Þjóðólfur - 22.05.1858, Blaðsíða 1

Skrifstofa „þjóðólfs" cr í Aðal-
stræti nr. 6.
ÞJÓÐÓLFR.
1858.
Anglýsfngar og lýslngar nin
einstakleg málefni, eru teknar I
blaðið fyrir 4sk. áhverja smá-
letrslínu; kaupendr lilaðsins
fá helmfngs afslátt.
Sendr kaupendmn kostnaðarlaust; verð: árg., 20 ark. 7mörk; hvert einstakt nr. 8 sk.; sólulaun 8. hver.
ÍO. ár. 22. maí. 24.
— Valdstjórnarráfcstafanirnar hér á subr-
landi í fjárklábaroálinu vorib 1858.
f þ. árs þjóbólfi bls 67, lögduro vér til, ab stipt-
aintmabr kveddi til fundar alla dýralœknana og land-
læknirinn, ásamt 2—4 greindum og reyndum bænd-
um eba öÖrum mönnum er kunnugir væri í hinum
ýmsu hérubum hér sybra, til þess ab ræba og kom-
ast nibr á almennum og skipulegum rábstöfunuin
til þess ab framfylgja lækningunum itér sybra í vor
eptir föstum reglum og fyrir skipulegar nefndir, eba
forgaungumenn, er hefbi ákvebin laun fyrir þann
starfa sinn ef þeir leysti ltann vel af hendi. 19. bl.
Hirbis, bls. 134 skýrir oss frá, ab stiptamtmabrinn
hafi kvatt til þessleibis fundar, 13. f. mán. „nokkra
menn og þar á mebal 2 af dýralæknunum (þ. e.
Hansteen og Teit Finnbogason) sem þá voru hér
staddir". „Hirbir skýrir eigi frá, hverir hinir af
þessum „nokkru mönnum" Iiafi verib, — landlækn-
irinn var einn, þab vitum vér, hvort hinn helmíngr,
aptari hiutinn, Ilirbisins" hafi verib þar, þab vit-
uni vér eigi, — en þab skiptir líka minstu, því
hér er helzt á þab ab líta, eins og æíinlega á ab
vcra, hvab mennimir sem á fundinum voru, hafi
lagt til og hvab þar hafi verib afrábib. Ab vísu var
engum öbrum en dýralæknunum og Iandiækninum
fært, ab af rába eba ákveba neinar almennar regltir
um sainsetníngu mebalanna1, böbunarabferbina og
*) Samt verðum vér að geta þess hér, að margir merk-
isbændr, er bezt hefir tckizt að lækna fjárkláðann, bera
l'yrir óbrygðula og vafalausa reynslu sjálfra sín fyrr þvi,
að sú samsctnfng á Valziska kláðalögnum sein ákveð-
in er I hinuin prcntaða „1 e ið a r v fs i“ dýralækna, afþcim
ineðöluui, er hér hafa fengizt til þessa, sé kraptlaus og
ineð öllu ónóg til þcss að útrýma kláðanuin hjá oss;
fyrir þessu gctum vér borið Magnus bónda á Vilmundar-
stöðúin og marga fleiri Borgfirðfnga, Jón hreppst. Ilaldórs-
son á Búrfclli, Guðmund Olafsson f Eyvindartúngu, og
marga fleiri Arnesfnga; þeir scgja, að þá sé baðlögrinn
fullkröptugr að þeirra raun, ef eitt pnnd af hinum sam-
settu baðmeðölum séhaftífjóra potta afkúahlandi,
óvatnsblönduðu að öllu, og skuli þessa samsetníngu hafa
á hvcrjar 4 kindr , og dugi þá baðið vel. Dýralæknarnir og
landlæknirinn hafa nú viljað halda fast við, að samsetn-
fng leiðarvfsisins væri fullkröptug, ef hverri kind væri
haldið nógu lengi niðrí lögnum, þ. e. fim—átta mínút-
annab er áhrærir lækníngarnar, heldr en dýralækn-
unum og landlækninum, en á hinn bóginn þurftí
ekki stiptamtmabrinn ab gánga gruflandi ab því, ab
bæbisjálfan hann og dýralæknana og útgefendr Hirb-
is skortir svo gjörsamlega fullnæga þekkíngu á því,
hvernig hagar landslagi, landrými í byggb og afrétt-
um hinna ýmsu héraba hér í Subramtinu, ab þess-
um mönnum hlyti ab vera þab ófært í alla stabi,
ab leggja á ráb um eba ákveba þab fyrirkomnlag
eba rábstafanir er mætti vera einhlítar til þess ab
aptra samgaungum og frekari títbreibslu klábans.
Ilver mabr er les og yfirvegar ákvarbanirnar sem
ákvebnar voru á stiptamtsfundinum, 13. f. mán.,
einkum þær tvær sem ern aubkendar tölulib 2 og 3,
(sjá Hirbir bls. 134) má gánga úr skngga um, ab
þetta sem nú var sagt, er eigi ofsagt.
þab eru nú einkum þessar tvær rábstafanir er
vér vildum vekja ab athygli bæbi yfirvaldsins og
annara málsmetandi manna, því enn er tími til áfe
stefna þeim þá leibina sem betr og hagkvæmar
má fara.
Hin fyrri rábstöfunin er sú, ab eptir þab búib
sé ab baba geldféb, svo fljótt sem því framast verbi
vib komib, „þá skuli reka þab saman á tiltekna
stabi í hverri sýslu fyrir sig, þar sem sýslu-
búum þætti lientast, og vakta þar á sameiginlegan
kostnab eigendanna, þángab til almenn böbun alls
saubfjárins hefbi fram farib". Hugsunin í þessari
rábstöfun er ab vísu gób ab því leyti, ab þab er
naubsynlegt ab baba geldféb hib allra brábasta, sem
því verbr vib komib, þ. e. a. s. undir eins og meiri
hluti þess er kominn úr ullu ab miklu ebur öllu
leyti, því ella er hætt vib, og má eiga víst, ab þab
sleppi óbabab til fjalla upp. En hitt, ab reka þab
saman á tiltekna stabi í sýslunni, og vakta þab þar á
eigendanna kostnab, þab verbum vér ab álíta mibr vel
hugsab, hvort lieldr ab litib er til hins fáa geldfjár sem
nú erí þessum 3 sýslum, Gullbríngu — Kjósar, Arnes
ur; en eins og hér hiigar ástandi, niannafla, uinhlcypíngn-
veðráttu o. fl., þá er auðráðið, að betra cr miklu og ó-
liultura, að hala löginn kröptugri, cn að tefja tfmann við
lángvint gutl, sem krfngumstæðrnar einatt gjöra manni
- 93
ófært að tefja sig við.