Þjóðólfur - 20.07.1850, Blaðsíða 3

155
segja af f>eim hrekkjum, sem nú koma svo
opt fram í mnbyrftis viðskiptum ríkjanna, ekki
optar verða vottar að því, ai), tveir menn,
sem í Lundúnahorg og Parísarborg reyna til,
að verða hvor öðrum meiri í hrekkvislegri
stjórnarkænsku, enda með því að blása báð-
um þjóðunum saman í blóðugt stríð. 011 sú
bölvaða heimska getur eigi lengur átt sjer
stað, þegar innbyrðis hagsmunir þjóðanna
sameina þær og sætta hvorja við aðra, þegar
sú regla fyrir málamiðlun milli ríkjanna hef-
ur tekið sjer bólfestu í sjerhverri skrifstofu,
sjerhverri sölubúð, sjerhverri verksmiðju í
hverju landi fyrir sig, sú reglp, segi jeg, að
lialda nppi friði og sátt, hvernig sem ráð-
gjafarnir beita brögðum til að æsa upp ófrið.
Mjer virðist að þetta atriði í málinu, sem vjer
eruin að berjast fyrir, sje svo mikið og há-
leitt, aðþaðekki einungis verðskuldi allt fylgi
okkar karlmanna, sem ætlað er að bera hina
þungu og erfiðu byrði baráttunnar, lieldur sje
líka skylt fyrir kvennfólkið, — sem jeg sje
með gleði, að sókt hefur á þennan fund, —
að gjöra sitt til þess, að hlynna að málinu með
bliðu og örfandi brosi.
Kosning-alug'iii íslenzkn.
(Framhald). Fjárstofninn, sem ákveðinn
er í kosningalögunum, er sá, að þeir einir liafa
kosningarrjettogkjörgengi,sem eitthvað gjalda
af eigin efnum til fátækra-sjóðarma. Ákvörð-
un þessi er komin frá þingmönnum sjálfum,
og, eptir því sem vjer höfum heyrt, tekin af
þeim nær því í einu hljóði. Vjer getum ekki
skilið, aðnokkur sjerstök ástæða sje fyrir slíkri
ákvörðun á Islandi, þar sem fátækur almúgi,
eptir allra frásögn, virðist að vera betur aðsjer,
en víðast hvar annarstaðar. En það er annað
mál, hvort hafna ætti slíkum fjárstofni al-
mennt eða ekki, og einkum og sjer í lagi,
hvort lieldur ætti að kjósa hann við kosning-
ar til þjóðfunda, en að takmarka kosningar-
rjett og kjörgengi við aldur manna; og mun-
uni vjer að svo stöddu ekki fara fleirum orð-
um um það, þar eð það mál er útkljáð, að
því leyti sem Damnörku snertir.
Jar eð engin uppástunga hefur komið,
hvorki í kosningafrunivarpi stjórnarinnar (að
svo iniklu leyti sem vjer fáum skilið af á-
stæðunum fyrir reglugjörðinni), eða frá alþingi,
um það, að almenningur skyldi fyrst kjósa
kjörmenn, en þeir aptur þingmenn, þá ímynd-
uin vjer oss, að það sje vegna þess, að liög-
um Islands sje í einhverju svo einstaklega
varið, að mönnum liatí þótt ástæður til, að
gjöra það ekki að lögum. En það verðum
vjer að játa hreinlega, að oss hefur ekki tek-
izt að tínna þær, eptirþví sem vjer þekkjum
landið.
Að fratnboð er ekki í lög leitt, sjáum
vjer af ástæðunum að styðst við þá hugsun
manna, að Islendingar geti með engu móti
fellt sig við það, að menn bjóði sig til þing-
manna. Vjer getum ekki sagt, hvort meira
hafi borið á því þar, en lijer í Danmörku í
fyrstu. En það eina sjáum vjer, að stjórniu
hefur ekki stungið upp á því, að menn byði
sig fram, og að alþingi hefur mælt á móti
þvi, þegar bænarskráin uin kosningalögin var
rædd Saint hefur alþingi stungið upp á því,
að engan megi kjósa utankjördæinis, nema
hann lýsi því yfir, að hann sje fús á, að taka
við kosningunni; en stjórnin hefur bætt við,
að hanri lika skuli lýsa því yfir, að bann vilji
ekki taka á móti kosningu í nokkuru öðru
kjördæmi; aptur á móti eru engar áþekkar
reglur settar uin þá menn, er búa í sjálfu
kjördæminu. Oss virðist, að ineð þessu móti
sjeu kosningaruar heldur fast buudnar við
kjördætnið; því að efþað er óþægileg ákvörð-
un fyrir einhvern, að þurfa að bjóða sig fram,
til að geta orðið kosinn, þegar það er gjört
að almennu skilyrði fyrir kosningunni, þá
hlýtur það að vera þaðan af óþægilegra, þeg-
ar það er að eius undantekuing.
Hvorki stjórninni eða alþingi hefur dott-
ið i hug, að skipta Islandi í kjördæmi á þann
hátt, að hvert þeirra geti kosið einn fulltrúa;
en í því efni verðum vjer af nýju að játa, að
vjer þekkjum eigi svo vel til á Islandi, að
vjergetum rneð nokkurri vissu á kveðið, hvern-
ig þessu hefði mátt konta við, einkum þegar
litið er til þess fundar, er vjer nú tölum um.
Samt getum vjer ekki ímyndað oss, að nokkur-
ir sjerstaklegir hiutir, Islandi einu eiginlegir,
þurfi að aptra slíkri skiptingu; en vjer höld-
um, að sú sje orsökin, að nienn hafi imynil-
að sjer, að lögfróðir embættismenn væru þeir
einu, sem hefðu þekkingu og lag á, að vera