Þjóðólfur - 21.06.1856, Qupperneq 3
— 107 -
um 2 næstliðin ár, og þar að auki frá Austurríki, Sardiníu
og Prússalandi, sátu á fundi i Parísarborg og unnn að
friðarsamníngunum fram til 14. apr. þ. á., en þó höfðu þeir
lokið aðalsainníngnum og ritað undir liann nöfn sfn 30.
inarz, eins og fyr er getið. Síðan gengu friðarsamning-
ar þeir cr gjörðust á þcssum fundi um kríng milli stjórn-
cndanna sjálfra, f tcðum löndum, til þess þcir legði á þá
samþykki sfn, og var það komið algjörlega í kring um
lok aprílmánaðar sfðasta, og friðarsamningar þessir þvf
næst auglýstir hátíðiega og með miklum virtum og við-
höfn í liöfuðborgum hvers þessara landa um sig. Sjálfur
aðalfriðarsamníngurinn er f 34 greinum, auk 3 aukasainn-
ínga, í 7 greinum alls, og cr ofvaxið þcssu hlaði að færa
hann orðréttanj en hlýða þykir að skýra hér frá hinu
verulegasta úr honum, og upphafmu, svo að lesendur „þjóð-
ólls“ megi fá nokluirn skilnfng á því hvernig slikir samn-
fngar crn orðaðir; cn upphafíð hljóðar þannig:
„I nafni almáltugs guðs“.
„Gagnteknir af eptrrlángan eplir að gjöra endir á ógjæfum
styrjaldarinnar, og til þess að sporna við ágrciningi þeim
cr styrjöldin er af risin, hafa liinar keisaralcgu og kon-
únglegu hátignir, Frakkakeisari, Bretadrotníng og Irlands,
keisarinn yfir gjörvöllum Kússalöndum, Sardiníukonúngur
og Otlomanna- (Tyrkja) Soldán, ráðið af að koma sér
við keisarann í Austurríki niður á undirstöðu til endur-
rcisnar og staðfestu friðarins svo, að Tyrkjaveldi mætti
vera öðrum óháð og óskcrðanda upp frá þcssu, ef önnur
veldi bindist til þess í ábyrgðar félagskap innbyrðis“.
„í þessu skyni hafa stjórnendur þeir er nú voru
nefndir kvadt til fulltrúa, hver fyrir sina liöud, þessa menn
(— en þá eru taldir allir fulltrúarnir með nafni og nafn-
bótuiii, þcir er unnu að friðarsamníngunum —), „og eru
nú allir hér komnir á fund, til friðarsamníngs í Parísar-
borg“.
[þar næst er tekið fram af hverju það kom að skor-
að var síðar á Prússakonúng til að senda 2 fulltrúa til
friðarsamkundunnar].
„Eptir það fulltrúarnir höfðu selt fram, hver fyrir.annan,
fulltrúabréf sín, en þau reyndust öll svo skipuleg og ó-
yggjandi sem vera átti, þá hafa þeir nú orðið ásáttir uin
eptirfylgjandi atriði“.
þar næst koma samníngsgrcinarnar 34, hver eptir
aðra, og cr lielzta inntakið úr þeim þetta: að upp frá
þeim dcgl sem friðarsamnfngurinn væri samþykktur, skyldi
Iriðnr og vingan æfinlega haldast milli Bandamanna, Sar-
diníu og Tyrkja öðr megin en Kússa kinumegin; að her-
lið hvorutveggju skyldi þá tafarlaust vikja á burt úr lönd-
uin þeim og stöðum er þeir liefði hverjir um sig lagt
undir sig og tekið herskildi frá hinum; — að Rússakeisari
skyldi skuldbundinn til að skila Tyrkjasoldáni aptur fest-
íngunni og staðnum Kars (i Litluasiu) og svo hvcrjum
þeini öðrum landshluta cður stað af veldi Tyrkjans er nú
væri i haldi Rússa; en Bretar ogFrakkar, Tyrkir ag Sar-
diníumenn skyldi aptur á hinu lcytinu selja aplur úr licndi
sér til Rússaa þessa staði og hafnir cr sambandsmcnn
liöfðu frá þeim náð: Sebastopol, Balaklava, Kamiesh,
Eupatoria, Kcrtseh, Jeni-h'ale, hinlmrn, og svo öllum öðr-
um þeim landshlutum cr þcir höfðu unnið frá Rússum; —
hvorirtveggju skyldi gefa grið og taka aptur til fullrar
náðar þá af sinnar þjóðar mönnum er licfði annaðhvort
hlaupið í lið ineð fjandniönnunum cður veitt þeim á ann-
an hátt; að óllum herteknum mönnum skyldi tafarlaust
gela frelsi og aptur skila, af hvorumtveggju; að þau
Frakkakeisari, Bretadrotning, Austurrikiskeisari, Rússa-
keisari og Sardiníukonúngiir skyldi ábyrgjast það allir
saman, að Tyrkjaveldi skyldi héðan af vcra óskerðanda
og öllum óháð; að Tyrkjasoldán ekki líði, á meðan friður
er, að ncitt herskip frá neinni þjóð leggi inn fyrir Mikla-
garðssund inn í Svnrtahaf; Svartahaf skal öllum þjóðum
opið liéðan af til vcrzlunar, cn liverri þjóð skal óheimilt
að liala þar nokkru sinni ncin hcrskip. nema Rússuin og
Tyrkjum einum saman, hvcrjiim uin sig 6 stærri og 4
minni gufuskip, og skulu þó hvorutveggju skipin vern
jafnstór og jafn vcl búin liæði liði og vopnum; frisiglíng
tollgjalda og kvakalaus, skyldi héðan í frá vera á Dónár-
mynnuin og upp eptir ánni, fyrir allar þjóðir; Rússar skuld-
bundust og til að færa inn og austur landamæri *sfn á
Bessarabíu vestanverðri, og skyldi land það er þannig
gcngi af Rússuin saineinast við Moldn- og Yalakkí-fursta-
dæmin og vera héðan af undir verndaryfirráðum Soldáns,
eins og þau; — þar að auki hét Soldán og undirgekkst,
að veita hintim kristnu þegnum sfnum fullt trúnrfrelsi og
jafnrétti að öllu við aðra þegna sína, — en Rússakejsari,
að ekki skyldí reisn að nýju neina festíngu, kastala eður
varnarvirki f Bomarsundi á Álandseyjum.
þetta cr aðalinntakið úr friðarsamníngiim þcssuin, og
skulum vér nú að lyktum geta þess eptir blöðunum, að
það er liaft fyrir satt, nð af Rússmn liafi fallið i styrjöld
þessari, frá því hún fyrst hófst f hitt eð fyrra, samtals um
500,000 manns, en af Bretum 22,400, en í kostnað allan
liafi hjá Bretuin gcngið 100 miliíónir pund sterl. eður uai
900 inill. rfkisdalir.
Hinn nýi og gatnli gildaskáli hér í bænum,
er héfean af nefnist
§kaii(linavía
er nú af hinum nýju eigendum ummyndabur og
endurbættur svo, ab þar er nú ekki ab eins al-
mennur veitíngastabur til beina bæbi á mat
og drykkjum, og til veizluhalda og dansleikja, held-
ur einnig gistíngahús fyrir almenníng bæbi
æbri menn og lægri; rúmin kosta fyrir hverja
nótt;
á gamla gildaskálanum, 8, 12, 16skl. eptir
gæbum,
og á nýja gildaskálanum, rúm í sérstökum
herbergjum, fyrir einn mann 2 mörk, og fyrir
hverja tvo menn (eibur hjón) saman, 3 mörk.
Allskonar annan beina geta ferbamenn fengife fyrir
sanngjarna aukaborgun, þar á mebal: brennivíns-
staup fyrir2skl., og kaffebolla fyrir 4 —6 skildínga.
011 samkynja veitíng á hintim garnla gilda-
skáía er meí> vægara verbi en á hinum nýja, mest
sakir hinna betri húsakynna og húsbúnabar í nýja
húsinu.
Eigendur „Skandinavíu“ ásilja sér sjálfum