Þjóðólfur - 11.10.1858, Blaðsíða 2

- 154 -
margar þúsundir ríkisdala1. En samt er eitt eptir-
tektaverbast bæ¥>i vib Mr. Ricliie og flesta hrossa-
kaupmennina frá Bretlandi, aí) þeir leitast vib ab
hafa vit fyrir hinnni einfaldari landsmönnum í þess-
um efnum, og vilja grundvalla og efla sem bezt
þann atvinnuveg og ágóba er landsmenn geta sjálfir
haft af þessari verzlun; því hafa Islendíngar ekki
átt ab venjast ab undanförnu. Mr. Richie kann
sjálfr vel ab allri laxveibi, en hann sœtir því ekki
ab öbru, en ab leibbeina landsmönnum sem ræki-
legast, bæbi meb ab laga veibarfærin og haga lögn-
unum sem bezt; og hrossakanpmennirnir flestir hafa
afsagt landsmönnnm ab kaupa af þeim mertryppin,
þótt þeir hafi haldib þeim fram og verib svo bláir
ab vilja selja; kaupmenn hafa þá leitt þab ljóslega
fyrir sjónir, er margir bændr vorir eiga svo erfitt
meb ab láta sér skiljast, ab ef seldr væri stofn-
inn til vibkomunnar (t. d. mertryppin, flest eba
öll), þá væri vibkomunni sjálfri lokib, og öllum
þeim stabfasta atvinnuvegi og hagsmunum, sem þar
af má hafa ár eptir ár, og margfaldlega auka.
Svona hafa þeir komib hér fram þessir útlendu
kaupmenn af Bretlandi, ekki ab eins meb einstakri
hreinskiptni, og þar til rausn, þar sem þeir hal'a
ferbazt hér um sveitirnar, heldr einnig meb ein-
hverjnm áhuga á ab opna landsmönnum ýmsa nvja
atvinnuvegi, er vér ekki höfi^m þekt fyr né liaft af
ab segja.
En fleiri eru farnir ab leita híngab, frá Bret-
landi, heldr en algengir verzlunarmenn; híngab eru
lfka farnir ab leita ýms göfugmenni og aubmenn,
þaban af landi, menn þeir er sjálfum sér eru nógir
hvar sem þeir koma, sem eru ab mentum, aub og
ágæti „færir í hvern sjó", sem menn segja; og þurfa
ekkert ab sækja til konúnganna, auk heldr til kot-
únganna; þessleibis mannval af Bretlandi eru einn-
ig farnir ab renna híngab auga, og þab meira,
farnir ab vitja híngab, Iitast hér um, eins og Mr.
Hogarth frá Aberdeen og Mr. R. M Sinith frá E-
dínaborg, er ferbubust hér um í sumar, til þess ab
sjá og kynna sér búnabarháttu vora og atvinnu-
vegi, ebr til vísindalegra ransókna, eins og þeir
Mr. Newton og Mr. Wolley, frá Edínaborg, er vörbu
hér stórfé í sumar í þeim tilgángi. Aptr eruabrir
farnir ab sækja hfngab subvestan yfir hib mikia At-
’) í fyrra flutti John ltichie út héban 17,000 punda af
noðnnm laxi, ( lóðiiðum, lopthcldum pjálrsstohknm; keypti
liann þá nllan lax með hðl'ði og raski, livert pimd á 10
sk.; ■ ár keypti hann að eins holinn. hvert pund áll sk.,
og flutti ut liéðan 20,000 pnnda. baxvciði var alstaðar
hér á suðilandi miltlu lakari en í l'yrra.
lantshaf, frá hinuni nafnkunnu Vestrindíum, sem
liggja í hitabelti heims og eru einhver frjóvsömustu
lönd í heimi; göl'ugr mabr, sem þarna á frjóvsam-
ar lendr, brezkr ab kyni og stórættabr, Mr Joseph
William Bushby hefir nú leitab þaban liíngab
í sumar, rábib af ab festa hér fót meb þvíabkaupa
hér jarbeign, og hvaba jarbeign? graslausar leir-
ebju hlíbar, fullar meb hveraangum, er engum manni
liefir verib til neins arbs eba ágóba síban ísland
bygbist; þenna jarbarskika kaupir nú Mr. Bushby
vib afarverbi1, nálægt eins miklu og liinar betri
30 hundr. jarbir eru hér alment seldar, og liefir
hann þegar lagt fram stórfé ab atiki, og ásett sér
ab leggja fram meira. til þess ab yrkja nániana af
alefli, verka og hrejnsa brennisteininn, og flytja út
héban, og opna þar meb mörgum manni hér sunn -
anlands ríkulega atvinnu og atvinnuvon.
þótt oss enn skorti þar um áreibanlegar skýrsl-
ur, þá /nunu þab engar öfgar, þó vér ætlum á, ab
Bretar einir hafi flutt hér inn í landib á þessu
sumri nær 40 — en 30,000 ríkisdala, og sumpart
tekib ekkert fyrir í abra hönd en sumpart þab cina,
sem oss hefir aldrei ab undanförnu verib neinn
verzlunareyrir, né neinn verulegr ábati ab, eba at-
vinna. þetta fé væri ekki kallab stórfé í öbrum
löndum, en hér er þab ekki lítilsvirbi, eba ab minsta
kosti ekki lítilsverbr vfsir annars margfalt meira;
ef hálfs dals nefskattr árlegaaf hverju mannsbarni í
landinu yrbi oss tilfinnanleg álaga, og þab yrbi hún,
þá er eins verulegr munr ab þeim ágóbaauka ár-
lega, sem svarar háifsdals tekjum til hvers manns
í landinu.
Vér segjum þetta aubséna og fagra dagsbrún
verzlunarl'relsisins, er oss var veitt fj'rir 3 árum hér
frá; vér segjum þetta verulega undanfara þess og
frækorn þeirra ómetanlegu ávaxta er þab vafalaust
mun bera, eins hér eins og hvívetna annarstabar
um víba veröld. Abrir kunna ab gjöra ntinna úr
því hvar dagsbrún þessa ber vib, eba hvaban
bjarma hennarber fyrst ab oss og mest; þeir kunna
ab segja eins og máltækib: „einu gildir hvaban
gott kemrft; vér erum ekki á sama máli i þessn
efni; þab stendr ekki á sama, hvort bjarmann ber
af túngiinu, er hefir ljós sitt ab láni, eba frá sól-
inni er sjálf hefir í sér fólginn lífgandi yl og birtu;
’) Vcr húfimi seinna fengib fulla vissu fyrir því, ab Mr. llusli-
by hafl keýpf' brennisteihsnáuiana í Krísivíkr- og Herdísar-
víkr landi, af cigendiinum stildeiit Signrbi Sigurbssyni á
Stórahrauni í Flóa ( og Svetni bónda Eiríkssyni í Krísivík,
fyrir UOOrdh, en ekki 1200 rd., eins og sagt var í þessn bl.
nr. 35 — 36.