Þjóðólfur - 27.01.1853, Qupperneq 7

35
!>feði að eg hafi viljað „SVEIITA11 þau, án þess þér
færið til með hverju eða á hvern ve«r eg hafi gjört það,
ojí að það „s é ekki SÓiVIASAMLEGT“; livað þá? —
að segja satt — frekjulaust og' jkjulaust, eins og
eg heli gjört, — um aðgjörðir slfkr.a hölðfngja? Eg
þykist skilja your; þér mitnuð- vilja, að klórað sé yfir
allt sein stórhöfðfngjarnir gjöra, og ef þttð er ekki gjört,
eða eí' einhver annar er iátinn njóla sannmæla fyrir
Jugniið og óvilhalla embættisstjórn, þá þykir yður að
þeir séu „SVERTIR“, hiuir höfðíngjarnir.
Nú vel! f þessu vcrðið þér að liafa Yðar meiníngu,
cn eg Ifka mína. Eu þér flytjið þarna í greininni
Yðar, herra T v i s v a r - þ r i ggj a b ó k s t a fa m a ð u r!1 þá
kcnnfngu, sem naumast er eins grunduð, eins og blær-
inn á henni sýnist hógvær og spekfngslegur. þér segið:
„það er efunarmál, hvort rektor eða stiptsyfirvöldin
eigi með að rcka pilta úr skóla fyrir“ — leti og —
„gáfnaleysi, meðan (o. s. frv.) foreldrarnir vilja kosta
þá f skólanuin“; „hitt er sjálfsagt" —segið þér,—
„aðþessirpiltar eigaekkiaðfáölmnsu eða
OPINBERAN STY'RK". þetta er nú kenníngin Yðar, og
hún væri má ske ekki fjærstæð i öllu tilliti, ef nokk-
ur einn piltur væri sá hér f skólanum, að hann hefði
engan opinberan styrk. Við skulum nú líta snöggv-
ast á, livort svo er, eður ekki.
Skólahúsið er, eins og allir vita, bygt á opinber-
an kostuað. það nnin nú lial'a kostað alls rúina 70,000
rbd. Ilið opinbera leggur þannig í söiurnar vextina af
þessn f'é, en það er árlega............... 2,800 rbd.
Laun kennaranna og dyrnvarðarins, og ann-
að sein gcngur til þarfa skólans. mun vera
árlega um . .............................. 9,700 —
leggur þá bið opinliera af hendi til ó-
keypis kenslu og kensluhús árlega um 12,500 rbd.
Nú skutum við gjöra, að sein optast eða að meðal-
tali séu 55 kenslupiltar í skólanuin (—nú eruþeir-ðl—).
þá veitir hið opinbera þannig hverjum eintira
pilti — auk ölmusu, þeir sein liana hafa, — hér um bil
227 rbd. styrk árlega. En þér segið, að latir og
gáfulausir piltar „eigi sjálfsagt ckki að fá NEINN
opinberan styrk“! Hvernig verður það nú fyrir-
bygt með öðru en þvf, (—sem þérþóteljið „vafasamt
hvort nokkur eigi með“ —) að vfsa þeim piltum úr
skóla, og þannig s v i p t» þá þessum 227 rbd. OPINBEISA
árlega styrk. Réttinum skólasveinanua til að mega
njóta ókeypis kenslu.o. s. frv. hlýtur að vera samfara
sú vafalausa skylda, að verða að missa af þessum
opinbera styrk, cf þcir reynast hans ómaklegir fyrir
leti 0g gáfnaieysi.
þar til stendur það stöðugt, að enginn á rétt á, að
verja f,-. sjnu öðruni til skaða. Sveinar, scm saliir
gáfnaskorta eða ástiindunarleysis, eða af því þeir eru
ofskamt komnir, gcta ineð cngu móti orðið samferða
sambekkíngum sínum, eiga engan veginn rétt á að vera
þar, lærdómsframförum hinna til beinnar fyrirstöðu.
‘) því 2var 3 cru 6, cms og lfka 1+5, cins og höf-
uudurinn f Ný Tíðindunum segist beita. Höf.
En þvf síður eiga „þessir piltar að fá“ NEINN, —
auk heldur 227 rbd. — „op’inberan styrk“; „það
e r sjálfsagt11!
þannig verðttr kenníng Yðar og ályktanir sjálfmn
sér að fótakefli; svona getur það opt vcrið rángt og
lalskt frá rótum, sein menn bjóða fram i utanhafnarflik-
um bógværðar og mentunar, eins og þessi grein yðar,
lierra! f 22. bl. Ný Tfð. sýnist að vera rituð; hun er
kalkaður veggur! En svona fer, þegar það er haft í
fyrirrúmi fyrir þvf sem rétt er og satt, að Iogra fýrir
maktinni og kjassa hnna, bvernig sem á stendur.
þetta kemur nú kann ske af þvf, — eins og þér segið:
—„að öllum getur yfirsézt, þvi það eru fæstir
sem geta gjört að allra geði“! — óumræðileg
huggun og afbötun fyrir hverskyns varmensku ogslóða-
skap! En hvort sem nú þér, herra minn! Iiuggið yður
Yið þennan lærdóm eður ekki, þá segið mér satt, var
það samt ekki einkum frávfsan Greifa - sonanna úr
skólanum í haust, sem kom yður ,til „að yfirsjást“ svo,
að þér flyltið þessa ramfölsku kenníngu?
llöfundur „Htigvekj. um skól. f Rvík.“.
f
Gekk til hvíldar
göfugrnenni:
Sigurður Hinriksson
hómli mY Hjalla í (')lvesi.
Faethlur í SíiYusveit, í Skaptafellssylu 1770.
Dáinn 2(i. dag júliniánafinr 1852.
Ilann var niaður maunyiti gæddur skörpu og miklu
og margrcyndu,
sálar þreki og sannleiks ást, starfscmi jafnt sena
stöðuglyndi;
og flcst það sem bómla búið getur frægð og heiður,
var honum gefið.
En heiinur mörgum hylli Ijær að engu nýtum,
en nýtan fjónar.
Dvínað uú hefur dagur hans, þar sem að drauma blæjan
deyr þó ci vizku ráð; blá,
þögult er undir þaki ranns, blundstöfum gullnum fáð,
þráir hann ísa-láð; eilífu svfl'ur yndi hjá,
minníngin gullnuin loýnd er eignazt hann hefur láð.
krans, Ilver scm að danðans blundi
konúngleg skær og fáð. brá
Aldrcji verður saga sanns búinn með lífsins dáð,
sannari nokkrum tjáð. lifandi drottins Ijóma sá:
lausn fær hann bæði og náð.
Til minníngar settu, nokkrir Olvesfngar.
— Me/orð Of/ frami. A fæðíngarcfas; sinn, 6.
Okt. í'. á., veitti konúngur vor herra Dr. og
Prófessor Pjetri Pjeturssyni. „riddarakross
Dannebroys-orðunnar*, og fierra yfirdómara
Th. Jónassen þá nafnbót, að vera „virkilegt“
Justizráð. ,