Þjóðólfur - 06.03.1855, Page 2

v*nt, afe fá nóg prestsefni til þeirra. Nú um stundir,
og ef hinu sama fer fram, má sjá fram á hitt, aí>
innan fárra ára rekur aB því, af> ekki verba nóg
prestaefnin tU brauhanna ef þeim er ekki fækkah
fyrir sameiníngu, og þafe talsvert. því alltaf fækka
þeir smámsaman, sem í skólann gánga, og veldur
því meh fram hinn miklu meiri skólakostnahur nú,
hjá því sem áfiur var, og þó eru hinir miklu færri,
af þeim sem út skrifast úr skóla, er leggja fyrir
sig gubfræbi.
I þau 30 ár, 1822 — 1852, hafa af) mefealtali
losnafe fimm prestaköll á hvcrju ári, og hefir
þannig þurft fimm prestsefni árlega.1 Prestaskól-
inn var stofnafeur 1847, og vígfeust nokkrir þeir,
sem þafe ár út skrifufeust úr skólanum, strax eptir
til presta; því teljum vér ekki þafe árife; en hin 9
árin, 1848 —1856, verfea útskrifafeir alls til prest-
skapar:
frá prestaskólanum...................28
— háskólanum.........................3
samtals 31.
þafe er afe mefealtali fyrir þau 9 ár, 34/T, efea sem
næst 3l/2 á ári, þannig skortir 1V2 árlega, efeur
hver 2 ár þrjá, á þá prestaefnatölu, sem á þarf
afe halda, eptir því sem fjöldi braufeanna er nú,
þafe er mefe öferum orfeum, afe í hin næstu 20 ár
verfeur þrjátíu prestaefna vant, efeur: á hinum næstu
20 árum verfea hér um bil þ rj átiu brauð presta-
taus.
Hér af má þá öllum vera ljóst, afe nokkur
sameiníng braufeanna, byggfe á vissum reglum, er
óumflýjanlega naufesynleg, hvar helzt sem því verfe-
ur vife komife án stórkostlegs og verulegs erfifeleika
fyrir sóknarbörnin. því hljóta og allir afe játa. afe
sjálf uppástúngan hér um frá prestaþínginu 1853,
er ekki afe eins á gófeum rökum byggfe, heldur einnig
naufesyn, afe henni sé ekki afe eins gefinn almennur
gaumur, heldur og hlynnt afe henni svo sem verfeur,
eptir vissri og skynsamri stefnu.
Eitt hefir oss furfeafe á í þessu efni, en þafe
er, afe uppástúnga þessi skuli ekki enn, svo menn
viti til, hafa verife borin undir stjórnina, efea henn-
ar sainþvkkis leitafe um afe fá henni framgengt, og
unt þá afeferfe sem til þess myndi tiltækilegust.
Afe vísu er þafe svo, afe stjórnin ytra mun helzt til
of ókunnug hér, til þess hún geti af sjálfs síns j
rummleik laggt nein eindregin ráfe á um þetta mál,
efea stúngife upp á betri afeferfe til afe liafa þafe fram,
heldur en stiptsyfirvöldin sjálf og prestaþíngife, og
*) þctta cr grundvallad á nákvæmri skýrslu hér um frá
krifstofu licrra bisknpsins.
einkum nefnd sú, er til þess var kosin og sífear
skal getife; og einnig mun þafe sjálfsagt, afe ekki
verfeur neitt almennt og endilegt útkljáfe um mál
þetta, fyr en búife er afe leggja þafe fyrir alþíng,
og þafean fyrir konúng til samþykkis, en ef þafe
var ekki réttara afe sjálfu sér tii, afe leggja uppá-
stúnguna undir álit og samþykki stjórnarinnar strax
frá upphafi, þá mundi þafe samt hafa verife forsjálla
og sjálfu málinu og framkvæmd þess til mikilla
bóta. Mefe því afe útlista málife svo grandgæfilega
og nákvæmlega, sem þörf var á fyrir hinni ókunn-
ugu stjórn, þá mundu menn bæfei hafa komizt afe
fastari og Ijósari undirstöfeu þess, og afegengilegri
afeferfe þar afe, heldur enn máske er nú afe fagna,
og svo heffei mönnum einnig þar mefe orfeife ljóst,
hvað menn vildi eða ekki vildi í þessu efni. þafe
sýnist reyndar svo, sem þetta sé nú ekki. Vér
skiljum t. d. ekki á hverju þafe er byggt, afe engin
nefnd skuli hafa verife kosin efea útnefnd til þess
afe meta prestaköllin hér í Kjalarnes-prófastsdæmi
og gjöra uppástúngu um sameiníngu þeirra, þar
sem slíkar nefndir hafa þó verife tilsettar í öllum
öferum prófastsdæmum, víst hér í sufeuramtinu; og
vér skiljum heldur ekki, ef herra biskupinum er
full alvara afe styfeja afe sameiníngu braufea, þarsem
henni verfeur mefe gófeu vife komife og svo afe segja
bagalaust fyrir alla, og þar sein hann, þessi sami
herra biskup, heíir látife slíkri sameiníngu verfea
framgengt víst á þrennum öferum braufeum, og þar
á mefeal á Staö i Hrútafirði og Prestsbakka mefe
Óspákseyri, í Strandasýslu, en þótt sú sameiníng
olli sumum sóknarinönnum, afe sögn, vife þafe ó-
kljúfandi erfifeleika, — þá verfeur bágt afe skilja
hversu á því muni standa, afe herra biskupinn legg-
ur nú ekki nifeur Kjalarnes braufeife, og leggur
Saurbæjarsókn undir Reynivallaprestinn, en Braut-
arholtssókn undir prestinn afe Mosfelli (—en kirkj-
urnar stæfei óhaggafear —), sem bæfei er sagt afe
hérafesprófasturinn hafi verife mefemæltur fyrri, og
herra biskupinn sjálfur hefir ráfegert og þókt næsta
tiltækilegt í bréfi sínu 14. janúar 1852, eins og
líka í raun og veru er satt og víst; því sé nokkur
sameiníng braufea hér vifelagileg og Iitlum sem eng-
um þeim erfifeleikum bundin. sem teljandi séu. þá
er þafe þessi sameiníng. (Framh. sífear)
— Verðlagsskrárnar á ísand i, 1 8 ö 5 — öO
eru út gengnar:
fyrir Sufeuramtife . . . .10. febr. þ. ár
— Vesturamtife .... 9. — —'
— Norfeur-og Austuramtife 23. jati.