Þjóðólfur - 03.12.1897, Blaðsíða 2

228
islega feysknum fótum, væri búiu að bera
fyrir borð þá virðingu fyrir sínu þjóðerni
og þjóðarsóma, sem hverri þjóð er nauð-
synleg.
Það væri auðvitað mikil huggun fyrir
hann að heyra þær upplýsingar öI-Teita,
að þessir menn væru alls ekki hér komn-
ir til að lokka fólkið burt af landinu,
hefðu alis ekkert erindi að flytja fyrir
Kanadastjórn. Þeir væru að eins fastlaun-
aðir atkvæðasmalar Kanadastjórnar, sem
væru sendir hingað til vetrarsetu til þess
að hvíla sig og draga að sér hreint lopt
eptir sinn miður heilsusamlega starfa,
sem gerir þeim nauðsynlegt að skríða inn
í hvert kothreysi í Ameríku, til að veiða
atkvæði og menn á færi og öngla stjórn-
arinnar. Hann mundi brosa að þeirri
sögu, að ameríkanskir drottin-doliarar
hefðu setið og sopið í raesta bróðerni
staup og staup með þessum mönnum, og
svara: Ef maður ætlar sér að hafa gagn
af einhverjum manni, hversu sem maður
fyririítur hann innilega að öðru leyti, er
alveg rétt að brjóta odd af sínu oflæti
hæfilega, en að stíga niður og í návistir
við þá menn, sem hljóta að vera manni
skaðlegir vinir, er grafa undan manni
fæturna með glottið á vörunum — það er
ofmikil mannúð og óhyggileg.
Sá hinn sami útlendingur mundi einn-
ig eiga bágt með að trúa því, að þessir
menn myndu hætta sínu ameríkanska
holtaþórsskinni út í hrakviðrin á íslandi
á ferð um landið, til þess að leiða fólkið
burt af „ófrjósömum, afskekktum hólma,
þar sem engin lífsvon er“, inn í fagurt og
frjótt land, þar sem hunang drýpur af
hverju strái, af einskœrri umhyggju fyrir
vellíðan landa sinna. Hann myndi öllu
heldur álíta, að það væri útflutningseyrir-
inn af þeim sálum, sem dregnar eru á
línuna, sem þá klæjar gómana eptir. Og
því síður mundi hann Ieggja trúnað á, að
þessir menn „væru stórir gentlemenu“ til
orða og verka, því svo mikið þekkja
menn þá, sem það nafn. verðshulda, að
þeirra er ekki að leita á kreatúrmörkuð-
um sem verzlunarvöru. Það eina eem
hann gæti trúað væri það, að þessir menn
læei sig ina á þá, sem einhverntíma hafa
rétt þeim sinn minnsta fingur, svo fast,
að þeir verði ekki hristir af sér nema
með raestu harðneBkju; það er tryggða-
einkenni hinna öruggustu fylgidýra mann-
kynsins.
Vér æskjum eptir athygli annara þjóða,
höfum á orði að styrkja menn af almanna-
fé, til þess að Bkrifa í erlend blöð og
tímarit, og reyna að draga erlend auga
að landinu, en vér hugsum raiuna um að
þrífa til á pallinum, áður en slíka gesti
ber að garði.
Henry Heorge, hinn frægi ameríski
þjóðmegunarfræðingur, dó af slagi 29. okt.
58 ára gamall. Er þess getið í eriendum
blöðum, að ofreynsla í kosningarbaráttu
við borgmeistaraval í New-York hafi vald-
ið dauða hans, en George var einn kandí-
datanna til þessa embættis. Hann var i
fyrstu prentari, en aflaði sér síðar marg-
háttaðrar þekkiugar með frábærri elju og
ástundan. Hann var svarinn fjandmaður
auðvaldsins og aílrar kúgunar, en óþreyt-
andi talsmaður hinna undirokuðu og fjár-
vana stétta maunfélagsius. Á síðuetu ár-
um háði hann hanða baráttu gegn ein-
okun hinna amerísku hlutafélaga og auð-
mannasambanda, er sjúga merg og blóð
úr alþýðu manna. Hann var þeirrar
skoðunar, að auðsafn í einstakra manna
höndum væri grundvöllur þjóðfélagseymd-
arinnar, og að dreifa þessu auðsafni á
margra hendur ætti að vera takmarkið,
sem keppa ætti að. Aðalatriðið í þjóð-
megunarfræði hans er, að ríkið — félags-
heildin — eigi að taka að sér allar jarð-
eignir, eiga allt landið, sjá um yrkingu
þess, og láta sérhvern að jöfnuði njóta á-
góðans af arðinum, hlutfallslega við erfiði
haus, það er að segja, landbúnaðurinn í
stórum stýl, er eptir kenningu hans aðal-
undirstaða undir framförum og velmegun
þjóðfélagsins. Jörðin á að vera sam-
eiginleg eign, sameiginlegur höfuðstóll
allra, er enginn einstakur hefur fremur
öðrum rétt til að taka rentur af. Sum-
staðar eru hugmyndir Georges verklega
framkvæmdar í smáum stýl, t. d. í Ástral-
íu. Hin nafnkunnasta bók Georges er
„Framför og fátækt", en hann hefur sam-
ið fjölda annara rita, er vakið hafa hina
mestu eptirtekt. Hingað og þangað í bók-
um og blöðum koma skoðanir Georges fraro,
án þesB höfundarnir láti þess getið eða
séu þeas vitaudi, að það sem þeir segja,
er fengið að láni hjá George. En að
hugmyndir hans „ganga aptur" í svo
mörgum mönnum, sýnir, hversu sterk á-
hrif kenningar hans hafa haft á þjóðirnar.
Ný lög staðfest af konungi 6. f. m.
auk fjárlagauna: Um samþykkt á lands-
reikningnum fyrir árin 1894 og 1895,
fjáraukalög fyrir 1894—1895, fjáraukalög
1896—1897, um stofnun byggingarnefnd-
ar í Seyðisfjarðarkaupstað, um nýbýli, um
undirbúnir.g verðlagsskráa, um heimild til
að hafa skipti á 7 hndr. í Nesi í Norð-
firði og kirkjujörðinni Grænanesi, um lækk-
un á fjárgreiðslum, er hvíla á Holtspresta-
kalli í Rangárvallasýslu, um heimild til
að ferrna og aöerma skip á helgidögum
þjóðkirkjunnar, um veðskuldbindingaafuám
úr veðmálabóknm, um uppreisn á æru án
konungeúr8kurðar, um frestun á fram-
kvæmd Iaga 25. okt. 1895 um leigu eða
kaup á eimskipi á kostuað landssjóðs, um
breytingu á sveitarstjórnarlögunum [um
kosniugar í hreppsnefud á haustin o.s.frv.],
um þóknun handa forstjórum og sýsluuar-
mönnum Söfnunarsjóðsins. AIIs 15 lög.
Fjársala. Kaupfélög þau, or skipta
við Zöllner & Yídalín, hafa að fiádregn-
um kostnaði fengið þetta verð íýrir sauði
sína: Kaupfélag N.-Þingeyinga kr. 11,03
og 13,56, kaupfélag S.-Þingeyinga 11,05,
kaupfélag Svalbarðseyrar 10,74, kaupfélag
Húnvetninga 11,50, kaupfélsg Stokkseyr-
ar 8,52, kaupíélag Árnesinga 10,02, kaup-
félag Skagfirðinga 10,30, pöntunarfélag
Fijótsdalshéraðs 11,10 og 12,86, pöntun-
unarfélag Eyfirðinga 10,01, verzlunarfélag
Dalasýslu 11,02.
Líkþorn ísafoldar.
Það hefur ávallt mjög truflandi áhrif
á heila ísafoldar-lögspekingsins, ef minnst
er á hann í sambandi við lög eða lög-
skýringar. Honuro er ekki jafn illa við
noitt sem það, og haun kveinkar sér sár-
au, eí komið er við þetta viðkvæmasta
líkþorn hans. Til að harka af sér og
sýna fólkinu, að hana sé ekki svo grænn
í lögum, sern menn ætli, gerir hann sig
stundum óheyrilega merkiíegan með ein-
hverjuro hégóma og hártogar þá orð mót-
stöðumanna sinna. Þetta hefur hann ætl-
að sér að gera í síðastn blaði ísaf., út af
þeim uromælum Þjóðólfs, að ekkert þiwg
mundi verða h&ídið að sumri, af því að
konungur hefði ekki enn leyst þ»ð uPPi en
þingið gæti samkvæmt 8. gr. stjórnarskrár-
innar eigi komið saman fyr ea næsta ár,
eptir að það væri leyst upp. Þetta er
ekki hægt að hrekja, því að lögia segja
það skýlaust. En >' Þjóðólfi var gengið
út frá þvi sem sjálfsögðu, að þingið yrði
eigi leyst upp »ú fyrir nýár, úr því að
það var ekki gert, áður en „Laura"
fór þessa síðustu ferð frá Höfn, því að
þá hafði stjórnin haft meira en tveggja
máuaða umhugsunartíma frá þingslitum í