Þjóðólfur - 05.07.1881, Page 1

ÞJÓÐÓLFUR.
Kostar 3 kr. (erlendis 4kr.),
borgast fyrir lok ágústmán.
Reykjavík 5. Júlí 1881.
Uppsögn á blaðinu gildir ekki, nema
pað sé gjört fyrir 1. okt. árinu fyrir
14. blað.
Ár 1881, þ. 28. júní var fundur haldinn í þinghúsi
atnarfjarðar, samkvæmt áskorun alþingismanns, prófasts 1>.
°ðvarssonar í Görðum, og var áskorun sú birt í 12. tölu-
a^t Þjóðólfs 7. júni þ. á. Fundarstjóri var kosinn alþingis-
^aður prófastur 1>. Böðvarsson og skrifari |>. Egilson í Hafn-
arfirði.
tjri
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Fundarstjóri jhreyfði þeim málum, er ætla má að komi
r á næsta alþingi.
Lét fundurinn í ljósi þá ósk til þingmannsins, að hann
stuðlaði til þess á þingi, að önnur haganlegri ráðstöfun
á landsfé en sú, sem nú á sér stað, komist á, í þá átt,
að mönnum megi eptirleiðis gefast kostur á að fá lán úr
landssjóði gegn nægu veði, og að breyting komist á það,
að fé landsins standi á vöxtum erlendis, en verði þar á
móti ávaxtað sem mest á landinu sjálfu.
kom til umræðu póstferðamálið milli íslands og Dan-
merkur, og lét fundurinn í ljósi, að það fyrirkomulag,
sem nú er á póstskipsferðum vorum, sé óhafandi, og
óskaði, að annað fyrirkomulag kæmist á það. Kom fram
uppástunga um ferða-áætlun póstskipanna, sem lögð var
með skjölum fundarins.
Lét fundurinn í Ijósi þá ósk, að því fé, sem ætlað er
til að efla búnað (landbúnað og sjávarútveg), væri skipt
roilli sýslnanna, og fengið í hendur sýslunefndunum til
emráða; áleit fundurinn, að fé þetta mætti ekki nema
minna en 20,000—30,000 krónur árlega fyrir allt land,
er siðan skiptist eptir réttu hlutfalli milli sýslnanna.
Var rætt um uppfræðing almennings og um skóla: barna-
skóla og alþýðuskóla.
var rætt um spítalamálið.
var rætt um landbúnaðarlög; samþykti fundurinn, að
lnn í þau verði bætt reglum um það, þegar jarðir verði
lagðar í eyði, eða ófullkomin væri ábúð á þeim, þá verði
þeim, sem hefur afnot jarðarinnar, gjört að skyldu, að
standa í öllum lögskilum.
samþykti fundurinn að biðja þingmennina, að mæla móti
Því, að tollur verði lagður á fleiri útlendar vörur, en nú
er; en verði það óumflýanlegt, að tollur verði á lagður,
þá, að hann verði lagður á innflutta manufactur-vöru
(sirts, ljerept o. s. frv).
8. ályktaði fundurinn að rita skyldi landshöfðingja og biðja
hann, að gjöra nægar ráðstafanir til að fyrirbyggja, að
nokkur sýki, eða annar voði útbreiðist af því enska fé,
sem sagt er, að von sje á með Camoens. Var og sam-
þykt, að biðja þingmenn að koma fram með frumvarp
um það að banna aðflutning af fé á fæti til iandsins.
9. skoruðu íbúendur Engeyar og Viðeyar á þingmennina,
að stuðla til, að úr veiðilögunum verði það numið, að
herskipunum sé heimilt, að skjóta fallbyssum nálægt
varplöndum.
10. kom fram sú uppástunga, að aðgreina Kjósar- og Gull-
bringusýslu, sem sýslufélag, og var með meiri hluta at-
kvæða samþykt, að biðja þingmenn að flytja það mál á
þingi.
11. var borin upp ósk um, að jarðamatið yrði leiðrétt sem
fyrst, þar eð sá tími væri kominn, er jarðamatið skyldi
leiðrett að nýu.
12. voru þingmennirnir beðnir, að mæla fram með, að eng-
inn megi eiga fleiri hross eða fé, en svo, að hann eigi
nægileg hús yfir það, hve nær sem hýsa þarf, og að nefnd
verði kosin í hverjum hreppi, sem vaki yfir, að skepnum
sé eigi misþyrmt með hungri eða skýlisleysi, og að þeim
búlausu mönnum, sem þó eiga skepnur, skuli, auk þess,
sem þeir eru skyldir að eiga nóg skýli yfir skepnur sínar
sé þar að auki gjört að skyldu, að sanna fyrir þessari
nefnd, annaðhvort, að þeir hafi nægt fóður handa skepn-
um sínum, eða færi, sönnun fyrír að þeir hafi fengið
heimila hagagöngu fyrir þær hjá einhverjum landráðanda.
Fleiri mál voru eigi upp borin og var því fundi slitið.
Setning aljjingis.
Hinn 1. dag þ. m. setti landshöfðingi vor alþing. Voru
allir þingmenn mættir; var fyrst gengið í kirkju og flutti
Ríkismein Rússlands og orsakir ]»ess.
hafj
(Framhald).

a ekki
Hinir slafnesku Rússar, sem eru af ariskum uppruna,
eins og Asíu-menn getað unað pví öld eptir öld að hýma
4Sta VU u' í forlagabundnu hreyfingarleysi, sem heldur manninum í sama
kiia i S°m dýrinu; bvorki Zar-vchlið (Zarisme) né hin opinbera stjórn
i’eitn • 8 *le®r getað brjálað peirra náttúrlegu hæfilegleikum, sem vísa
, sætis meðal Evrópu-fijóða nýa tímans.
bj4jst i)U8su cr fólgin hin upphaflega orsök þess sjúkdóms, sem Rússlaud
* Þrælkunar-sjúkdómuiinn hcfir undirstjórn Alexanders annars
*s'lik nar'hreyfiugu Vesturlandanna. Hann hefir altekið gjörvallan rík-
^feibamann °” jafilvel stjórnarbætur Alexanders annars hafa að cins
Slrotið SÓfttar -ofstæki hinnar félagslegu byltingar. Keisarinn hefir sjálfur
''lsharð 1 I'að stjórnarfyrirkomulag, sem hvorki er evrópeiskt né
hppj jld°gt, almcnt skoðað, og sem í tilbót er ósamrímanlegt við eðli
,.U" hlnna rússnesk-slafnesku landsbúa. jiað er sögulegt atriði, sem
að leggja mikla áherzlu á, að þessi djúpa fijóðhreyfing í
Uæð undruriarverbum flýti, sökum hinnar sífeldu snertingár við

°et>aa
stafar frá fjarlægum orsökum. Hinar fornu sögur Rússlands
rrÞfki r* a friríkið Nóvgóroð skamt frá Ilmen-vatni á bökkum Volgár.
Nrbnvj^ 6tta var pegar í blóma þegar Andreas postuliruddi sér leið til
Vehlis a Evrópu. Á sjöundu öld var borgurum pcssa frjálsa lýð-
fyriNtlih1!)l'U8ði8 fyrir velmegun, sem sprottin var af verzlunog iðnaði.
®ön8u Sa * 0g mannúðlega siði. Á nfundu öld var pað fríríki, sem ein-
af Slöfum p. e. mönnum sem tala djarft og frjálsmann-
55
lega (slovenini d: talandi maður, s I o v o o: orðið). Sérhver pólít-
isk stofnun var par bygð á réttinum til lrins frjálsa orðs, og sá réttur
var veittur hverjum fullveðja manni, sem fullnægði borgaraskyldum sín-
um. Öll embætti voru skipuð eptir kosningum, og allir embættismenn
áttu ábyrgð að standa fyrir þjóðfundinum (m i r), sem kom saman einu
sinni á ári hverju. Hver og ein af sveitum fríríkisins hafði sjálfstjórn
sinna mála. pannig var hin upphaflega slafnosk-rússneska sveitastjórn
og má finna menjar hennarí hinni núverandi sveitastjórnarskipun. Jafn-
framt Nóvgóroð nefna fornsögurnar einnig önnur að sínu leyti eins
frjáls og blómleg fríríki, par á meðal Smolensk, Kiew, Pskow, Polotsa
og fleiri.
pað var pví jöfnuður í f r e 1 s i en ekki i þ r æ 1 d ó m i, sem fyr
meir átti sér stað í Rússlandi.
Alt fram á miðja 15. öld hafði hið slafneska Rússland ekki pekt
nema frjálsa menn; af „hnút og keyri1’ hafði það ekkert að segja. I
gagnstæði við aðrar kákasiskar pjóðir Norðurálfunnar byrjaði pað moð
hinu óbundnasta frelsi, að eins til að enda með hinni lúalegustu ánauð.
Hvernig var ok petta lagt á herðar pessum milda og friðsamlega landslýð?
Innrás Tattara á 15. öldinni eyðilagði gjörsamlcga hina forfeðralegu
félags-tilhögun pjóðarinnar. Hirðingja-drotnar Asíu hóhlu reyndar á
burt aptur úr hinum slafnesk-rússnesku skattlöndum, pegar peir voru
búnir að seðja sig á blóði og herfangi, en peir héldu áfram að krefja
skatt, sem greiðast skyldi með öllum kenniteiknum hinnar þrælslegustu
undirgefni. Stórfursti Moskófu varð sjálfur að færa hinum voldugu villi-
pjóðar-liöfðingja skattinn og kasta sér á kné fyrir lionum. Fyrir pessa