Þjóðólfur - 29.11.1870, Blaðsíða 2

hún heldr enn fast við orð Jnles Favres : »V6r vilj-
um eigi láta einn stein úr hinum víggirtu borgum
vorum og ekki eitt fet af landi». En þetta er
fremr hreystisvar en það sé vitrlegt, því að }>jóð-
verjar heimta eins harðlega Elsass og hinn þýzka
hluta af. Lothringen, og er ekki sýnilegt fyrir
manna sjónum, að Frakkar hafi nokkurn mátt til
nð banna þeim það, þótt ekki vili þeir láta það
með góðu. En því lengr sem þeir streitast á
móti, því ver fer fyrir þeim. {>eir hafa nú eigi
lengr neina hershöfðingja, er að nokkru liði sé,
og eigi menn, nema sem eru óæfðir í hernaði.
það er beztr vottrinn um, hverir betr hafa gengið
fram í þessari styrjöld {>jóðverjar eða Frakkar, að
{•jóðverjar hafa nú rúma 300,000 fanga af Frökk-
um, en Frakkar hafa að eius 2,100 fanga af þjóð-
verjum. þjóðverjum eykst og styrkr eptir því sem
lengra líðr, og að því skapi hnignar Frökkum.
Englendingar voru að leita um sættir með þeim í
vikunni sem leið, en það mun lítinn árangr hafa.
{>eir stungu upp á, að vopnahlé skyldi sett, svo
að kosningar ga;ti farið fram í Frakklandi, og eru
miklar ástæður til að halda, að fulltrúar þjóðar-
innar yrði fúsari til sætta, en þessi bráðabyrgða-
stjórn, og ha;tt er við, að þeir menn, sem í henni
eru, siti eigi lengr að völdum, en þar til þvílíkt
þing kemr saman. En nærri þessu var eigi kom-
andi, því að Prússar eru ófáanlegir til að lækka
kröfur sínar, og hinir vilja ekki slaka til. Svona
stendr nú. Skothríðin á París á að byrja í þess-
ari viku. Eg þykist alveg viss um, að það fari á
sömu leið og með Strasburg og Metz. En þó
París verði tekin, er samt ekki víst, að Frakkar
biðizt friðar. En mín gáta er, þótt ekki hafi eg
séð þess neinstaðar getið,að þióðverjar muni draga
sig til baka til Elsass og Lothringen, er þeir hafa
tekið París, og halda þeim héruðum hvað sem
Frakkar segja. En því er miðr, að eg er hræddr
um, að ekki sé úti hörmungar Frakklands, þótt
{•jóðverjar fari, því að þá eiga þeir eptir að koma
á löglegri stjórn — þar heOr engin lögleg stjórn
verið síðan 4. Sept. — og er hætt við, að þeir
ekki komi sér saman án orða um, hvort það eigi
að vera lýðveldi eða einveldi undir stjórn Orleans
fursta. Af Napoleonum hafa þeir líklega fengið
nóg, en ekki mun vanta undirróðr úr þeirri átt.
Eg sendi yðr greinilegri frcttir í næstu viku,
ef eg lield eg geti náð með þær. En verði það
ekki, þá hafið þér þó í þessu aðaiinntakið úr þvf,
scin gjörzt hefir, síðan eg skrifaði sfðast.
Hér hefir alt verið með friði og spekt nema
slormar allmiklir í f. mán. og mannskaðar stórir.
STJÓRNARSTÖÐU-FKUMVARP KRIEGERS, og
STJÓRNARMÁL ÍSLENDINGA EPTIIl ALþlNGIÐ
18tí9.
Áðr en maSr fer að velta fyrir sér og meta
þetta nýa »stjórnarstöðufrumv<irp» Islands, er síð-
asta blað færði og vor nýi lögstjórnarráðgjafi A.
F. Krieger etazráð lagði nú fyrir Ríkisþingin í
Danmörku, verðr vart álitið úrhendis, að renna
augum yfir upptök stjórnarskipunarmálsins, yfir
aðalgang þess um næstliðin 21 ár, og deilunnar
milli íslendinga og Dana, sem út af því hefir
spunnizt og haldizt fram á þenna dag, og að menn
jafnframt gjöri sér Ijóst, hvar vér íslendingar er-
um að komnir og hvernig vér stöndum að vígi í
þessari stjórnarbótardeilu, í stjórnar-»politik■> vorri
nú, þegar þessi nýi kappi stjórnarinnar, Krieger
etazráð, brunar fram á vígvöllinn með þetta sitt
nýa stjórnarstöðu-frumvarp, og það með svo skjótri
svipan að fæsta varði. Vér þurfum vissulega að
gjöra oss það full-ljóst, hvar vér stöndum og hvar
vér erum að komnir í okkar stjórnarbótar-politik
og stjórnardeilu gagnvart Danastjórn og Dönum,
sem nú eru búnir að sitja að gæðum fullgjörðrar
stjórnarbreytingar og þjóðfrelsis á 22. ár, og hins
vegar gagnvart landi voru og þjóð, þar sem stjórn-
inni f Danmörku og Dönum heíir verið um kenl,
og það vissulega eigi að raunalausu eða alveg á-
stæðulaust, að þeir liafi fyrirmunað oss, samþegn-
um sfnum, um jafnlangan tíma, að verða aðnjót-
andi þeirrar einu og sömu þjóðfrelsisgjafar og
hennar gæða, er fslendíngum var tvímælalaust fyr-
irhugað og fyrirheitið af einvaldskonunginum Frið-
rili 7., háloflegrar minningar, með hinni sömu
konunglegu yfirlýsingu (4. Apríl 1848), og það með
óskertu og óvefengjanda jafnrétti vor megin til
móts við aðra þegna hans.
|>ví hvað sem sagt verðr og segja má um
þetta stjórnarstöðu-frumvarp Kriegers, um hinar
ýmsu frábrugðnu ákvarðanir þess, tilmiðlanir og
lagfæringar frá því sem var í stöðu-frumvarpi
stjórnarinnar, er lagt var fyrir Alþingi 1869, — um
svigrmælin og gersakirnar sem í frumvarpsástæð-
unum er otað um það, að íslendingar muni reyn-
ast jafn-ófúsir enn sem fyrri, að ganga að og sam-
þykkja stjórnarskrá um vor sérstaklegu mál, þá er
stjórnin í Danmörku byði oss eða legði fyrir Al-
þingi, — og um varnaglann sem þar í ástæðun-
um er sleginn að þvf, að vel geti svo ráðizt, að