Þjóðólfur - 28.02.1859, Blaðsíða 2

- 54 -
öllum almennum árum vandalítib verk ab sjálfu sér
til, og enn vandaminna á meban svo stendr sem
nú er, ab amtmennirnir standa í þessum efnum
líkast ab soldánunum í austrheimi, er þeir þykjast
ekki þurfa aí> gjöra abra grein fyrir gjörbuni sín-
um og rábsmensku, heldr en þetta gamla: „svo
þóknast vorri tign". þ>etta var saint eigi abalum-
talsefnib, eba þab, ab hinir stnttu og óljósu jafn-
abarsjóbsreikníngar amtmannsins fyrir norban, og
hinir greinilegri reikningar amtmannsins fyrir vestan
svona á stángli og eptir dúk og disk eba eptir fleiri
ár umlibin, þeir eru saint sem ábr æfinlega betri
enþetta: „alls ekki neitt, eba steinhljób hérna í
subramtinu, ab því er áhrærir reikninga opinberra
sjóba, á meban aldrei fæst auglystr neinn reikning-
skapr rábsmenskunnar á þeim.1
En svo sem þetta cmbættisverk, ab ákveba og
jafna nibr gjaldinu til jafnabarsjóbanna, er mjög
vandalítib yfir höfub ab tala, þá er vafalaust, ab
þab er í ár mjög abgæzluvert, og verbr cnn abgæzlu-
verbara ab ári komanda, einkum hér í Subramtinu,
þar sem gjaldstofni þeim, sem jafnabarsjóbsgjaldib,
eba „aukatollrinn,, er mibabr vib og tekinn af, er
orbib svo fjarskalega misskipt í hinum 3fmsu hér-
ubum; þessi gjaldstofn er, eins og allir vita, hib
tíundarbæra lausafé, og cr öllum kur.nugt, hve mis-
jafnlega ab hin ýmsu hérub hér í amti standa ab
meb þenna stofn nú, eptir þab íjárklábinn og afleib-
íngar hans eru búnar mikib til ab gjöruppræta saub-
fjárstofninn í sumum sveitum, og í heilum sýslum,
má segja, í samanburbi vib þab sem var fyrir 3
árum hér frá.
Eptir búnabatöflunum í fardögum 1855 (sjá
Skýrslur um landshagi á fsl. III. bls. 484—85) var
tíundarbært saubfé af öllu tagi:
I Árnessýslu...........................45,512
- Gullbríngu og Kjósarsýslu..........10,303
- Borgarfjarbar........................15,174
Samtals 70,989 Ijar
Eptir hinum opinberu skýrslum um saubfjár-
töluna hér í klábasýslunum er sendar voru til amts-
ins um síbustu árslok, og auglýstar eru í „Hirbi"
5. þ. mán., þá er nú saubfé af öllu tagi:
*) það hefði legið hér næst við, að lypta, í svo lítilli
alhugagrein, skýlunni frá þvi, hversu stiptsyfirvöldin hal'a,
nú á fjórða ár, leitt hjá ser að hlýðnast bréfi stjórnar-
innar, 9. júní 1855 (sjá Tiðindi uin stjórHarmálefni ís-
lands, II. bls. 100—101), cn þessu atriði er þegar hreift
í „Bréfi úr Reykjavik", sem smáinsaman mun verða
anglýst í ‘•þjóðólfi* nú á útmánuðunum.
f Arnessýlu...............................14,024
- Gullbríngu og Kjósarsýslu...............3,139
Eptir „Hirbi“, 7. maí f. á. virbist mega
ætla, ab í Borgarfjarbarsýslu hafi á næstl.
vori verib frani talib til tínndar . . . 5,574
l>ab er annab mál, og á alls eigi skylt hér
vib, þótt vel telja megi víst ab vart lifi n ú
í Borgarfjarbarsýslu helmíngr þessa fjár.
Samtals 22,737
En þar í móti eru í þessari fjártölu
í Gullbríngusýslu og Árnessýslu, um næst-
libin árslok, talin,
í Árnessýslu:
únglömh.......................3,893
abkeypt fé í haust .... 5,088
í Gullbríngusýslu:
únglömb (sjá „Hirbi° 5. þ.
mán. bls. 61).................1,066
f>ar sem nú ekkert af þessu
fé var fram talib til tíundar
næstlibib vor hér í amti, þá
verbr ab draga þab frá abal-
fjártölunni, hér ab ofan ------------- 10,047
Eptir þessu hefir í tébum sýsl-
um verib tíundarbært saublje,
á næstlibnu vorl, ab eins . 12,690
þegar nú þessi fjártala erdreg-
in frá saubfjártölunni, sem var
í hinum sömu sýslum í far-
dögum 1855, eins og fyr er
frá skýrt, ...... 70,989
f>á sjá menn, ab í þessum sýsl-
um var á næstl. vori orbib
færra af tíundarbæru saubfé
af öllu tagi uin...................... 58,299;
gjöri menn nú, eins og næst liggr, ab 10 saubkindr
upp og ofan eins og þær eru fram taldar, gángi í
hvert framtalib tíundarhundrab, þá er bert, ab hib
tíundarbæra lausafé í þessum 3 sýslum er nú 5830
hndr. minna heldr en þab var ábr en fjárklábinn
gekk yfir þær.
En þar sem nú á hinn bóginn ekki verbr hjá
því komizt, ab útgjöld jafnabarsjóbsins aukist tals-
vert þessi árin, sakir bæbi lækningatilraunanna, varba,
og annars fleira er af fjárklábanum leibir og þykir
mega horfa til ab aptra frekari útbreibslu haus, þá
er aubsætt, ab aukatollrinn til jal'nabarsjóbsius hlýtr
ab aukast talsvert ebr hækka, af hverju lausafjár-
hundrabi, bæbi sakir hinna auknu útgjalda er á sjób-
inn sjálfan bætast, og þó einkum sakir hins, ab
gjaldstofninn rírnar þannig svo freklega. Hefbi nú