Þjóðólfur - 11.06.1874, Blaðsíða 5

- 129
fylla opp skórfcin í vísoorfconnm. Nei, Símon heflr forf'abár
hortittum, fniikomnari en hjá nokkrn ófcrn leirskáidi. Fyrst
1 þvf má telja flokkana; hver flokkr er samsafn af hortittom,
sem svo vísdómsiega er ór garfci gjórt, ab skyldi svo fara, ab
Símon yri&i í vandræ?)om meb heiit e?)a hálft vísoorfc, þarf
^ann ekki annafc, en taka einhvern flokkinn og þá er víso-
Of'bib kornib. f»ab er aobséb, ab Símon er enginn vibvan-
jngr í hortittasmíbi! Flokkarnir eru t a m. „frí vib) mæbn-
sliddnr" ibls 17.), „laos af pínuslógnm“ (bls. 26 ), „snart
öieb hug ólinum** (bls. 40.) o. s. frv. Svo heflr Símon abra
srnærri flokka, ef hann t. a. m. vantar helming eba fjórba
hluta vísuoibs t. a. m. „ekki hljób* (bls. 8 ) „ótt meb hrab*
(bls 10 ), „utan dvala“ (bls. 41 ) o s. frv. Seinast koma
einstoku hortittirnir; þeir eru nú svo margir, ab þab er ekki
tii neins ab teija þá upp; þeir eru flestir erfbafé, sem Símon
heflr tekib f arf eftir gömlu leirskáldin; þeirhafa einnig verib
ondirstaban undir hortitta-verksmibju hans.
A kenningarnar verbnm vér ab minuast iítib eitt þab
eru einkum prestarnir, sem leirskáld vorra tíma níbast á og
búa til allskonar skrípanöfn yflr. Símon heflr heldr ekki
gleymt þeim. f>eir heita hjá hormm t. a. m: „gubs letra
bjóbr** (bls. 3 ), .,höklavibr“ (bls. 13.), „messufróbr granui“
(bls. 14.) o. s. frv. En Símon þarf ab prýba fleiri nöfn en
prestauua. Sendibréf t. a. m. má ekki heita sendibréf, eink-
Om ef þab er nú Ijóbabréf og eftir skáldib Dala sjálfan, þá
þarf nú svo sem ab búa til eitthvert tignarnafn, sem sé sam-
bobib bæbi bréflnu og höfundi þess; þá koma fram önnor
eins orbskrípi og t. a. m. „signetsfley" (bls. 13. og 27.),
„signetsknör“ (bls. 22.) o. s. frv. Kvæbi má ekki heita kvæbi
heldr t. a. m. „yrki-gal“ (bls. 10.) o s. frv. Mikill smekk-
inabr er Símon! --
Vestr af öllnm Símonar ókostum er þó hrokinn. Hann
er ekkert smáræbi. Stundnm er hann ab tala uin frægb
sína, t. a m. á bls. 17.:
Frægbin græbist furbo há,
frí vib mæbu sliddnr,
hólmi kvæba eg því á,
eugar hræbist lyddur.
Vér þekkjum ekki slíkt ofrmegu hroka hjá jafnmiklum anm-
ingja. f>ab er hreint eins og hann sé orbinn eitt af höfub-
Bkáldom heimsins. Suinstabar er hann ab tala um mennt-
önarsnibib, sem sé á Ijóbum sínum t a. m. á bls. 17 :
Mitt nú deyflst mærbarsmíb
meuntum reifab hálnm.
Í>ar var nú menntnnin! Bréflb, sem vísuorb þes9i standa í,
er barib saman, en ekki ort. Ekki ab tala um þab, ab Sí-
^on þarf hér nm bil í hverri vísu ab grípa smátt eba 6tórt
Ur hortitta-forbabúrinu.
Jjessi bæklingr heflr ekki einnsinni þann kost, ab hann
8^ allstabar vel rímabr. Stundum kemst Símori í mestu vand-
r®bi meb ab ríma, svo hann neybist til ab setja vanræb e n
^ nióti m e u n. Stundom slítr hann orb í sundr í mibju,
8etr anuau helminginn fremst í vísnorb, en annan aftast eins
t. a. m. á bls. 20.:
Ingi- kær þó bregbist -björg.
I>ab sýnir ab hann heflr verib í hreinnstu vandræbnm meb
^ n'ma, ab hann skuli grípa til þess óyndis-úrræbis, ab
^þyrrna svona hraparlega nafni þeirrar etúlku, sem haun
elska.
Slíkt iná ei svo búib standa, a?) rit Simonar spilli feg-
orðartilflnningu ísleudinga, gjöra hina alkunnn, fornn og á-
gætn þjái&tungn vora a?) skrýmsli, og Símoni leyflst aí) gefa
hiþ hraparlegasta eftirdæmi. Vér skornrn því á Islendinga,
aíi þeir viríii meir menntnn st'ua og fegnrþartilflnriingn, err
svo a?> þeir kaupi rit Símonar og láti þau spilla henni Á
Símon skorum vér annahhvort ah hann hætti meí) ölln ab
reyna til aí> yrkja,e&a hann menntisig betr og vandi sig betr,
og láti eigi rit sín koma á prent aftr, fyr en þan eru svo tír
gartd gjórþ, aí) þan eigi verþi bókmentnm Islendinga til ei-
lífrar svfviríiu, eins og þati, er hanri til þessa heflr geflh út.
En umfram alt viljum viir rála honmn til aþ lækka hroka
sinn og láta sér skiljast, hve mikill andlegr og skáldlegr aum-
ingi hanu er. Kitab á nppstigningaidag 1874.
Vestfirðingr.
fjÓÐERNI VORT. (Framhald frá bls. 121).
Alþing er afar-merkilegt atriði í þjóðlegu til-
liti; það heör ávalt verið einn af hornstöfum vors
þjóðernis; réttarhugmynd þjóðarinnar átti þar á-
valt fagrt og forn-heilagt öndvegí; þaðan var eins
og útsýni yör alt íslenzkt; þaðan söknuðu menn
ósjálfrátt als þess er hvarf af sameiginlegri eign
þjóðarinnar. Þar áttuðu sig allir sannir synir ís-
lands, allir dyggir samferðamenn tímanna; þar
styrktust ekki einungis öll þjóðernisbönd, heldr
og öli frændsemis og félags og mægðabönd. Það
varð þjóðerni voru og kynsæld einmitt til mikillar
blessunar, að þetta vegalitla og strjálbygða land
átti þar árlegan samkomustað helztu landsmanna:
hinar beztu og tápmestu œttir fcerðust yfir alt
landið, studdu hverar aðra og eyddu hinum þrek-
minni. En auk eðli landsins og þess, sem vér
höfum nú bent á, skulum vér enn leggja áherzlu
á fáein atriði, sem varið hafa vort þjóðerni og
þjóðtíf. Þessi atriði eru: einstakir alburðir, ein-
stakir þjóðskörungar, og þeirra Ustaverk. Hinn
fyrsti stór-atburðr í sögu vorri er lögleiðsla krist-
indómsins og niðrbrot heiðninnar. Vér bentum
á í upphaönu, hvernig kristin tfú heör ósjálfrátt
umskapað sjálfa þjóðernishugmyndina, vérbentum
líka á, hvernig hinn helgi andi kristindómsins
bæði átti við og efldi hina dýpri andlegu eptirþrá
þjóðarlífsins eptir fullkomnara stigi. Nú vita allir
að þessi trú heör hér sem annarstaðar orðið ó-
fullkomin og verið margvíslega misskilin. Ilryggi-
legir villidómar og syndir, andlegt og líkamlegt
kúgunarvald, hræsni, hjátrú og hégiljur hafa elt
kristindóminn, eins og svartir skuggar elta Ijósið.
En Guð forði oss frá að kenna þetta anda Iírists,
eða að gleyma fyrir því sannleika, afli óg frelsi
kristindómsins. Iíenning Krists um guðsríki og lífs-
afl hans, er alt annað en kreddur og kirkjusiðir, hjá-
trú og hugsunarófrelsi. í hinu hreina Ijósi krist-