Þjóðólfur - 26.03.1866, Blaðsíða 3

mann bóka þar á fundinnm, »að ekkert væri und-
»irbúið til böðunar, eins og skipað bafði verið«.
Utaf þessum aðförum og mótþróa breppsbúa var
höfðað mál af hálfu hins opinbera, gegn þeim er
höfðu gert út og undirskrifað bið áminsta bréf til
sýslumanns 7. Desbr. f. á.1 — Með þessum und-
irtektum og aðförum Rosmhvalaneshrepps manna
hefir nefndinni eigi þókt næg ástæða til þess að
svo líomnu að kosta lil utanhreppsskoðunarinanns
þar í hreppi, með því líka mátti sjá fram á, að
ekki yrði þar komið almennum böðunum við fyr-
en fram á vor kæmi og vetrarhörkunum linti, þar-
eð nálega allt fé er þar skýlislaust og fóðrlaust.
Um heilbrigðisástondið þar í hreppi eptir nýárið
Og fram til Febrúarloka verðr ekkert sagt rneð
vissu, því skoðunarmennirnir bafa enga skýrslu
sent síðan aflíðandi miðjurn Desbr. f. á., os segir
þó sýslumaðr í bréfi til amtsins 19. þ. mán., að
þeir hafl verið áminlir um það. Eptir Desember-
skýrslum þessum, fanst þá kláði: á Fuglavík,Býa-
skerjum og Býaskerjahverfi, Báruhaugsgerðí, Sand-
gerði og Sandgerðishverfi, Miðkoti, í Kirkjubóls-
hverfi (2 kindum), en allt var þá sagt kláðalaust
að innanverðu allt frá Lambastöðum, að þeim
bæ meðtöldum, og inn að Iíeflavík, en fé Kefla-
vfkrmanna var þá óskoðað.
Af heiibrigðisástandi sauðfjáríns í Ilafnahreppi
böfðu borizt nokkrar missagnir fyrir og um árs-
lokin, — sveit þessi liggr opin fyrir samgaungum
frá öðrum kláðasveitum á 3 vegu, en engar skýrsl-
ur komu þaðan, er sannaði að féð væri heilt.
Nefndin gjörði því hreppsbúum kost á aðstoðar-
skoðunarmanni utanhrepps, og var það helzt til
þess að þeir skyldi þá ekki verða einir til frá-
sagnar og rengdir af nábúasveitunum um, að fé
nafnamanna væri eins alheiit eins og þeir sjálfir
úiiti. En úr því þeir vildu eigi þýðast ráðstöfun
þessa, og með því að þar innsveitis eru aðkvæða-
menn og hinir áreiðanlegustu eins í kláðamálinu
sem öðru, virtist nefndinni eigi nauðsyn að halda
ráðstöfun þessari frekar fram, sízt að svo komnu.
En opinber skýrsla um reglulega og almenna fjár-
skoðun t. þ. mán. er nú þaðan komin, og segir
hún allt fé heilbrigt þar í hreppi.
í Grindavíkrhrepp var kláðasýkin þegar í fyrra
'or á hinum austari bæum í Staðarsókn, en út-
1) Mál þetla er nií fyrir yflrdóminnm, er 17 þeirra sem
sp!Htaí)ir voru hafa áfrýaí) heraftsdóminum ab þeirra leyti, og
er þessi kafli skýrslunnar bygír á dómsgjóríunum í sokinni,
®r einn nefndarmímna (Jón Guftmundsson) nú heflr milli
kancU.
hluti sóknarinnar virðist hafa haldizt heilbrigðr
allt fram undir síðustu árslok ; í austrhluta hrepps-
ins, sem að er Iírísivíkrsókn, varð kláðavart í
baust; en þar var féð alment baðað úr valziskum
lög. Eptir tilmælum sýslumannsins í Gnllbríngusýslu
tókst hreppst. í Selvogi á hendr að gángast fyrir
og framfvlgja almennri fjárskoðun þar í Krísivíkr-
sókn í f. mán., og reyndist þar þá allt fé heilbrigt
nema að eins tortryggilegt um 1 eða 2 kindr á
hjáleigunni Vigdísarvöllum, voru þær kindr þegat'
teknar frá og hafðar sér til læknínga. En í Stað-
arsókn hafði engin regluleg skoðun átt sér stað,
svo að skýrsla bærist af, fyren nú í öndverðum þ.
mán., er Guðm. Guðmundsson ráðsmaðr í Landa-
koti á Vatnieysuströnd, sem kvaddr hnfði verið af
yfirvaldinu til að skoða féð í ytri hluta Grindavíkr-
hrepps, fórþángaðjfundustþarþá víðsvegar um Stað-
arsókn samtals 26 kindr með kláða: á Stað (hjá
prestinum) 4 kindr »með talsverðum kláðavotti«;
á Tóptum (Húsatóptum) 10 »sumar af þeim máttn
heita útsteyptar«; í Járngerðarstaðahverfi í 1 kind,
cn féð þar í hverfi að öðru leyti »fallegt og vel
útlítandi«, og í þorkötlustaðahverfi 11 kindr, »flest-
ar í mjög aumu ástandi«. þessar samtals 29 kindr
lofuðu fjáreigendr að vísu skoðunarmönnunum að
taka frá, en þó töldu þeir flestir eðr allir öll van-
kvæði á því, að baða fé sitt, er þeir töldu sig ó-
væntanlega og ófáanlega til um þenna tíma»; töldu
sér líka hitt ómögulegt að lækna með hverju sem
væri, tóbakssósu íburði eðr öðru, sakir húsaleysis
og fóðrleysis, fyren fénaðinn fer að fara úr ullu í
vor.
I Sehogshreppi í Árnessýslu kom víða fram
kláðavottr í haust, var þar þá víðast baðað tvisvar
og optar, og víða teknar frá hinar sjúku kindr og
ýrnist skornar, eðr teknar á gjöf útaf fyrir sig
og læknaðar ; það var sagt (einum nefndarmanna nf
hreppsbúum), að hreppst þorsteinn Ásbjarnarson í
Nesi bafi lagt á vald bænda þá þegar eptir réttir hvern
kostinn þeir vildi heldr taka, en eigi mætti þeir
með neinu móti láta kláðakindr sínar gánga sjálf-
ala innan um heilbrigða féð, sjálfra sín eðr ann-
ara. þegar hin almenna skoðun fór fram í f. mán.
þar í hreppi varð þar að eins vart við lítinn vott
á 2—3 bæum, og að eins í 1—3 kindum á hverj-
um þeim bæ, og voru þær hafðar sér til læknínga.
í Ölfushreppi, þar sem eru nær 90 búendr
og í haust voru sett á vetr um 4,000 fjár,
hefir kláðinn verið uppi víðsvegar í allan vetr
síðan í haustfyrir réttir. þar var viðað aðséríhaust
að sögn nál. 3,000 punda af valziskum kláðalyfjum