Þjóðólfur - 14.05.1852, Page 3

f)á er ósanngjarnt að álita f)að hreppstjórum
eimim fullboðið nærri eingöngu i allar skulilir.
(Frainliuldið síðar).
1. Um hirbingu roskins fjár á útbeitar-
jörðum um vetur.
(Framhald). Beri einbver kintl sig lakar og
linlegar að en liinar, hefi jeg ná|vvæmt eptirlit (
á henni og líð henni ekki að hahla kyrru fyrir;
og á þessum kinduin marka jeg, hvort liitt
fjeð er að leggja af eða helzt við á holtl,
J)ví athuga' þarf að það misgangist ekki; þar
sem beitt verður í fleiri en eina átt, er aetíð
varlegast að heita unclir veður, en ekki undan
því, f>egar veður er ískyggilegt, og þá má ei j
heldur frá Ijenu fara. Útlátningu verður að I
haga eptir veðuráttufari og jarðlagi; eg mæli j
með því, að fje sje látið snemma út, einkuin !
framan af vetri, meðau ekki er farið að gefa
þvi, en meira ríður þó á, að vel fari um það,
meðan það er úti; það tel jeg óráð, að lialda
fje lengi úti, þegar harka og harðviðri er, en
meðan geldsauðir liafa fyllar, er óþarfi að gefa
þeim. Oðru máli er að gegna með ær, eink-
um þar sem landljett er; samt skyldi liver
maður varast að gefa á garða, áður en fje
keinur irin, bæði hefur það ineð þvi af sjer
úti, misjezt öllu lieldur og treðst lika svo á-
kaft inn að heyinu, að því liggur við meiðsl-
um. jþað er ein nauðsynlega reglan við fjár-
niensku, að varast alla snögga hreytiiigu hæði
á liita, kulda og gjafalagi; riður og niikið á,
að fjárhúsin sjeu há og rúingóð, svo bæði
verði nógu rúmt um fjeð og nógu svalt á því,
rjett að ekki frjósi undir. Til þess að liafa
lijer um bil mátulega svalt í fjárhúsum, hefi
jeg gjört mjer að regdu, að hafa 1 glugga, (svo
sem \ al. að þvermáli að ofan en víðari neðan)
fyrir hverjar^S kindur, sem í húsinu eru, eða
8 þessa glugga á 40 kinda húsi. Jetta gjörir
allmikið til, að fjeð verði hraustlegt og hragð-
legt, það verður ullarbetra og bjartara á lagð-
inn, því bregður niinna við að fara út í kalt
veður, og það ber sig beturað jorð. Veit jeg,
uh sumum þykir þetta markleysa ein og skeyta
þvi ekkert um, hvernig fjárlvúsagluggum er
háttað, enda mun fje aldrei vera frjálslegt
eða fallegt hjá þeim. Jað er eitt, sem nokk-
uð ríður á, að safna nægum íburði einhverstað-
ar saman, til að bera á húsin, þegar þau of
blotna um vetur, af því að fennir eða rignir
á fjeð; en óhagræði getur það oröið, að safna
íburði þessum í garðana, — eins og sumra er
venja til, — þegar innistöður koma snögglega
að. iþað ollir ekki litlum óþrifum í rjenú, ef
það verður óhreint eða fær bringuskóf; og þó
að megi að miklu leyti plokka liana burt,
nieðan hún er blaut, er samt betra, að hún
koini ekki; en enginn skyldi hreifa við henni
þegar hún er liörð orðin, því þá fer hárið af
bringunni með. Jað er aðgæzluvert, aðsauma
í tíma fyrir hrúta eða taka þá fra ám, og er
gamalt mál, að það skuli vera með fyrsta
vetrar tungli; þá riöur á, að fara vel ineð þá,
og þegar þess er gætt, mun mega ætla hrútii-
um 30 ær um fengitímann. 5egar ær eru marg-
ar og hrútar fleiri, verður að skipta lientug-
lega um þá og blæsmunum milli þeirra, svo
allt fari ekki sjálfráðt í óreglu, og sumar ærn-
ar verði hjáblæsma. Eptir fengitimann þurfa
lirútar að vera einir sjer og eiga gott, svo
þeir braggist að nýju. Mönnum kernur ekki
saman um, hvort betra sje, að láta ær bera
snemma eða seint; hið fyrra æt.Ia jeg því að
eins betra, að hey sjeu nóg, fje í góðu standi
og vorhagarnir skjólasainir, en það tel jeg
yfir höf'uð óráð, að láta ær bera fyrri, en í
fjórðu viku sumars. Vænlegt fjárbragð er
ekki heldur undir því komið, að lömb sjeu
snemmborin, heldurundir hinu, hvernig sauðn-
um er gjört til ungum. 3>aö liefi jeg gjört
mjer að reglu, að fara ineð sauði á annan
vetur eins og með ær fram í þorralok, en úr
þvi eins og eldri sauði.
jiað er mest umvarðanda á útigangsjörð-
um, livað sauðahirðingu snertir, að þeir hafi
gott húsnæði, að þeim sje vel fylgt aö beit,
að þeir missi ekki kvið, en sje gefið vel í
innistöðum, þó ekki meir en svo, að þeir jeti
vel upp. Sje alls þessa gæt.t i sauðahiröingu,
muriu þeir koinast áfram í goðu standi og án
mikils kostnaðar á útigangsjörðum. Eg ætl-
ast til, að það sje auðráðið af þvi, sein þegar
er sagt, að jeg vil láta gefa sauðunr, þegar
þeir fá ekki fyllar úti, svo þeir lialdi kviði,
en snöggkippa aldrei gjöfinni, hvorkiafþeim
nje öðrum skepnum, heldur smádraga af henni
bæði í hlákum og eptir innistöður.
er ráðlegt á haustin, þegar farið er