Þjóðólfur - 11.12.1866, Blaðsíða 4

mátulega laungu millibili. Raunar er það satt, að
eg sjaldan hefi við haft mjólkrlæknínguna á þann
hátt sem hinir ofannefndu læknar ráða til, en eg
efast alls eigi um að máti þeirra er á góðum rök-
um bygðr, og alveg hœttulaus í hvaða sjúkdómi
sem er.
Menn vita hversu örðugt það opt er her á
Iandi, að ná í lækna og meðöl, og því álít eg
það gott að landar mínir læri að þekkja þau ein-
földu meðöl, er þeim mega að gagni koma í uppá-
fallandi veikindum eða lángvinnum sjúkdómum, hvar
ekkert heflr viljað hjálpa. En þess vil eg biðja
alla, er vilja reyna mjólkina sem læknismeðal,
minnuga að vera, að þeir við hafi þann reglu-
bundna máta á því sem hér að framan er um
getið, eptir Dr. Karell, eða fari sem næst honum,
án þess að blanda mjólkinni saman við annað, sem
þá, ef svo til vill, ætti miðr við.
Að endíngu vil eg geta þess, að menn ætti
að vera vandir að mjólk þeirri sem höfð er handa
sjúklíngunum; sú mjólk ætti að vera úr hraustri
kú, sem hefði gott fóður og nægt og hreint vatn
að drekka. Eg efast eigi um að Dr. Karell
rnuni hafa rétt í því efni, að hituð eða flóuð
undanrenníng sé hollari og betri fyrir veika en
nýmjólkin sjálf, en þó hefir mér allt af lukkazt
það vel að ala sóttlara menn á spenvolgri nýmjólk,
einkum hafi eg, eins og áðr er sagt, lálið blanda
hana með dálitlu af kalkvatni. I bráðum sóttum
get eg vel ímyndað mér, að undanrenníngin sé
léttari og betri, en hún má aldrei að mínu áliti
drekkast köld, heldr velgð eða flóuð, því annars
er hætt við, að sjúklíngnum verði óglatt af henni;
um kaplamjólk og geitamjólk hefi eg litla reynslu,
en hygg hana í raun og veru hafa fáa yfirburði
yfir góða kúamjólk, sem þarhjá alla jafna er hægra
að afla sér hér á landi.
Að þessar fáu línur mættu verða löndum mín-
um til einhverra nota, er min innilegasta ósk.
Beykjavík, 27. Nóvember 1867.
J. Hjaltalín.
— Dómsástæður landsyfirrettarins í málinu,
kaupmaðr P. L. Henderson í Glasgow gegn danne-
brogsmanni Porsteini Danielsssyni á Skipalóni.
(Sbr. dómsnibrlagib í pjófcólfl XVIII, bls. 168*.
„11. dag september 1861 gj«"rbi hinn etefudi porsteinn
Dannebrogsmaí)r Daníelsson á Skipalóni, á6amt 17 obrnm
8kipseigendnm og skipstjórom vií) Eyjafjórb samníng vií) verzl-
1) paí) athugast vib þaí) sem þar er sagt í inngangin-
nm, ab landsyflrréttrinn hafbi máli«h ondir dómi í níu vik-
J. G.
unarhúsib P. L. Henderson í Glasgow á Skotlandi, ebr full-
trúa þess, kanpmann Sveinhji'rn Jacobsen, og sknldbundu þeir
sig til ab selja honum helmíug af ollu því hákallsljsi, er afl-
aí)ist á skip þeirra vorib og sumarib 1862 (sem ef vel aflab-
ist kynni aí) verba 800 — 1000 tunnur eba meira) hverja tunnn
(120 potta) fyrir 25 rd. hvort sem verbií) á lýsinu kynni þá
ab verí)a moira eí)a minna hjá óf)rum ; þarámóti áskilr hinn
stefndi sí*r, og þeir sem ine<?) honum undirskrifuí)u samníng-
inn at) fá borgun í peníngnm eí)r óbrum nauílsynjavorum,
(svo sem niatvóru, færum, trássum, járni, kolum, salli, kaffi
sikri, tóbaki, brennivíni, saum, stáli og fl.) og sbmuleifcis ab
fá tómar tunnur undir lýsib, nokkrar þá þegar um hanstil),
og þær, sem þá kynni ab vanta meh fyrstu skipum vorit)
eptir, en er til kom árií) eptir fekk áfrýandinn aí) eins hjá
þeim 162l/2 tunnu lýsis, enda þó þaí) megi álíta sannab
undir málinu, a?) helmíngrinn af lýsisafla þeim, er fekst á
skip þeirra hinn umrædda tíma, hafl verií) miklum mim
meiri“.
„Út af þessu hnfbaibi áfrýandinn inál gegn hinum stefnda
vií) gostari tt Eyafjaribarsýslu, og gjórbi þar þá aí:alrettarkrnfu
gegn honum, þar eb hann áleit hann sem formann félags-
ins, og ab þeir félagar þar ab auki hefíiu sknldbundib sig
vib samnínginn einn fyrir alla og allir fyrir einn, aí) hann
bæbi sín og hinna 17 vegna yrhi skyldalbr til aí) greiba sér
30,080 rd., ebr þá npphæb sem réttrinn áliti hæfllega til full-
kominna skaí)abóta fyrir tjón þaí), sem leítt heft)i af afbrigí)-
um samníngsins, og til vara krafbist hann þess, a?) hinn
stefndi yrí)i skyldabr til aí) borga sér nppí téí)ar skabahætr
5432 rd. 2mk6sk , ebr þá upphæób sem réttrinn áliti liæfilega
eptir lýsismegni því, sem upplýstist ab aflast hefbi á skip
hans vorib og sumarií) 1862, en þessa vararéttarkrofu sína
sotti hann þó seinna nit)r í 1792 rd. 1 mrk. 7 sk. ebr til
þeirrur upphæftar er réttrinn fyndi hæfllegaft.
„Vih héraí'sréttinn, var hinn stefudi dæmdr sýkn fyrir
ákærum áfrýaudans í málinu meb dómi 27. Maí. 1865, en
málskostnabr látinn falla nibr. Vib yflrdóminn heflr nú á-
frýandiim haldib fram síiuiu kiofum, sem vií) undirréttiun,
neina hvab harm þar lieflr sett vararéttarkrófu 6Ína enn fremr
nibr til 1774 rd. 51 sk., ehr til þess sem réttinum fyndist
hæfllegtft.
„Hvab þá fyrst abalréttarkrófn áfrýandans snertir, þá
heflr ab vísu hinn stefndi og þeir 17, er meb honum undir-
ubu fyrtéban samníng, lofab áfrýandanum 511u því hálfu há-
kallslýsi, er aflabist á skip þeirra vorib og sumarií) 1862, en
meb því þó þetta getr skilist svo aT) þeir, hvor fyrir sig hafl
lofaí) ab eins helming þess lýsis, er aflabist á hana eigib, ebr
eigin skip á tébu tímabili, þá er ekki næg ástæba til ab á-
líta, ab þeir meb samníngnum hatí skuldbundib sig frekar ;
þab er og ekki heldr nægilega sannab, sem áfrýandinn þó
heflr viljab halda fram, — ab tébir menn hafl vorib í nokkru
reglulegn verzluuarfélagi saman meb lýsi sitt og ab hinn stefndi
hafl verib formabr þessa félags, því þó afbréfum hius stefnda
til áfrýandari8 kynni ab virbast sem slíkt hefbi verib, þá er
samt á hinn bóginu fylliloga aubsætt af þeim, ab haim eigi
heflr þókst hafa nein umráb yttr lýsisafla hinna annara, eins
og þab og eigi heldr verbr rábib af þessum bréfurn, ab hann
meb þeim hafl viljab skuldbinda sig nokkub frekar en hami
hafbi gjórt í samníngnnm. Af þessum rókmn virbist því
ekki næg ástæba til ab dæma hinn stefnda eptir abalkrófu
áfrýandans, og kemr því þá til álita vararéttarkrafa hansft.
„Hinu stefudi heflr nú viljab leggja þann skilníng í fyr-
ur.