Þjóðólfur - 25.04.1865, Síða 4

— 94 —
sonr sinn skyldi sýkn allra saka, þótt nokkuð kynni
að vera saknæmt í bréfunum, og þessu var hon-
um heitið, ef bréfin annars væri nokkurs virði, en
það reyndust þau eigi; kand. juris Hansen bafði
og fyrir milligöngumann, sem Molzen heitir, samið
við Heltzen, og segja menn, að samníngar þeirra
hafi orðið þeir, að Iíansen skyldi fá bæarfógeta-
embætti í Hasle, ef hann léti rakna bréf þau, scm
Heltzen þóttist vita væri í vörzlum hans, þar á
meðal eitt frá Klein assessor í verzlunardóminum.
Heltzen hafði haft alla þessa samnínga á laun við
ráðaneytisfélaga sína, en er þeir komust að því,
vildu þeir, að annaðhvort færi hann úr ráðaneytinu,
ella mundu þeir allir víkja úr sæti, en svo var
um sinn sætzt á allt, hafa ráðgjafarnir ef til vill
treyst því, að kaupin mundu ekki komazt í hámæli
en þeim átti ekki að verða að því. Föðrlandið
sagði mönnum söguna eins og hún var, beið svo
um stund að ekkert var aðgjört. En er þíngin
sáu að Ileltzen hirti ekki um að bera af sér á-
burðin, gjörðu menn þá fyrirspurn til hans fyrst
í landsþíngi ríkisráðsins, og gaf hann þeim litla
úrlausn; kvaðst ekki geta metið þá bæra um það
að dæma, né eiga neina heimtíngu á skýrslurn frá
sér; að fólksþíngi ríkisdagsins væri sín rétta þíng-
há. þar rak hann hinum ráðgjöfunum snoppúng
því að þeir hafa jafnan haldið því fram, að ríkis-
ráðið skyldi í sem mestum metum, þángað til út-
kljáð yrði stjórnarmálið ; en um leið viðraði hann
sig upp við bændavini, og það ætla menn að hvort-
tveggja hafi verið með ráðigjört; hafi hann ætlað
sér að steypa úr sæti hinum ráðgjöfunum, og taka
sér félaga með aðfylgi bændavina. JDaginn eptir
29. marz var gjörð fyrirspurn í fólksþínginu, þá
höfðu allir ráðgjafarnir beðið um lausn, og var
Heltzen þar einn ráðaneytisins; sætti hann þar
mörgum aðköstum á fundinum; ekki var hann
kallaðr morðíngi, og ekki ber að þjófnaði, en þá
er upptalið það sem honum var ekki fundið lil
saka. Fáir gjörðust til að taka svari hans, nema
Tscherníng, en hann lét vaða á sér eins og vant
er, en það kom fyrir ekki. Ilelzen gat ekki bor-
ið neitt af sér, en gekkst við flestu sem á hann
var borið, og hafði það eitt sér til afbötunar að
liann væri ráðvendistetr og liefði gjört allt í góðri
meiníngu, en við vitum nú allir að góð meiníng
enga gjörir stoð, og þarf ekki að vera drottins boð
á móti. Nú varð konúngr að skera úr; allir ráð-
gjafarnir höfðu sagt af sér, ef Helzen yrði lengr
við, en svo stóð tvo daga, að ekkert varð útkljáð
en þó kom svo, að Ueltzen var vikið úr sessi, og
kvað það vera fyrsta sinn, að ráðgjafi er rekinn
úrtigninni hér í landi. En enn stendr svo að engi
er kominn í Heltzens stað og leiða menn ýms-
ar getr til; Bræstrup, sem fyrvar pólitídirektör er
talinn líklegastr, eða þá Símony eða Dahlström
stiptamtmaðr í Álaborg, eða Scheel yfirherdómari.
þess geta nienn, að vér eigum í vændum nýan
stiptamtmann Finsen nokkurn, sem fyr var bæar-
fógeti í Sönderborg á Als, en óvíst er það verði,
því að þeim kvað ekki semja um kaupið; hann
kvað vilja hafa meira en þeir þykjast mega bjóða.
Af útlendum merkistíðindum get eg fátt sagt,
þótt margt hafi gerzt. I öndverðum nóvemberm.
árið sem leið barst sú fregn, sem öllum þótti
mikilsverð, að Frakkakeisari og ráðaneyti Itala
hefði gjört samníng sín á miili um nýa skipun á
hag ítah'u og páfaríkisins; hét keisarinn að fara
með her sinn burt trá Rómaborg áðre*j liði tvö
ár; en ítalakonúngr hét að varna öllum tilraunurn
útífrá til þess að steypa ríki páfans; en höfuðstað
Ítalíu skyldaði hann sig til að flytja frá Túrin og
suðr til Fiorenzborgar. þessi samníngr vakti fyrst
misþykkju manna í Italíu, þótti konúngr hafna því,
sem margir láta sér mest um ant, að fá Róm
fyrir höfuðborg í Italíuríki; urðu uppþot nokkur í
Túrín, en þau urðu brátt sefuð, þókt nokkur yrði
mannspell við. Var Túrínarmönnum legið á hálsi
fyrir það, að þeir hefði brugðizt ódrengilega við,
gjört illan róm að því, sem allir aðrir ítalir fögn-
uðu; en þeim var þó vorkun, því að borgin þeirra
missir mjög af blóma sínum, er hirðin og lands-
stjórnin er flutt í aðra borg. Flestum páfavinum
áítalíu og Frakklandi var samníngrinn mjög á móti
skapi; og það ætla menn að páfanum hafi hann
ekki verið sem geðfeldastr. því skömmu eptir að
samníngrinn var orðinn kunnr, sendi páfinn út
bréf til allra biskupa (encyclicon), og lýsir hann þar
banni og bölvun yfir allri þeirri stefnu, som heimr-
inn hafi tekið eptir!789. Trúarbragðafrelsi, prent-
frelsi, félagsfrelsi, frelsí til vísindalegra rannsókna,
og þar fram eptir, er alt sarnan dæmt dauðasekt.
Alls eru taldar 80 villur, sem páfaskepnan bölvar
í villuskrá nokkurri, sem hann bætir við bréf sitt.
Halda allir, að þetta sé fremr páfaríkinu til hnekk-
is en uppreistar, þar sem það svo blygðunarlaust
prédikar andlegan þrældóm jafnt og veraldlegan.
Allt er enn ókljáð um Slésvík og Ilolsetaland,
hvar þau skuli lenda; í allan liðlángan vetr hefir
gengið í þjarki og þrefi um það milli þýzku ríkj-
anna; mest hefir það gengið í skriptum milli
Prússa og Austrríkis, hafa Prússar heimtað sér