Þjóðólfur - 26.09.1857, Blaðsíða 7

- 151 -
nna, þið hirðið ckki um sjálfs ykkar almcnnnn ha", nuk
heldur annara;— þið látið skipið ykkar tnara í kali, cða
eða bramlast í flæðarinálinu, þar sem cr prestaþíngið ykk-
nr; — vtcri ckki nter að endurreisa það og ræða þar mál
ykkar stéttnr, kirknanna og uin helgidagahaídið o. 11., held-
ur cn að rita um það, svona einn og einn aðra eins lok-
lcysu tneð ástæðulnusum hnífilyrðnm til hiskupsins cins og
einn presturinn lét gánga frá sér í „Jiorðra11 í hitt eð fyrra ?
— og hvernig hugsíð þið fyrir ekkjum sjálfra ykkar prest-
anna? hver uin annan er að berjast við það á góðu brauð-
unum, áð þcssi litli hluti sem þcim er áskilinn í lögum af
þeim brauðum, — hvað 'það nú er */» eða */,,, hann verði
ekki greiddur þeim nema eptir gðmlu lagi, það er að
segja 4'/2 skild. fyrir hvert fiskvirði í. góðum og gildum
landaurum sein prcslarnir taka sjállir inn, cður livcrt leigna
virði ineð 90 skild.; ætli ykkur þækti sjálfum skilvíslega
goldið, ef svona væri goldnir ykkur hverjir 2 fjórðúng-
ar i landaurum? eg held ekki, sein von er; og þó á-
líta allir prcstar, að þctta gjaldlag sé fulllioðið ekkjum og
föðurleysíngjum cptir embæltisbræður sína, og eru að
hclga þctta mcð einhverjum gömlum konúngsúrskurðum
sem ekki eiga framar við, eptir því sein nú erkoinið, og
að fá yfirvöldin og sljórnina til að staðfesta þessa ó-
hæfu. þelta cr nú allt það sem prestarnir gjöra til þess
að sjá ekkjum sinum farborða; engi þcirra hugsar uin
að stofna ekkjusjóð, handa ekkjuin sjálfra þeirra, — um-
komnlaus og fátæk stúlka varð fyrri til þess licldur en
allir prestar á landinu sem til þessa hafa verið uppi;
og væri þó ekki hægðarleikur fyrir ykkur að stofna dá-
lítinn ekkjusjóð? Mig ininnir að lckjur prcstanna á Islandi
sé einhverstaðar á prenti laldar á 00,000 rd. árlega; ef nu
liver prestur legðii af 1 rdl. árlega af hverjum 100 rd. er
hann hefir í tekjur, og þetta munar engan prest neinu,
þá kæmi strax á einu ári 000 rd., og að 30 árum liðnuin
væri konitiir sainan incð rentum og rcnturentum, nálægt
33,600 rd. ef ekki væri fyr snert en alltaf safnað f þessi
30 ár; þar af, og af þeim 600 rd. sein þar cptir kæmi inn
árlega, gæti átján prestsekkjnr fengið 100 rd. í árlega
pensión hver þeirra, án þess höfuðstóllinn skcrtist; ineð
viðliku múti og þessu græddi gainli þórður það sem liann
nú á, mcð frjálsu og ærlegu móti. þá eru staðirnir ykk-
al. — hvernig eru þeir setnir, hvernig eru þeir teknir út
almennast? — klórað yfir hverja nýðsluna þegar inaður-
iun er dauður; þeir sita fæstir eins vel staðina, eins eg
þér, prestur minn; skoðið þið t. d. Saurbæ á llvalfjarðar-
strönd, kirkjuna þar og skóginu — nýgræðinginn t Saur-
bæjarhlið scm þeir voru alltaf að friða llelgi biskup, séra
llaldúr og Hjaltsteð sál., — hvcrnig cr þar nú komið að
sögn, — eða þá að Görðum á Akrancsi scm nú á að fara
að taka út; mikið er sagt af frágángi öllum á þeiin stað
og kirkju. (Frarnh. síðar).
Ilæstaréttardómur.
í málinu: Fyrri konu börn séra Sigurbar sál.
Árnasonar (á Hálsi í Fnjóskadal), (etazráb Ble-
cliingberg sókti)
gegn
prófasti II. Thorlacíus, fyrir hönd konti sinnar
Gubrúnar Magnúsdóttur og Japhet Dibrikssyni
fyrir ltönd sinnar konu Ingibjargar Magnúsdóttur,
(engi mætti) og héraSslækni E. Johnsen fyrir hönd
myndlíngs hans Ingigerbar Jósepsdóttur(málaflutn-
íngsmabur Liebe varfei fyrir hana eptir skipun).
Dóniur yftrdómsins 30. júní 1851 (hvorgi prent-
aímr fyr) hljóbar (eptir hinni dönsku útleggíngu ís-
lenzkaímr) þannig: „Prófastur II. Thorlacíus á
Hrafnagili fyrir liönd konu sinnar Gubrúnar Magn-
úsdóttur, Japhet Dibriksson fyrir hönd konu sinnar
Ingibjargar Magnúsdóttur, og hérabslæknir E. John-
sen vegna myndlíngs hans Ingigerbar Jósepsdóttur,
skulu eiga rétt á, eptir réttu hlutfalli, ab taka í arf
eptir prestskonuna Valgerbi heitina Magnúsdóttur á
Víbivöllum allt þab sem afgángs verbur af þcirri
höfubiób (reiknabri eptir sama hlutfalli sem vib haft
var vib skiptin milli hennar og ektamanns hénnar
séra S. sál. Árnasonar 1847), ab því frá dregnu sem
hún meb arfleibslubréfi 6. júlí 1849 ánafnabi. Ab
öbru leyti frá vísast málinu. Sem málsfærslulaun
til talsmanns Japhets Dibrikssonar og Ingigerbar
Jósepsdóttur, organista P. Gubjohnsen eiga hinir
stefndu þ. e. (fyrrikonu böni séra Sigurbar sál. á
Ilálsi) ab grciba lOrdl. er greibast skulu innan 8
vikna eptir löglega birtíngu dóms þessa, ab vib
lagbri abför ab lögum".
En meb skiptaréttarúrskurbi Subur-þjngeyjar-
sýslu 6. maí 1850, var dæmt: Engir abrir úterf-
íngjar Valgerbar sálugu Magnúsdóttur, heldur en
þeir sem nafngreindir eru í stabfestu arfleibslubréfi
hennar, 6. júlí 1849, eiga arfstilkall eptir hana eba
ektamann hennar, sál. prestinn séra S. Árnason“.
Hæstiréttur lagri dóm á þetta mál 29. júní þ.
ár, þannig:
„því dæmist rétt ab vera".
„Abalsækendurnir (fyrri konu börn séra S.
Árnasonar) eiga af kærum gagnsækjand-
ans (Ingigerbar Jósepsdóttur) og hinna
stefndu (Hallgríms prófast Thorlacius og Ja-
phets Dibrikssonar) sýknir ab vera.' Mæls-
kostnaburinn nibur fellur. Til dóms-
málasjóbarins greibi gagnsækjandinn
og hinir stefndu 5rdl.“
— í 23.-24. blabi „Norbra", 15. sept. þ. árs
segir svo, bls. 91, um fjárklábafrumvarp Aþíngis í
sumar:
„Ekkert hefur þ/ngib ályktab um þab, hvort þetta frnmvarp
sitt (?) skyldi álítast (!) sem hrábahyrgbarlóg, eba hvort bíba
skyldi eptir srabfestíngu konúngs. Vér höfnm reyndar
heyrt, ab forseti hafl skrifab amtmönnum sybra og véstra,
og spurt þá, hvort þeir féllust á frumvarp þíngsins, og ab
þeir hefbu svarab, ab þeir hefbu engan myndugloika til ab