðurláð vort er orðið að háði”.
En allt í einu hressist og lifnarhugur skálds-
ins;því svo er, sem yfir hann komi einhver
spásagnarandi. Hann furðar sig á því, að