Þjóðólfur - 26.08.1854, Page 2

og upp úr þurru, hversu sem mem> gerftuser
íar um aft vamla störf sín.
Vér höfnm séft af skýrslu umboílsmanns
Ólsens á bl?. 153. hér afi framán, aö amtmaft-
ur Havstein boftafii hann á sinn fuml út á
Skagaströnd; — hann kom |>á ekki aft 1?ing-
eyrum, og haffii þannig ekkert aö grenslast
eptir efta finna af> reikníngsfærslu efla umbofis-
ráðsmennsku Ólsens, úr |>vi amtmaburinn ekki
fann þörf á svo mikifi sem af) skoða skjöl hans.
— Úlsen bregfiur vifi tafarlaust, en erimlið var,
aft krefjast af honuin, af» hann léti gófimót-
lega og orfialaust af hencli eptirfylgjamli ítök
og eignir, sem jþíngeyra-eigemlur ogábúeml-
ur hafa eignafi sér afi umlanförnu og brúkaf)
átölulaust:
Sigrífiarstai'iasandsreka;
ýmsa rekaparta fyrir óskiptu heimalandi
"þíngeyra og Geirastafla, en f>ær jaróir eru
báóar eign Olsens;
beitarland í Vífiidalsfjalli handa sjö Klaust-
urjörfmm, en þetta er bió lielzta og jafn-
vel einasta beitiland, sem er teljandi aó
ÍÞíngeyrar hafi.
Jafi á bér ekki heima, aö hefja neina
rannsókn um, hvort |>essi ítök liafi í raun og
veru verifi selcl mefi Iþíngeyrastafi, fiegar fafiir
Ólsens keypti liann 1810—1812; en fiaft virð-
ist nægja afi taka fram aptur, afi J>eir fefigar
bafa til fiessa tíma brúkafi öll þessiítök ölil-
úngis átölulaust, nerna hvafi lögsókn er hafin
af henili prestsins til BreiðabólstaÖar fyrir fá-
um árum um Sigríftarstaftasand, sem nú er
dæmdur eign Ólsens. Brúkun og afnot þeirra
fefiga á binum áminnstu ítökum nú í meir en
40 ár, hefir stöfiugt átt sér staf) í tíð priygja
amtmanna, hvers eptir annan, og meft fieirra
vitund, án f>ess fieir hafi móti f>ví mælt efta
aptrafi f>vi afi neinu1; og nú enn í tíð hins
>) Og þó ber þess vel að gæta, að liinn árvakri og
vandvirki amtmaður Grímur sál Jónsson, hafði fullt
tilcfni til að áskilja umkoðssjóðnum hin áminnstu reka-
itök, um leið og hann samdi við Björn sál Ólsen um
andvirði nnkkurra annar klansturrcka sem þótti vafasanit
hvort fylgt hefðu þíngeyrakaupinu cður ekki, og samd-
ist svo, að umboðsmaðurinn léti fyrir þá reka tOtlrdd.;
og mundi tirimur amtmaður liafa innibundið í þeitn
samningi bæði Sigríðarstasandsrcka og rekana fyrir
þfngeyra-og Geirnstaðalandi, sein B. Ólsen eins og aði ir
forntenn lians höfðii þá bniknð mjög lengi átölulaust sem
jjórða, amtmanns, — Ilavsteins sjálfs, —|>áng-
af) til nú í ár. 1>að er fiví auðsætt, að brúkun
og eignarhald umboflsmanns Ólsens á fiessum
ítökum hefir í alla stafii verið byggf) á fullri
sannfæringu bans urn, afi hann brúkaði J>ar
frjálsa og vafalausa eign sina, enda er oss
sagt, aí> amtmafiur llavstein hafi sjálfur viður-
kennt vift Olsen, af) svo væri, eða, að Olsen
heffii liíngaft til verif) bonæ fidci poxsrssor af)
þessum ítökum1.
En hvað er f>að f>á, sem hefir knúð amt-
mann Havstein til J>essarar aðferðar, ekki ein-
úngis að krefjast af Olsen að hann léti tafar-
laust af hendi og án dónis og laga ffessi ítök,
lieldur að draga jafnframt upp úr vasa sinum
fyrirfram skráset.t skjal, með hverju honuni
er vikið frá umboðsráðsmennskunni, ef liann
ekki vill samstundis hlýðnast þessu „lierra-
boði“? Umboðsmanninum og öðrum liefði
sjálfsagt mátt verða þetta niiklu skiljanlegra,
hefði amtmaðurinn fyrirfram skrifazt. á við
liann um Jiettu málefni annaðhvort af hvötum
og embættisárvekni sjálfs havis, eha fýrir
klögun og umkvartanír annara, eður eptir
undirlagi stjórnarinnar. En engu fiessu var
hér svör að gefa; ónáðarboðskapur [>essi kom
yíir Olsen eins og jijófur á nóttu, og þegar
hann spurðí amtmann, hvort stjórnin liefði lagt
þetta fyrir, f>á svaraði amtmaður, að pað væri
ekki, og er [>ar af auðráðið, að hann hefir
tekið fiessar kröfur upp bjá Sjállúm sér.
En f>ó svo sé, og f>ó enginn liafi borið
sig upp undan þessu eignarhaldi Ólsens á i-
tökunum, f>á verður að visu sjálf krafan til
fieirra út af fyrir sig ekkert verulegt tiltöku-
mál; [>að nægir, ef háyfirvaldið, amtmaðarinn,
hefir á einhvern veg sannfærzt um, að itökin
eigi eltki að fylgja iþingeyrastað og hafi ekki
fylgt í kaupi lians, f>ví [>á varð f>að undir eins
skyhla amtinanns að leitast við að rétta hluta
umboðssjóðarins i f>ví efni; vér segjum, að
leitast við pað, f>ví vér ætluin vafalaust, að
hin réttari ef ekki eina rétta leið til fiess,
mundi hafa verið sú, að leita fyrst skrillega
undirtekta Ólsens f>ar um, bera síðan málið
eign þíngeyra, en sem Havstein nú heimtar af eigand-
anum, hefði amtinanni Gr. Jónssyni fundizt nokluir á-
tilla fyrir þvt, að þíngeyrastaður ætti ekki þessa reka.
■) þ. e.: haft ítökiu að frómu og frjálsu eignarhaldi