Þjóðólfur - 13.11.1866, Blaðsíða 4

— 12
hefði bezt af að lifa á eintómri mjólk. Eptir
þessa menn voru ýmsir aðrir merkislæknar, t. a.
m. Galenus, Rhazei, og fleiri, er tala um lækn-
íngar með mjólk, og merkislæknirinn Hoffmann,
er fyrstur fann Hofmansdropana, hefir sam-
ansafnað ýmsum stöðnm úr hinum eldri lækna-
ritum, sem sýna, að þessi læknismátí hefir verið
útbreiddr víða um norðrálfuna. það er gagn
merkilegt að þessar skoðanir hinna gömlu merk-
islækna um mjólkr- og vatnslækníngar liafa á
sinn hátt og svo náð til íslands, og þar af kemr
án efa sú trú, sem ennþá eymir eptir af um verk-
un kapla og geitamjólkr í ýmsum sjúkdómum,
eins og á hinn bóginn trúin á lækniskrapti ýmsra
brunna og linda t. a. m. Gvendarbrunna eru auð-
sjáanlega leifar af gömlum vatnslækníngum, en allt
þetta hefir á miðöldunum og jafnvel lengi eptir
það verið kæft niðr með margvíslegri hjátrú og
bábiljum sem almenníngr, því miðr, allt of mikið
hefir látið sig tæla af. það er eins og það hafi
verið og sé jafnvel énnþá rótgróin trú hjá mörg-
um meðal almenníngs, bæði hér og erlendis, að
lækníngar sjúkdóma eigi að ske við nokkurskonar
kraptaverk sem liggi í þeim eða þeim hlutum og
meðölum. það eru nú auðsjáanlega leifar af
kraptaverka og galdratrúnni sem almenníngi hefir
allt of mjög verið innrælt og er orðin líka inn-
gróin honurn bæði hér og í öðrurn iöndum. þetta
kemr allt af vanþekkíngu á náttúrunni og hennar
kröptum, sem er ennþá svo mikil, jafnvel þarsem
upplýsíngin er í framförum, að furðtt gegnir.
Læknisfræðin hefir um allan heim lengi átt að
berjast við þessa hjátrú og er hún ennþá jafnvel
fundin meðal læknanna sjálfra, læknisfræðinni til
mikillar fyrirstöðu og almenníngi til hins mesta
ógagns.
þegar vatnslækníngarnar á þessari öld fóru að
lifna upp, og merm fóru að byggja nálægt góðum
uppsreftum miklar stofnanir til þess að nota þær,
þá komust mjólkrlækníngarnar aptr í gildi sitt, og
uppóx með nýurn krapti, og þannig finnast nú á
þýzkalandi og víðar stofnanir og spítalar fyrir
mjólkrlækníngar (Mælkekur Anstalter) sem optast
eru bygðir á þeim stöðum, hvar liaglendið er sem
bezt, loptið sem léttast og hreinast, og náttúran
sem fegrst. Margar þúsundir veikra læknast ár-
lega meira og minna á þessum stofnunum, en
margir verða þar alheilir heilsu sinnar og eru þær
því, með heilsubrunnunum (Badekurene) taldar einir
hinir stærstu spítalar er nú finnast í heiminum.
En eins og vatnslækníngarnar hafa á 'seinni
tímum mætt miklum viðgángi, og nærfelt allir hin-
ir helztu læknar um norðurálfuna telja þær nú
með þeim happadrjúgustu lækningum, þannig hafa
lækningar með mjólk (Mælkekuren) og svo fengið
sína talsmenn, á meðal þessara vil eg nefna Dr.
Karel líflækni Rússakeisara gamlan lækni í miklu
áliti. Ititgjörð læknis þessa um mjólkurlækning-
arnar var nú á áliðnu sumri snúið afDr. Carrich,
og fanst prentuð í stóru skozku tímariti (Edinburgh
Medical Journal) fyrir Ágústmánuð. Dr. Karel hefir
epfir því er sjá má, gjört sér mikið far um að
halda fram mjólkrlækníngunum og fengið til þess
í fylgi með sér marga nafnfræga lækna, þar á
meðal professor Felix Niemeyer aðalkennara í
læknisfræði við háskólann í Tubingen. þessi síð-
astnefndi læknir er i miklu áliti bæði í Danmörku
og um öll norðurlönd, og mun lækníngabók hans
nú um stundir vera hvað mest lesin af latknum
um norðurlönd, enda hefir hún verið prentuð 6
sinnum á 7 árum. Auk þessara hefir Dr. Cham-
bers, liflæknir enska kronprinsins, gamall spítala-
læknir og í miklu áliti í Lundúnaborg, ritað lítið
eitt um vatns- og mjólkrlækníngar íbók sinni »tim
lífsins endrnýungu«, og með býsna bitrum orðmn
tekið það fram, hversu frábært það sé þegarlækn-
ar gefi slíkum lækníngum engan gaum heldr hlaupi
yfir þær á hundavaði, og kalli þær kák eitt, en
hafi þó annars nægar bábiljur um ýmsar meðala-
verkanír sem engri átt nái.
því verðr ómögulega neitað, áð mikið rugl
og hjátrú á sér enn þá stað, eigi alleina meðal
almennings, heldr og jafnvel meðal sumra lækna,
um ýmsa sjúkdóma og meðferð þeirra, en eitt
verða flestir þó að fallast á og það er þetta, að
eigi dugi að láta líkamann falla og hrynja niðr
eins og gamalt forsómað hús, meðan auðið er að
halda honum við, en íhugi menn þetta vandlega
í öllum þess afleiðíngtim, þá fer nú haldavatnið
og mjólkin að komast í býsna liáan sess, því eins
og það nú, meðal efnafræðínga er sýnt og sann-
að, að nærfellt 70 partar líkamans, eptir vigt, eru
tómt vatn, þannig eru nú allir samdóma um það,
að mjólkin innibindi í sér öll þau næríngarefni, er
líkaminn þarf til að þroskast og viðhaldast. Af
þessu má nú sjá, að þar sem þarf að næra lík-
amann á hagkvæman og óbrotinn liátt, þá er hreint
vatn og rnjólk ómissandi til þess, og geta þess
vegna, réttilega um hönd höfð, orðið að hinum mestu
notum.
L
I