Þjóðólfur - 05.12.1856, Page 7

- 10 -
skerf, til aí> láta luinn skoba, enda þótt sumir þeirra
kynni aí> hafa lieitiii því. — E]>tir tilmrdum nokk-
urra heibraira kaupenda ,,Þjói>ólfs“ á Alptanesi
auglýsum ver hér „tvö einföld rái>“ vii> barnaveik-
inni, en leyfum oss jafnfrmat ai> biiija herra landlækn-
irinn ai> veita oss til auglýsíngar í næsta bbiii fá-
ort álít sitt um þau, svo framarlega sem hánn
kynni aí álíta ísjárvert fyrir alþý&u ab viii hafa þau.
Tvö einföld ráb
Vib „aiuiarteppuhósta" (Strnbehoste) barna sem þeir gætu
reynt, er engin meból liafa, eija þegar þau, þó til shn, reyn-
ast ópóg.
1.
Heitir bakstrar til búnir úr hveitibraubi og mjólk
leggist yfir framanverban hálsinn eba hóstib, og skal
jafnframt gefa barninu heita drykki helzt áf sikur-
vatni. Viþ þetta á hóstinn ab breytast í hættulaus-
an kvefhósta og þannig verba komib í veg fyrir hinn
réttkallaba andarteppuhósta. (Dr. Goelis i Wien).
2.
Heitt vatnsbab um framhandleggina, sem þáng-
ab leibir blóbsóknina, en varnar henni ab hálsinum.
Barnib er látib lialda handleggjunum upp ab olbog-
um nibri í svo heitu vatni sem þab þolir í lOmín-
útur, ög er þab ítrekab einu sinni á hverri hálfri
stundu, meban þurfa þykir (Dr. Grahl. Hamborg,
Hufél. Journal St. 10. S. 126).
þetta síbar nefnda ráb var ab minni áeggjun
einusinni reynt vib „andarteppuhóstanum“, þar sem
engin meböl voru vib hendina og batnabi íljótt af
þrí, og eins kynni ab vera um hib fyr nefnda, væri
þab vib haft í tíma. En vel mun þurfa ab búa ab
þeim böbubu pörtum á eptir, ab ekki komi ab þeim
kul, skal því halda á þeim svo notalegum og nátt-
úrlegum hita, sem verbur, nokkra daga eptir ab
batnab er.
Bikplástur lagbur milli herba á ab varna því,
ab barnib fái aptur v.cikina.
Grenjabarstóbiim 2S. október 185fi.
M. Jónsson.
-- Fjárklýbinn: — til Iians spyrst nú æ víb-
ar og víbar, og er lians orbib almennt vart um alla
Árnes- og Rángárvalla- Borgarljarbar- og Mýrasýslu;
;í fáeinum kindum Iiefir hans og kennt í Mýrdaln-
um, og norbur í Mibíirbi, einnig unr Mibdali og '
Skógarströnd; lengra norbtir ebur vestnr var ekki
farib ab bera á klába þessurn þegar síbast spurbist.
Um öll þessi hérub hefir klábinn sýnt sig vægan,
og farib hægt ab útbreibast til þessa, — nema um
Ölfus, Grafníng og Mosfellssveit; uin þessar sveitir
virbist fjárklábinn, eptir því sein hann kemur þar
í Ijós, ab vera annarar og verri tegundar, víst á
sumum búum, og má þó vera ab orsökin sé ekki
önnur en sú, ab klábinn liefir Iegib í flestu því fé
nú á annab missiri án þess neitt væri gjört til þess
ab aptra útbreibslu hans, eba vibleitni höfb til ab
lækna hann í tíma; þetta kom sjálfsagt mest af
því, ab sveitamenn sjálfir fullyrtu, ab allur klábi
væri horfinn á Mibdalsfénu, ábur en rekib var á
fjall; þar í móti virbist svo, sem í öbrum hérubum
hafi klábinn ekki farib áb kvikna almennt á fénu
fyr en um réttir í haust, og hafi verib ab kvikna
jafnvel til þessa. — Eptirtektavert er þab, livab
almennt og víba menn taka nú eptir megnustu „felli-
lús“, jafnvel á öllu fé, og gætir hennar þó sjald-
an ebur aldrei nema eptir harbindavetur og gróburlaus
vor, einkum hafísavor, og helzt á lömbum; hægast
og fyrirhafnarminnst er ab drepa lús þessa meb
„lúsasalve" sem kallab er og fæst mebþvínafni
í Iifjabúbum hér; þab er borib í nára lénu, um
herbakamb og framanverba bóga ebur kverkina,
lftib eitt á hvern stab, og dugir lóbib í (20 slekk-
lömb, og),10 —15 kindur eptir aldri og þroska;
lús þessa má og hæglega drepa meb volgum keitu-
böbum, eins og Magnús Ketilsson segir, og er sann-
reynt. — Ymsar fregnir og skýrslur hafa borizt oss
um lækníngatilraunir á fjárklábanum. Böbun úr
klábaleginum eptir „Leibarvísinum" lieíir almennt ver-
ib vib höfb á fé um Vatnsleysuströnd, og gefizt
þar vel; þeir séra' Jakob Gubmundsson, Gub-
mundur alþm. Brandsson, og Erlendur mebhjálpari
Jónsson í Bergskoti, hafa gengizt fyrir því meb
mesta ötulleik og alúb; nú er samt mælt, ab síban
þab, seni babab var, kom í hús, þá hafi kláb-
inn á því viljab taka sig upp aptur á sumu, en
ekki vitum vér fullan sann á því; hitt segja bænd-
ur hér í kríng, ab svo virbist, sem klábinn versni
ebur honum slái meir út, einkum á lömbum, eptir
ab fé er komib á hús og tekib á gjöf; — ekki
licfir samt svo viljab reynast á lömbum í Vibey,
en þar hefir og stöbugt verib vib hafbur á þeim
klábaáburbur aptur og aptur, niest hrálýsi, og heíir
klábinn vib þab fremur rénab en aukizt, en ekki
viljab hverfa meb ölln; í lýsisstab má brúka hrossa-
feiti, ab vitni reynds búmanns í Árnessýslu; öllum
ber sainan um, ab einkar naubsynlegt og gott sé
ab hafa tjöru saman vib einkum á húsfé, því auk
þess sem lnín er gott klábamebaþ þá drepur eim-
urinn af henni hinn íncgna klábadaun, og ver húsin
fyrir lionuin ; ómissandi þykir og ab klippa af klába-
fénu alla ull um kvibinn og upp á síbur og bóga,