Þjóðólfur - 13.11.1867, Blaðsíða 5

—■ 5
DÓMR YFIRDÓMSINS.
f málinu: Sigurðr bóndi Vigfússon (á Stein-
undir Eyafjöllum, af hendi konu sinnar Sesselju
Jónsdóttur) gegn Valgerði Pálsdóttur (áLambhús-
um á Álptanesi) og Jóni Guðmundssyni málaflutn-
íngsmanni (fyrir hönd annara afkomenda Páls
klaustrhaldara Jónssonar, er tóku arf eptir Pál con-
rector Jacobsson sem andaðist í Gaulverjabæ 1816).
(Uppkvetiinn 22. Júlí 1867; kand. .iuris Lárus {>. Bliindal
súkti fyrir yflrdúmi af hendi Sigurtíar Vigfússonar, en Jún
Guíimundsson helt þar uppi vörn fyrir sig sjálfan og af
hendi þeirra afkomenda Páls klaustrkaldara Júnssoriar).
„Meþ landsyflrrÉttarstefnn 15. Janúar þ. á. lieflr Sigurþr
bóndi Vigfússon á Steinum undir Eyafjöllum áfrýat) skipta-
rettar úrskurbi Árnessýslu, er gekk 28. Júlí 1866 í dánarbúi
Páls conrectors Jakobssonar frá Gaulverjabæ og þar á bygbnm
skiptum í teJóu dánarbúi, er fóru fram sama dag, og meí>
hverjum kona áfrýandans Sesselja Jónsdóttir var útilokub frá
öllum arfl eptir greindan Pál conrector Jakobsson, og heflr á-
frýandinn kraflzt þess, at> tebr úrskurbr og skiptarettargjörbin,
aí> því leyti hún er bygí) á honum, vorbi feld úr gildi, samt
aþ hlutabeigandi skiptarábandi verbi skyldabr til ab taka
áíirgreint dánarbú fyrir til nýrra og löglegri skipta þannig:
ab áfrýandanum fyrir hönd konn sinnar Sesselju Jónsdóttnr,
vorbi sem lögbornum erfínga Páls conrectors Jakobssonar út-
lagíir tiltölulegr hluti af eptirlátnum fjármunum conrectorsíns
á móts vib aíira erfíngja hans“.
„Hvab nú málefui þetta snertir, þá hafa engir náskyldari
geflþ sig fram, sem erfingjar Páls conrectors Jakobssonar, en
aflromendr tveggja móburföburbræbra hans, sumsö afkomendr
Snjólfs Bjarnasonar og sira Einars Bjarnasonar prest til Kirkju-
bæarklanStrs, er bábir voru synir Bjarna prests Sveinssonar í
Meíiallandsþíngum, sem var móburföburfaþir Páls conrectors,
er arfriun föll eptir. A skiptunum var abeins inættr einn
maþr fyrir hönd ýmsra, er töldu sig vera afkomeudr Snjólfs
Bjarnasonar; en þar á móti mætti enginn fyrir hönd fyrtebrar
Sesselju, heldr lagþi skiptarábandinn fram bref, er hanu hafbi
fengife frá manni hennar, áfrýandanum, hvar í hanu tolr sig
5. mann frá nefndum Einari presti Bjarnasyni, og gjörbi því
kröfu til arfs í búinu hennar vegna“.
„An þess þaþ sjáist af skiptaröttargjörSunum, aþ áminnstr
hmbobsmaþr hafl lagt fram nokkra sönnun fyrir skyldleika
nmbjóíienda sinna vib Pál conrector Jasobsson, mótmælti hann
samt öllu arfstilkalli Sesselju, fyrst og fremst af þeirri ástæþu
aí> þaþ væri fyrst iunkomiþ, eptir aí> þær í skiptarettarins
Proclamati frá 4, Október 1860 tilteknu 12 vikur væri liílnar,
°g í annan staí) einkanlega þess vegna aþ „ættleibing sú“ er
‘ bröflnu væri, eigi væri byggb á neinni skýrskotun til kirkju-
bóka, árbóka eba ættartölubóka, og vantaþi því hverskonar
s'>nnun, og á þetta föllst skiptaráíiandinn og úthlutabi því
arflnum a{> eins afkomendum Snjólfs Bjarnasonar, eþrþórett-
ara afkomendum sonarsonar hans, Páls klaustrhaldara Jóns-
sonar“.
iiHer fyrir rettinum lioflr nú áfrýandinn lagt fram staþ-
f®8ta útdrætti úr eiginhandarættartölubókum þeirra Jóns
Lspólíns, Steingríms biskups Jónssonar og Ólafs Snóksdalíns,
Samt úr Útskálakirkjnbók, er allir lúta aí> því, aí> ættin sö
meþ öllu rött rakin af áfrýandanum og aí) kona hans sö 5.
mabr frá s;ra Einari Bjarnasyni móíiurföíiurbróíiur Páls heit-
ins conrectors, og aþ ættiu til bennar einlægt hafl gengiþ
nibr í gegnum skilgetna litíi; en umboþsmabr hinna stefndu
heflr neitab gildi þessara ættartölubóka, einkum þar þær ekki
værn löggiltar, og sem sönnun fyrir því, aí> ekki væri á þeim
ab byggja, a?> ætt hans sjálfs í einni þeirra sö á tveim stöþ-
um rángt rakin. Hvai) nú þá ástæímria snertir, af> 12 vikur
hafl verii) liimar frá því proclama var útgefli) í búinu ái>r
en áfrýandinn kom fram mei) arfstilkall sitt, þá getr erfþa-
réttr konu áfrýandans ei tapast vii> þai), því prodama útilokar
ai) eins þó skuldaheimtumenn, sem fyrst gefa sig fram eptir
ai) sá í proelama tiltekni tími er útrunniun, frá því ai> fá
skuld sína greidda úr búinu, en heflr alls engin áhrif á erfíla-
röttinn sjálfan, og sviptir því alls ekki rötta orfíngja erfi)a-
retti þeirra, þó þeir ekki komi fram, fyrri enn ai) proclama
er útrunnii); og hvar) hina framlögþu ættartöln útdrætti á-
hrærir, þá er þaí> almennt vibrkennt, aÍ) ættartölubækur þær,
sem þeir eru teknir úr, se samdar af hinum mestn ættfræi)-
ingum þessa lands, og er því engin ástæba til ai> álíta þær
rángar, eiia til at> vefengja trúverþugleik þeirra, þó einhver
fari því fram, áu þess ai> loiba ai> því sannanir; og þó um-
bobsmabr hinna stefndu hafl þókst hafa fundií) 2 villur í ætt
sinni í oinui þessara ættartölubóka, þá heflr hann þó hins
vegar enga sönnun fært fyrir því, at) svo se í raun og veru,
og getr því þegar af þeirri ástæbu engin þýílíng orbii) lögí)
f slíka mótbáru í þessu máli; hanri heflr og fyllilega vibr-
keunt fyrir skiptarettinum, eins og áí>r er ávikii) ættartölu-
bækur, sem sönnunarmoilal fyrir skyldugleika, eins og líka
enginn eft virbist geta verii) á því, ai> hafl hann fyrir skipta-
röttinum eins og víst má gjöra ráb fyrir, sannaíi skyldogleika
umbjóbenda sinna vii> Pál conrector Jakobsson, þá heflr hann
orbiii ab gjöra þai> niei) því, ai) vitna til ættartölubóka, ei)a
þosskonar eldri uppteiknaua, þar hanu eigi heflr getai) farii)
eptir kirkjubókum, sem hvergi gánga lengra uppeptir, en ti!
seinni hluta næstlíbinnar 18. aldar.
þai) virbist þannig enganveginn ástæba til aii rengja þai),
ai) kvinna áfrýandans se komin af móimrföburbrðÍmr Páls
conrecsors, ,Einari presti Bjarnasyni, á áiíurnefndan hátt, og
ai> henni því beri arfr eptir hann, ásamt mei) afkomendum
Snjólfs Bjarnasonar, og ber því þessu samkvæmt skiptarái)-
andum í Árnessýslu, ai> taka áminnst bú aptr fyrir til nýrra
og löglegra skipta þannig: ai) áfrýandanum verbi fyrir hönd
konu hans, sem lögborins erfíngja Páls Jakobssonar, útlagbr
tiltölulegr hluti af eptirlátnnm fjármunuin hans. Málskostn-
ai)r fyrir yflrdóminum virbist cptir kríngumstæiiunum eiga ai)
falla niiir, l)*g laiyi hins skipaba svaramanns áfrýandans, sem
feugiÍ) heflr gjafsókn her vii) rettinn, ög sem ákvarbast til 15
ríkisdala, ai> borga úr opinberum sjóíli. Ai) því ieyti málib
heflr verib gjafsóknarmál vib yflrdóminn vltnast, ab málsfærslan
heflr verib 1 ögmæt.
„f>ví dæmist rött ab vera“.
„Skiptarábandanum í Árnessýsln ber ab taka dánarbú
Páls conrectors Jakobssonar til nýrra og löglogra skipta þannig:
ab kvinnu áfrýands, Sesselju Jónsdóttnr, verbi sem lögborn-
um erfíngja hans, lagbr út lögbobinn hluti úr arflnum, sem
eptir hann er fallinn. Málskostnabr falli nibr. Svaramanni
áfrýandans kandidatus juris Lárnsi Blöndal bera 15 ríkisdalir
í málsfærslulaun, sem borgist úr opinberuin sjóbi*.
Herra ritstjóri.
Eg sé af blaði yðar í dag, að þér ætiið að