Þjóðólfur - 11.12.1866, Blaðsíða 6

30 —
atrií'.i, at trjíviírer tekinn feinna frnm í brtfnm hinsstefnda
verír eindngis skoíiast scm ósk hans til áfrýanda og getr
eptlr eíili sínn ekki innihaldib skuldbindíngri fyrir áfrýanda
hvab samninginn snertir. Auk þessa gaf samningrinn áfrý-
andanum rött til þess at borga lýsi<5 meþ peníngnm, ef hann
liefti viijalb þaí) heldr, þar sem peníngar meí) berum orí)-
nm eru í samníngnum seltir sem hinn fyrsti borgunar-
eyrir fyrir lýsit) og sem „a! t e r n a t i v11 v i í> hinar aíirar
ii a u t) s y nj av ö ro r frá hálfu áfrýandans, en þat) cr ekki
sannaí), aí) hinn stefndi eigi ha0 getat) fengit) næga pen-
ínga hjá áfrýandanum fyr r lýsi þati1, sem hann hafti lofat
dóminum „at trjávitr er eiginefndr í samníngnum". }>at
er eigi lieidr rftt sem kemr fram hér í næstu klausu dóms-
ins á eptir, at þat sfe einúngis svo at ósk hatl fram-
komit i bréfnm hins stefnda (Th. D.) til Jacohsens um, at
hann fcerti fölagsmónnnm nægan og gótan trjávit, þviíbréft
3. Júní 1 80 2 sem er framlagt í hérati, og semerhit fyrsta
svar til Th. P. upp á bréf hans til Jacobseus, 20. Febr. s.
á., þar sem ítrekat er at hann færi nægan og gótan trjá-
vit (samkvæmt því sem áskilit var í samníngnum), þá vitr-
kennir Jacobsen met berum ortum at hann sij skuldbund-
inn (met samníngnum) til at færa þeim felógnm trjávi,t
(og atrar viirur sem í 'saniníiignum eru teknar fram), því í
bréfl þessn segir Jacobsen svo:
— — „og bemærker mig ligeledes Deres ledende Udeladel-
„ser med Hensyn til de udenlandske Varer, Jigesom
„jeg heller ikke nndlader at underrette Dem om, til videre
„behagelig Meddelelse, at Skonnerten Catharine, Capt. Binas,
„afgik fra Seydisfjord den 18. Mai direkte til Mandal, fór
„derfra at hente eu complet Ladning Brædder og Tömmer af
„bedste Bonitet, og bemærkes det at denne Ladning er bieven
„expres bestilt af iidsögt god Kvalitet“. J. G.
3)}>essi skilníngr á samníngnnm eta því atriti hans sem
hér rætir um, liggr at minsta kosti fyrir ntan alla sókn og
vörn máisins bæti i herati og fyrir yflrdóminnm. Iivorngr
talsmatr Hendersons hafa farit fram á þat met einu orti
at gjöra þenna skilníng sauiníngsins gildandi, og sama er
at segja um Jakobsen, at hann fer því hvergi fram
at hann megi borga allt lýsit met eintómum pen-
íngum; hann rátgjörir og áskilr þvert í móti met
berum ortum (í bréflun 9. Júlí 1862, eins og fyr er sýnt) at
borga lýsit met þremr fjórtu pöitum í vörnm og ekki
nema einum fjórta hluta í penírigum, og þykist eigi skyldr
til at borga lýsit ötruvísi. ]>at er og bert, at Jacobsen
lieflr frá upphafl skilit samnínginn svona, og eins hinir 18
sín megin; Jacobsen felr Th. D. hit sama hanst at senda
sér skýrslu um þat, hve mikit hann eigi at færa þeim af
hverri vörutegund (sem nefnd var í samníngnnm); þetta
kvetst Th. D. eigi treysta sér til (í br. 20. Febr.) at ákveta,
cn leggr ríkt á at allar vörntegnndirnar verti sem vandat-
astar. A hinu leytinu sendl J. Blöndal, faktor llendersons í
Grafarós, 8iglflrtíngum, er höftu nndirskrifat samnínginn,
eytublat þegar fyrir jól 1861, og fól hverjum fyrir sig at
rita þar í eytudálkana útnndan nafni hvers eins, livat mikit
hver vildi áskilja sör af hverri vörutegund fyrir sig; þetta
gjörtu þeir allir, samtals 10 at töln, og sendn vöruskrá þessa
til Blöndals aptr, útbúna met ákvetinni vörnupphait útundan
hvers manns nafni, met bréfl 21. Desbr. 1861, og er bœti
bréflt og vöruskráin framlögt í hérati. Málsfærslumennirnir
boggia partanna áiitu þat því tvímælalaust, at greitslan fyrir
tionuni, ef hinn stefndi hefti statit vit samnínginn. Loks-
ins virtist þat eigi geta geflt hinnm stefnda neinn rétt til
at rjúfa samníngiun, þó áfrýandinn eigi hefti verit kominn
til Akreyrar fyrir 15. Agúst,því hvorki er neinn tiltekinn tími
einskortatr í samníngnnm* * 4, og þar at auki hafti hinn stefndi
óskat sjálfr í bréfl sínu til áfrýandans 12. Júlí 1862, at
hann gefl ser og félögum sínnm frest til 15. Agúst, til at
koina met nokkut af lýsinu, þar tíma þyrfti til at bræta
þat“.
„Hinn stefndi hlýtr þannig at dæmast skyldr til at baila
áfrýandanum allan þann skata er hann heflr haft af því, at
hinn stefndi eigi lét hann hafa helmínginn5 6 af hákallslýsi
því sem aflatist á skip hans vorit og snmarit 1862“.
„Hvat nú tjón þat snertir er áfrýandinn yflr höfut heflr
haft af því at samníngrinn 11. Sept. 1861 ekki var haldinn
vit hann, hefir hann reiknat þannig:
1. Kptir framanlögtum skjölum 31. Júlí og 1. Agúst 1861°
hafti verzlunarhúsit P. L. Henderson selt 1000 tuunur há-
karlslýsis er þnt vænti frá Islandi suuiarit eptir — eu svo
margar tnnnur höftli þeir 18 í samníngnum og hiun stefndi
þaratauki í bréfum sínum til áfrýandans gjört rát fyrir
at helmíngrinn niundi verta af lýsisafla þeirra vorit og
snmarit 1862 — E. Steinkopff í Glasgow hverja tunnil
met trénu fyrir rúma 45 Kd., sem, þegar trét er frá reikn-
at, 2 rd. 3 mrk. pr. 1 tiinnn, vertr 17 rd. 3 mrk. meira
en áfrýandanum var heitit tunnunni 11. Sept. 1861. }>eg-
ar nú eru dregnar frí þessum 1000 tiinnum þær 162J/2
tunnur hákallalýsis, sem fyr er getit at áfrýandinn fékk
hjá þeitn, er nndirskrifutu optnefndan samníng, vorta hin-
ar ávantandi tiinnur, af hákallslýsi 837'/i rij m s)(
og tapit þá á þeim ........................ 14,656 1 8
2. Disconto af þessaii siiminu í 2 ár 1862 — 64 6% 1758 4 8
flyt 16,415 „ ^
lýsit hefti frá upphafl vcrit áskilinn í vörum jafnframt og
í peníngum at nokkru. J. G.
4) En 1. (fyrsti) Agúst var einskoitatr í bréfl Jacob-
sens 9. Júlí 1862. J. O.
5) Jacobsen var búinn at lýsa því yflr í bréfum sinnm,
at þat væri ortit samkomniag þeirra allra, at þeir léti at
eins af hendi 500 tnnnnr samtals, þ. e fjórta part af
lýsisafla hvcrs fyrir sig, þar sem liálfr afli hvers fyrir sig
mitatist npprunalega vit 1000 tunnnur . sem tiltekuar vorn
í samiiíngnom sem hálfr afli allra til samans. J. G.
6) Eptir þeim 2 bréfnm, sem hér er skýrskotat til frá
E. Steinkopff, þá baut áfrýandinn Henderson honnm til kaups
31. Júlí 1862 (ekki 1861), a 111 þat íslenzkt hákallslýsi er honum
(llenderson etr til hans) flyttist þá samsumars samtals 1000
tunnur („You offend to day to me all your imports of this
seasons 1000 Barrels lceland Ilavkal oil“). Hér er því alls
cigi til teknar eta ákvetnar 1000 tuniiur hákallslýsis úr Eya-
fjartar og Skagafjartarsýsln (frá þcim 18 félögnm) heldr allt
þat hákallslýsi er liann ætti von í at fá atflutt frá íslandi
sumarit 1862, er mundi verta um 1000 tunnur; Henderson
átti þá (1862), eins og nú, þær 3 verzlanir á Islandi: á Graf-
arós, Reykjavik og Seytisflrti, og gat því at vísu átt von í
ötru og meira lýsi heldr en því sem þeir 18 mimdu iáta;
þessu atriti var því rækilega mótmælt af talsmönnnm Th. D.
bæti í hérati og fyrir yflrréttinum og allri skatabóta kröf-
unni sem alveg ástætulansri og ósaimatri, er Henderson bvgti
á þessu atriti.