Þjóðólfur - 29.08.1864, Blaðsíða 2

— 166
arlok 15. þ. mán. (engi af Kjalarnesi eða Kjós),
og samtals 9 úr Reykjavik. Enn voru á fundi og
tóku þátt í fundarstörfum prófastrinn á þíngvöll-
um og hreppstjórinn í þíngvallasveit; auk þeirra
komu að vísu á fund og voru þar staddir við og
við 4 bændr úr þíngvallasveit. Að öllum þessum
til tíndum töldust samtals 65 manns á fundi.
þarsem nú 13 kjördæmi landsins áttu engan
mann á fundi þessum og hét eigi heldr neinn úr
Árnessýslu, er teldi sig hafa umboð vegna sýslu-
búa sinna, þarsem þaðan komu engir nema bú-
endr sveitarinnar, þarfundrintr var hafðr, þá vant-
aði þenna þíngvallafund tillögur og atkvæði úr tveim
þriðjúngum allra kjördæmanna í landinu, og varð
hann því miklu verst sóktr allra þíngvallafunda
sem verið hafa, að frá teknum hinum fyrsta sem
þar var 1848. þaraðauki virðist svo, sem öll
atkvæði, viðtektir og ályktanir þessa fundar í þeim
efnum og aðgjörðum, þarsem ekki væri allir á
einu máli, hafi orðið og verði enn þýðíngarminni
andspænis öllu landinu fyrir það, að fundrinn braut
nú um þvert með atkvæðafjölda reglu þá, er allir
hinir undanförnu fundir við Öxará liöfðu fylgt síð-
an 1852 og sem var viðtekin og samþykt á þíng-
vallafundi 1855, að þótt fleiri menn væri á fundi
úr einhverju héraði heldren einn, þá skyldi þeir
kjósa kjörmenn úr sínum flokki til atkvæða og á-
lyktana, svo að einn væri kjörmaðr fyrir hverja
2—10 fundarmenn úr sama kjördæmi, 2 fyrir hverja
\\—20 o. s. frv., en aptr hefði fult eittalkvæði^
til móts við hvern tug hinna, það kjördæmið, er
eigi sendi 1—3 menn á fund1. Nú vildi þessi
fundr ekki hafa að neinu, þessa samþykta
reglu er þaraðauki virðist bæði réttlát og sann-
gjörn, þótt því væri haldið fram og brýnt fyrir
fundarmönnum, að hún stæði enn í óröskuðu gildi
og að henni hefði jafnan verið fylgt að undan-
förnu, heldr var hún niðrbrotin með atkvæðagreiðslu
höfðatölunnar og ályktað, að hver maðr, sem
á fundi væri staddr skyldi hafa sitt fullgilt atkvæði,
hvað margfalt fleiri sem væri úr einu kjördæmi
heldren öðru. Varð svo þar með sú álykt gjör
af þeim 31 Rorgfirðíngum, sem á fundinum voru,
að ef svo bæri undir, að ágreiníngr yrði um eitt-
hvert mál, þá skyldi þeir einir geta álykt og úr-
slitum ráðið á þessum fundi, því þeir voru nú
1) Sjá 7. gr. 1 „frumvarpi til reglua fyrir fuDdarhaldi á
bíngvóllum“, í 7. ári þjóbálfs bls. 43, — og samþykt þíng-
vallafundarins 1855 á þessum sömu regium, í sama ári þjáí)-
61fs 106.—107. bls. Sbr. enn fremr 4. ár þjóíiólfs, bls. 346,
og 5. ár, bls. 109.
meiri hluti allra þeirra fundarmanna, er gáfu síg
nokkuð við málunum og öðrum fundargjörðum.
Þessi þíngvallafundr varð því í raun réttri ekki
annað en fundr Borgfrðínga á Þíngvöllum.
* * *
Jón Guðmundsson, ritstjóri þjóðólfs, er hafði
boðað til fundar þessa, setti fundinn norðantil á
þíngvallatúni og austanundir kirkjunni aflíðanda
nóni 15. dag Ágúst; það hlaut að dragast svona
frameptir deginum, því Norðlíngar komu eigi fyrri
en um miðmundabil ofan á þíngvöll. Skoraði
hann því næst á fundarmenn að kjósa fundarstjóra,
var það gjört með skriflegum atkvæðum, og hlaut
Eggert sýslumaðr Briem 38 atkvæði, en næst hon-
um hlaut Jón Guðmundsson 13atkv. þá var kos-
inn til vara-fundarstjóra héraðslæknir Jósep Slcapta-
son, en fundarstjórinn E. Briem kvaddi tii skrifara
með ráði fundarins, þá Halldór Friðrihsson, skóla-
kennara, og kandid. Svein Skúlason.
Fyrst allra mála kom til umræðu, hvort rita
skyldi konúnginum Kristjáni 9. allraþegnsamlegast
ávarp; og var það samþykt eptir nokkrar umræður,
og síðan kosin 5 manna nefnd til þess að semja
ávarp, voru í þá nefnd kosnir: Jósep Skaptason,
þeir þrír útgefendr blaðsins »Islendings«: Benid.
Sveinsson, Jón Pjetursson og Jón Tlioroddsen, Og
Jón Guðmundsson úr Reykjavík hinn fimti. þegar
er hreift var þessu máli á fundi, lagði Jósep
Skaptason fram ávarpsfrumvarp, er hann hafði til
flutníngs heiman úr héraði, var það upp lesið, og
síðan afráðið að fá það ávarps-nefndinni til yfir-
vegunar og meðferðar. Sakir ýmsra annara fund-
armála, er þá voru rædd samdægrs, en þeirra skal
síðar getið, tók ávarps-nefndin eigi til starfa fyren
árdegis hinn 16.; fekk þá Jón Guðmundsson með-
nefndarmönnum sínum ávarps-frumvarp, er hann
hann hafði til flutníngs að sunnan, lásu nefndar-
menn það og talaðist síðan svo til með þeim, að
Renedikt Sveinsson og Jón Pjetursson tæki bæði
þetta frumvarpið og hitt úr Húnavatnssýslu til yfir-
vegunar og gerði uppástúngur um, livort þeirra
skyldi heldr hafa og hverju þá skyldi helzt breyta
eðr viðauka í það frumvarpið, er þeim litist betra.
Gekk nú svo frameptir deginum, að þeir báru eigi
álitsitt upp við hina nefndarmennina, fyren komið
var að nóni, gjörðu þeir þá uppskátt fyrir hinum,
að þeir gæti ekki lagttil, að hvorugt frumvarpanna
væri notað, og því hefði þeir orðið að búa til nýtt
frumvarp frá stofni; lásu þeir það upp í nefndinni
én hún samþykti það öll, nema Jón Guðmundsson,
er vildi heldr leggja til að Ilúnavatnssýslu-ávarpið