Þjóðólfur - 17.10.1865, Síða 6
— 184
asta og auðvirðilegasta «skynsemishrófl«; trúar-
víngl hans er ekki kyrrlátt og íhugandi trúargrufl,
sem byrgist inní sjálft sig í djúpi tilflnnínganna,
heldr þurt og einstrengíngslegt skilningsgrufl, sem
hnýsist í alt og leggr dóm á alt, en skilr þó fátt,
en misskilr flest og rángfærir af misskilníngi; í
einu orði: það er grufl, sem sveimar á yfirborð-
inu, en hvergi kenftt til botns. því er það ekki
óheppin lýsíng á andastefnu M. E., þegar sagt
var um hann einhverntíma, að trúarvíngl hans væri
trúarvíngl hyggjuvitsins (at han sværmede med
Forstanden). (Framh. síðar).
Árið 1859 var af sóknarprestinum stofnaðr
styrktarsjóðr fyrir Útskála prestakall, af samskotum
eða fríviljugum gjöfum, er prestrinn gekkst fyrir
að safna, og lét hann með bréflegri áskorun í Ijósi
þann tilgáng, er hann hefði með sjóði þessum:
Að á hverju ári mætti lána úr honum til þurfandi
skilvísra manna, sem næsta ár eptir borguðu lánið
til sjóðsins, svo hann aldrei skertist. Prestrinn
tókst þá á hendr umsjón sjóðsins eða lánstök-
unnar. /
Kú vil eg birta nöfn þeirra, sem skotið hafa
saman til sjóðs þessa, og geta þess, að fyrsta und-
irlag hans var gjöf hinna enzku náttúrufræðínga
Wolleys og Newtons 1858
1859—62. Frá Prestinum
Frá Kaupmanni Olavsen
- Factor H. Duus . .
•------Wúlff . . .
28 Itd.
10 —
5 —
5 —
5 —
Sk.
--------Ó. Korðfjörð . .
- hreppstjóra Á. þorvaldssyni
- signor E. Pálssyni . . .
— Sveinbirni þórðarsyni
- Ólafl Ólafssyni nú í Iíeflavík
5 — » —
4 — » —
2 — » —
2 - 48 —
2 — » —
- Einari Pálssyni á Iíirkjubóli . 2 — » —
- Sveini Magnússyni á Miðhúsum 2 — » —
- Guðmundi Þormóðssyni í Hjálmh. 2 — » —
- Finni þorsteinssyni á Gerðum 1 — 48 —
Gróði sjóðsins við úllán, í allt . 6 — 12 -
samtals 82 — 12 —
Sakir þess mikla aflaleysis og neyðar, sem á
sér nú stað innsveitis, hefir sjóðr þessi verið tæmdr
í ár, en lánið hafa fengið skilvísir þurfandi menn
móti skrifiegri skuldbindingu, að borga lánið fyrst
af öllum skuldum á næstkomandi kauptíð 1866, í
kaupstaðarvöru eða peníngum.
Utskálum 29. september 1865.
S. B. Sivertsen.
Árferði, aflabrögð o. fl.
— Síísan nm sf&ustu mánaísamút heflr veriS svo æskileg
haustveíirátta, sem framast vertir á kosií). Iler svtíra náíiu
allir hrakníngsheyi sínu, sem eigi hiiftm mist þab fyrir vatns-
fláí&um og útí vind og vetír, en á þann hátt misstu sumir
megnishey, þar sem flæþi gat náþ því, t. d. um Andakýl og
í Mýrasýslu niþr mei Hvítárútfallinu og fyrir botninum á
ISorgaríirbi; þannlg er mælt ab prestarnir í Stafholti haii mist
um 3—400 hesta af bezta engjaheyi, Teitr búndi Símonarson
á Hvanneyri um 250—280 hesta, eba fuli 7 kýrfóbr og Ilvit-
árvallabændr, mest Andrés Fjeldsteí), um 3—400, en þeir
kvaþ aptr hafa náö úr hrönuum eigi alllitln; nokkrir bændr
í Oifosi höfþu og misst mikil hey. Eptir því sem sagt er,
munu þessar hrakninga hirþíngar eigi hafa veriþ svo vel
þurrar sem skyidi hjá fæstum, til þess vantaþi og nægan
blástr.
— Fiskiafli, heflr veriþ aligóþr héruminnesin síþan fyrir
mánaþamótin, einnig suþr í Garþsjó. — Eptir privatbréfl er
vér hiifum fengiþ aþ sjá frá merkispresti í píngeyjarsýslu tii
bónda í Borgarfirþi, heflr hákall&afli verib hinn bezti þar norþ-
aniands á þiljubátum í sumar, frá 6 — 9 tnnnum (lýsis aþ því
or oss skilst) í hlut. Bréfiþ getr og þess, som vel þykir get-
anda, aí) tveir úugir bændr þar nyrþra þorsteinn Jónas-
son á Grýtubakka og Sveinn ýngri Svoinsson á Hóli í
Höfþahverfl, reistu þar og byggþu í vetr í Greuivíkrvórum,
þiljubát frá stofni meb skonnortulögun og reiba; skip þetta
kostaþi albúií), er þaþ hljóp af hluunnm, 2000 rd., var því
haldií) úti til hákarlaveiþa í vor, reynist vænsta skip, dreyrþi
eigi einum dropa, og aflaíii fram a?) slætti 9 tuunur lýsis í
hlut; hafl nú veriþ 13—17 staþa skipti, einsog þar er nyrbra
á hinum stærri þiljubátum, og hver lýsistunna á 30 rd., þá
heflr allr aflinn þetta fyrsta og eina skipti náb 3500—4500 rd.
Sami bátrinn iagbi aptr út í legu í byrjun sláttar, en þá
var?) einn skipsmaþrinn vitflrtr útúr ofdrykkjn, urþu þeirþví
aí) leita Jands meb hann uppí Fljót, og dó mabrinn þar 2
dögum síhar.
— Um fjárklábann munu menn eigi hafa neinar vissar
fregnir ýngri en fyrir næstu mánaþamót, eíir um fjallsöfntn
Eptir opinberum skýrslum er þá bárust til amtsins, fundust
kindr meb kláha: í Mosfellssveit 2 (þær voru aþkomnar), í
Álptaneshrepp 2, Seltjarnarnesi 2, Vatnsleysuströnd 65, Rosm-
hvalaneshrepp 62, í Selvogi 39, í Ölfusi og Grafníngi 19; úr
Grindavík höfíiu amtiuu engar skýrslur borizt fram til 12. þ.
mán., og mun þó þar í hrepp (Grindavík og Krísivík) öllu
ver statt bæí)i meþ klábann og eptirlitií) heldren í flestum
öþrum klábasveitunum; eigi voru, þá heldr komnar neinat
skýrslur úr Kjósinni; en öllum ber saman um, aþ þar hafl
engi klába kind fundizt fyr né síibar í haust né sumar, eigi
heldr á Kjalarnesi e?)r í Mosfellssveit á því fé, sem þar á
hcima. I Seltjarnar- og Álptaneshrepp heflr og hvergi boriþ
á kláþavotti neinstaþar, nema í þessum 4 kindum samtals
er skýrslurnar greiudu frá, en þær voru þegar drepnar. Eptir
því sem sögur hafa fari?) af og almanuarómr segir, hafa naurn-
ast allar kláþakindr ÖJfusínga komib á skoWiarplássiþ, þegar
skýrsian var gefln, ef þær hafa eigi talizt nema einar 19, aí>
meþtöldum þoim fáu kindum í Grafníugnum; eu aptr má
eigi láta hins ógetib, aí) Ölfnsíngar hafa skorib hverja kind‘
sem þoir hafa séí) á, og gánga nú örugglega fram í aí) ran-
saka og baþa fé sitt.