Þjóðólfur - 03.05.1893, Page 1

Árg. (60 arkir) kostar 4 kr. .'
Erlenais 5 kr. — Borgist
fyrir 15. júli.
Tlppsögn.bundin við áramót
ógild nema komi til útgef-
anda fyrir 1, október.
ÞJÓÐÓLFUR
XLY. árgo
Útlendar fréttir.
Khöfn 20. april.
Noregur og Sríþjóð. Enn hafa Sví-
ar látið það í ljósi á þinginu, að Noregur
geti ekki ráðið umboðsmannamálinu til
lykta og verði málalok að vera komin
Undir samningi ráðaneytanna úr báðum
löndunum. En Norðmenn sitja við sinn
keip og ætla nú að láta skríða til skara
sem fyr var ritað. Búast þeir við, að
konungur neiti enn sem fyr og ráðaneytið
verði að fara, en verði þá nokkur hægri-
maður til að koma á fót minnihlutastjórn,
þá hafa allir vinstrimenn einn hug til hans.
Það hafa þeir í hótunum, að neita þeirri
stjórn um öll fjárframlög og láta hana
veltast úr sessi við lítinn orðstír. Hafa
þeir sýnt, að þetta er alvara, því að þeir
hafa þegar neitað um lítilsháttar framlag
af þeirri ástæðu, að hugsazt gæti, að þessi
stjórn yrði þá fallin, er féð yrði greitt,
en hægrimenn væru setztir við stjórn. Nú
gerir annaðhvort að reka eða ganga, því
að nú er konungur kominn til Kristjaníu,
og er það fært í frásögur, að hann hafl
þótt þungur undir brún, er hann kom.
Þess hefur áður verið getið, að Frið-
þjófur Nansen, sá er kannaði Grænlands-
jökla, ætlar að fara að ieita að norður-
skauti jarðar. Ferðakostnaðurinn er 440
þús. krónur. Þingið hefur veitt 200,000
krónur úr ríkissjóði til fararinnar og ein-
stakir menn hafa gefið 165,000, en þær
75,000, sem vanta, á að fá með almenn-
um samskotum.
Serbía. Síðan Mílan konungur veltist
úr konungsstóli í Serbíu hefur sonur lians,
er nefnist Alexander, ráðið ríkinu að nafn-
inu til, en í rauninni hafa ræðismenn hans
haft stjórnina í höndum. Þeir heita Ristic
og Belimarkvic, og er Ristic þeirra heldri.
Við seinustu þingkosningar varð stjórnin
undir fyrir frelsismannaflokkinum. G-erði
hún þá ónýt kjörbréf margra þeirra og
]ét kjósa aptur, en varð undir í annað
sinn. Þá gerði hún enn ónýt kjörbréf
margra aí mótstöðumönnum sínum og
setti sína fylgiflska í sæti þeirra, og
var þetta gert þvert á móti landslögum
og rétti. Hinir mótmæltu, harðlega að-
gerðum stjórnarinnar og gengu af þingi,
Reykjavík, miðvikudaginn 3. maí 1893.
þegar enginn gaumur var gefinn aðfinn-
ingum þeirra. Það þótti því komið í ó-
vænt efni og trauðla mega svo búið standa.
Þá tók Alexander rögg á sig og tók ræðis-
menn sína höndum. Kom hann þeim á
óvart og urðu því engar óspektir af. Hann
lýsti þá yflr því, að hann tæki sjálfur
ríkisstjórn og gerði sér lögaldur, þótt ekki
væri hann nema 17 ára og hefði eigi náð
lögaldri að réttu.
Þýzkaland. Maximilian Harden heit-
ir maður. Hann hefur ritað grein um
uppeldi konunga. Þar ber hann saman
árin 1792 og 1892 og talar um aftöku
Lúðvíks 16. Það héldu menn, að orð þau,
sem þar standa um konung einn, er nú
lifir, og þykja mjög einörð, væru töluð til
Vilhjálms keisara. Stjórnin lét því höfða
mál á móti höfundinum, en hann er dæmd-
ur sýkn saka. í ástæðum fyrir dóminum
segir svo, að það sé sönn kurteisi við kon-
ung, að segja honum satt.
Frakkland. Ekki varð úr því, að Meline
yrði formaður nýja ráðaneytisins í Frakk-
landi, en þó er það komið á fót og heitir
sá Dupuy, er fyrir því er. Stjórnin franska
hefur samið við Kolumbíumenn um skurð-
inn í gegnum Panamaeiðið. Er það í samn-
ingi að stofna megi nýtt félag innan 31.
oktbr. 1894. Skal það fullgera skurðinn
innan 10 ára.
Belgía. Þess var áður getið, að bar-
átta mikil var í Belgíu um rýmkun á
kosningarréttinum. Bar einn úr flokki
framfaramanna það upp, að allir þeir, sem
væru orðnir 22 ára gamlir, skyldu hafa
kosningarrétt. Þetta frumvarp var fellt
á þiugi af klerkum og íhaldsmönnum.
Þessu reiddust vinnumenn og jafnaðar-
menn ákaflega og komst allt í bál og
brand. Vinnufall varð nálega um allt
land og óspektir miklar og lá við upp-
hlaupi. Þá kom fram sú tillaga, að veitt-
ur yrði kosningarréttur öllum mönnum,
sem náð hefðu 25 ára aldri. Þó skyldu
þeir, er hefðu auð eða andans atgervi
fremur öðrum ráða tveim til þrem atkvæð-
um. Lengi voru íhaldsmenn tregir til að
samþykkja þetta, en allt af fóru óeirðirn-
ar dagvaxandi og var auðséð, að það
Nr. 21.
mundi leiða til nppreistar, ef fellt yrði
frumvarpið. Þetta sá Bernaert ráðaneytis-
forseti og kvaðst því mundi fara frá, ef
ekki gengi fram málið. Þau urðu mála-
lok, að þetta varð að lögum. Þess má
geta, að konungur hefur verið málinu
hlynntur, en engu fékk hann ráðið fyrir
veldi íhaldsmanna á þinginu.
í enskum blöðum, er ná til 24. f. m.,
er þess getið, að Steins-ráðaneytið í Nor-
egi hafi sagt af sér 22. f. m. út af kon-
súlamálinu. — Samþykkt var á enska þing-
inu með 347 atkvæðum gegn 304 að halda
áfram 2. umræðu um írska heimastjórnar-
frumvarpið. Fundir hafa verið haldnir um
allt land og margar snjallar ræður fluttar
gegn frumvarpinu, og hafa mótstöðumenn
Gladstones góða von um, að þeim muni
takast að fella það að lokum. — Ítalíu-
konungur og drottning hans héldu silfur-
brúðkaup sitt 22. f. m. og var þá mikið
um dýrðir í Rómi.
Samskot til séra Mattliíasar Joch-
umssonar meðal landa vestanhafs voru
orðin að upphæð 722 dollarar (um 2700 kr.)
8. f. m. Hefur það safnazt á tæpum 7
vikum, eptir því sem skýrt er frá í síð-
asta tölubl. „Heimskringlu", er hingað
kom með þessu skipi, og hafa hátt á 15.
hundrað manns, eða að líkindum 8. hvert
mannsbarn af íslenzku kyni þar vestra,
tekið þátt í þeim, segir „Hkr.“ Hefur
Jón Ólafsson ritstjóri gengið mjög ötullega
fram í að safna samskotunum og átt í all-
miklum ritdeilum við „Lögberg“, sem hef-
ur barizt gegn þessu, en virðist nú hafa
orðið óþægilega undir, á likan hátt og
andstæðingar vorir hér heima. Nú má
telja það hér um bil víst, að séra Matthías
fer vestur, með því að samskotin þar verða
að lokum meir en nægur farareyrir handa
honum, og getur þá þing vort og stjórn
huggað sig við að hafa verið leyst laglega
af hólmi í þessu máli. En hálfgerð minnk-
un er það, satt að segja, fyrir land vort,
að láta tækifærið til að sýna séra Matthíasi
verðskuldaðan sóma ganga þannig úr greip-
um sér. En Yestur-íslendingar, og þar á
meðal ritstj. „Heimskr.“ fremstur í flokki,