Þjóðólfur - 04.12.1896, Blaðsíða 1

Arg. (60 arkir) koitar * kr.
Erlendii 5 kr,— Borgiít
tyrir 15. jiH-
ÞJÓÐÓLFUE.
, Upp*ögn, bnndin vi» fcr»?'*t,
ðgild nemn krml tllðtgefenda
tyrir 1. oktéher.
XLVIII. árg.
Reykjayík, fostudaginn 4. desember 1896.
Nr. B6—57.
Ferðapistlar
Eptir ritstjóra blaösins.
XIV.
Þá er eg reit síðasta ferðapistilinn minn
frá Berlín 22. sept., sem prentaður er í
52. tölubl. Þjóðólfs, hafði eg hugsað mér
að láta þar staðar numið, með því að ferð
okkar félaga var þá að mestu ieyti lokið,
enda vonuðumst við ekki eptir að sjá
margt eptir það, er í frásögur væri fær-
andi. En sakir þess, að ýmsir hafa mælzt
til, að eg héldi þessu efni nokkru lengra
fram, og Iéti ekki tölu pistla minna
vera lokið með óheillatölunni 13, þá hef eg
ráðizt í að slá botninn í þessa ferðasögu
okkar Halldórs, og segja ykkur, landar
góðir, eitthvað í styttingi frá því helzta,
sem á dagana dreif fyrir okkur síðustu
2 mánuðina frá 22. sept. til 20. nóv., er
við stigum á land í Reykjavík.
Þar er þá til máls að taka, er fyr var
frá horfið, að við bundum saman pjönkur
okkar í Berlín um miðjan dag 23. sept.
og stigum á gufufákinn óþreytandi, er
másandi og blásandi flutti okkur á rúm-
um 3 klukkustundum til Hamborgar. Þótti
okkur alldýrt að borga rúmar 20 krónur
hvor fyrir þann flutning jafnstutta stund,
þótt með hraðlest væri, og hefðum við al-
staðar á ferð okkar orðið að borga jafn-
mlkið fyrir hverjar 3 klukkustundir á gufu-
vagni, hefði okkur líklega dagað uppi ein-
hversstaðar suður í Austurríki eða Alpa-
fjöllum og ekki komizt lengra. En fall-
ega brunaði fákurinn og bar okkur hratt
yfir landið, enda er það marflatt alla leið
frá Berlín til Hamborgar, en allófrjótt að
s)á og byggð harla strjál. Eru þar mýrar-
fiatneskjur miklar og allvotlent, eigi ó-
8Vipað landslagi sumsstaðar i Flóanum,
sem sléttast er. Á stöku stað voru
Þó rsektuð tré, en mjög voru þau kyrk-
ingsleg 8j£. Svipað þessu er lands-
lagið í öUum norðausturhluta Þýzkalands,
og enda öllu ófrjórra, þá er austar dregur
frá þeirri leið, sem við fórum. Þó mun
okkur hafa sýnst landið grárra og grey-
legra, en það í raun og veru er, af því
aó hellirigning var alian daginn og þoku-
dumbungur í lopti. Daginn eptir, 24. sept.,
héldum við kyrru fyrir í Hamborg, en
gátum lítið skoðað okkur þar um, því að
veður var hið versta þann dag, bæði ofsa-
stormur og steypirigning. Flóði þá Sax-
elfur upp á bakka en mörgum skipum
hlekktist á í Norðursjónum og víðar og
varð manntjón af. Samt fórum við þann
dag dálitla hringferð á gufubát þar um
höfnina og skoðuðum hana. Má þar sjá
hin stórkostlegustu mannvirki, ótal skipa-
kvíar, hafnargarða og vöruhús svo hundr-
uðum skipti, en höfnin öll þakin skipum,
svo langt sem augað eygði. Voru það
dálaglegar fleytur margar hverjar. Skoð-
uðum við þar eitt úthafsgufuskip, sem er
haft til mannflutninga vestur um haf til
Ameríku, og var það enginn smáræðis
bolli, enda hafðí það kostað l1/, milj. kr.
Er Hamborg mestur verzlunarbær á öllu
meginlandi Norðurálfunnar, og má sjá þess
ljós merki skjótlega. Hefur hún vel hald-
ið uppi hinni fornu verzlunarfrægð Hansa-
staðanna. En nú kveður ekkert að Lubeck
og Bremen í samanburði við hana. Ham-
borg er, eins og menn vita, mjög gamall
bær, og Iagði Karlamagnús keisari hinn
fyrsta grundvöll til hennar í byrjun 9.
aldar, og nefndist þá Hammaburg. Þar
var Ansgar, „postuli Norðurlanda1*, erki-
biskup frá 834—845, þá er norrænu vík-
ingarnir brenndu bæinn að mestu leyti til
ösku, en hann reis aptur úr rústum. Það
yrði oflangt að rekja hér sögu þessa stór-
bæjar, og skal þess því að eins getlð, að
1842 brann meiri hluti bæjarins, og hefur
hann síðan verið reistur að nýju, fegurri
en áður, en nokkur hluti gamla bæjarins
stendur enn, og er hann harla ljótur út-
lits: göturnar afarþröngar, krókóttar og
sóðalegar, en húsin há og örmjó, eins og
strýtur upp í loptið. Þar búa fátækling-
arnir, ljós- og loptvana við lítinn kost, en
ódauninn leggur langar leiðir, og er þar
harla óvistlegt um að litast. í þessum
hluta bæjarins geisaði einnig kóleran 1892
voðalega, enda bætti það ekki um, að
íbúarnir höfðu vatnið í Saxelfur til drykkj-
ar, og má það undrum sæta, þá er allar
saurrennur bæjarins liggja út í ána. Síð-
ustu 4 árin kvað þó vera ráðin nokkur
bót á þessnm fádæma sóðaskap, en mikið
vantar þó víst á, að vel sé.
Það getur vel verið, að illviðrið, sem
við hrepptum í Hamborg, hafi stuðlað að
því, að við urðum alls ekkert hrifnir af
fegurð bæjarins, enda gátum við lítið skoð-
að þann hluta hans, er fegurstur kvað
vera. Eins og nærri má geta eru þar
afarmargar skrautlegar verzlunarbúðir og
míkill auður hjá einstökum mönnum, en á
næstu grösum er líka eymdin og fátæktin,
og alls konar óþjóðalýður saman kominn.
Á Hamborg að því leyti sammerkt við
aðra hafnarbæi og sjóverzlunarborgir, eink-
um við hina 2 aðalkeppinauta sína í veizl-
un og siglingum: Lundúnir og Liverpool.
Til að stytta okkur stundir gengum
við á svonefnt „Hansaleikhús“ þar í bæn-
um og hoifðum þar á trúðleikaskemmtan.
Meðal annars komu þar fram á leiksviðið
ein hjón eða hjónaleysi, er voru nýkomin
tíl Þýzkalands úr hringferð um Ameriku.
Stóð kvennmaðurinn, sem var dáleiðslumið-
ill, uppi á leiksviðinu með klút fyrir aug-
unum, en förunautur hennar, sjálfur dáleið-
andinn,gekk niður á gólfið til áheyrendanna,
lét þá nefna í hljóði einhverjar tölur, eða
leggja í lófa sinn einhverja hluti, t. d.
vasahnífa, tannstöngla bréfmiða, tappa-
togara o. s. frv., en stúlkan uppi á leiksvið-
inu sagði jafnan, hvað það væri og skeik-
aði sjaldan eða aldrei. Einnig nefndi hún
hárrétt hinar hæstu og erviðustu tölur, er
áheyrendurnir hvísluðu að dáleiðandanum,
og þurfti hann ekki annað en benda með
hendlnni. Var gerður að þessu mikill
rómur. Og harðlega var því neitað, að
þar gætu verið nokkur brögð í tafli, held-
ur væri þetta eingöngu að þakka undur-
krapti þeim, er dáleiðandi væri gæddur til
að hafa áhrif á miðil sinn eða„ medíum",
sem kallað er. Oeri eg svo eigi þá sögu
lengri. — Fátt var þar annað markvert
að sjá, nema þessar venjulegu trúðaralistir
og skrípalæti, sem lítil skemmtun er að
til lengdar, alirasízt fyrir alvörugefna ís-
lendinga. Einna hroðaiegast þótti okkur
að sjá laglega,unga stúlku koma þar fram á
leiksviðið, vinda sig í hnykil aptur á bak,
og engjast sundur og saman í alls konar
stellingum, skríðandi áfram eins| og högg-
ormur. Er ótrúlegt, að mannlegur líkami
skuli verða vaninn til að þola jafn voða-
legar vinding&r og teygingar. Nefna