Þjóðólfur - 18.04.1902, Qupperneq 3

laus úr Vestmannaeyjum, sem búast má
"við. En það er víðar, sem Valtýingar
eru í öngum sínum t. d. hér 1 Reykjavík. Til
þess að reyna að hnekkja bankastjóranum,
hafa þeir gripið til þess vafasama úrræðis,
að hafa 2 í boði gagnvart honum, þá
Jón Jensson og Jón Ólafsson, treystandi
því, að einhvernveginn geti æxlast svo til, að
fyrsta kosning verði ógild, þá er þrír eru
i boði, og við aðra kosningu dragi sá sig
í hlé, sem fæst atkvæði fær (auðvitað
annarhvor Jónanna) og þá geti verið, að
hinn, sem uppi stendur, fái atkvæði nafna
síns og kunni ef til vill að sigra. En
þetta er harla völt von, og illt á henni
að byggja. En nota flest í nauðum skal.
Líkum hnykk verður, ef til vill, beilt f
fleirum kjördæmum. En yfirleitt er hann
naumást vænlegur til sigurs og sýnir ljós-
ast úrræðaleysi og örvæntingu Hafnar-
stjórnarliðsins.
„Að eitra fyrir —“
Flestir Islendingar, sem komnir eru til
vits og ára munu hafa heyrt talað um að
„eitra fyrir refi" og „eitra fyrir rottur", því
að þetta eru þau dýr, sem eitrað er fyrir hér
á landi. Það er sjaldan talað ura, að eitra
fyrir aðrar skepnur, en þessa skaðræðisgripi,
— refina og rotturnar. En það hefur aldrei
heyrzt talað um, að „eitra fyrir >nenn“({\)
En nú er nokkuð nýtt komið upp úr kafinu.
Það er farið að „eitra fyrir Valtýinga“(!!)
eptir því sem Isafold segir 12. þ. m. Og
hinn smekkvísi, orðhagi ritstjóri hennar
hnykkir enn betur á þessu með því að segja,
að sérstaklega eigi að „eitra fyrir dr. Val-
tý“(!!) [auðvitað, hann mun þurfa stærri
skammt en aðrir!] maður hafi verið sendur
gagngert til þess á 2 eldishestum, eitthvað
austur í sýslur, sjálfsagt með „kranzaugu"
yða rottueitur fyrir aptan sig. Og það er
þetta þokkalega „apturhaldslið“, er kvað
hafa sent manninn með eitrið. Það er orð-
ið dáfallegt ástand I landinu! Það er farið
að leggja Valtýinga og sjálfan foringja þeirra
að jöfnu við refi og rottur og farið að „eitra
fyrir" þetta allt saman, að vitni Isafoldar,
sem lengi hefur lötrað seigt í því, að kom-
ast snilldarlega og hnyttilega að orði. Menn
hefðu reyndar sízt ætlað, að ritstj. „Isafold-
ar“ mundi verða til þess að skipa flokks-
mönnum sínum — og þar á meðal sjúlfum
sér — svona neðarlega meðal lifandi skepna,
að þeir þurfi að vera hræddir um, að eitr-
að verði fyrir þá. En það stendur í sjálfri
Isafold svart á hvítu, og þá er það sjálfsagt
satt og að því skapi vísdómsfullt, eins og allt
sem þar birtist. En að ritstjórinn skyldi
ekki láta lögregluna handsama eitrunarmann-
inn og taka „kranzaugun" frá honum. Rit-
stjórinn kannast víst við, hvernig þau lita út.
Hann mun hafa séð þau opt. — Væntan-
lega skýrir Isafold frá því næst, hvort „apt-
urhaldsliðið" sé að „eitra fyrir Valtýinga"
sem refi eða sem rottur. Það væri fróðlegt,
að heyra það. Forvitinn.
Dálnn
er hér í bænum í gærVafdimar As-
mundsson ritstjóri Fjallkonunnar, nær
fimmtugur að aldri (f. 10. júlí 1852); lézt
skyndilega úr »slagi« (heilablóðfalli). Hann
hét fullu na.fni Jóhann Valdimar, og var
ættaður úr Þistilfirði, var ritstjóri »Fja!l-
konunnar« 18 ár, eða frá því að hún var
stofnuð 1884 og eigandi blaðsins mest-
allan þann tíma. Hann var vel greindur
maður og hafði aflað sér sjálfur meiri
menntunar en almennt gerist hjá alþýðu-
mönnum, var fróður um margt og hnýs-
inn, hafði meðal annars góða þekkingu
á íslenzku niáli, og hefur samið réttritun-
arreglur, er hafa verið mikið notaðar.
Hann hefur og búið undir prentun útgáfu
Sigurðar Kristjánssonar af Islendingasög-
unum. A fyrri ritstjórnarárum hans var
blað hans um tlma eitthvert víðlesnasta
og útbreiddasta blað á landinu og þótti
þá vel ritað, en það gat ekki notið sín
á síðari árum, þá er hin pólitiska barátta
tók að harðna og ákveðnar, pólitiskar
skoðanir voru farnar að ryðja sér til rúms,
og munu utanaðkomandi, óheppileg áhrif
hafa valdið þar mestu um. Hann lætur
eptir sig ekkju, Brietu Bjarnhéðinsdóttur,
systur Sæmundar spítalalæknis, og 2 börn
á unga aldri.
.Skálholt'
(skipstj. Örsted) lagði af stað vestur 15.
þ. m., en sneri aptur hér fyrirutan eyjar
sakir storms, lagði aptur af stað að morgni
16. þ. m., en sneri enn aptur sakir hvass-
viðris. Fór í gærmorgun af stað í 3. sinn.
Með því fór Skúli Thoroddsen í kosninga-
leiðangur vestur í ísafjarðarsýslu, ennfrem-
I ur Sigfús H. Bjarnarson konsúll til Isa-
íjarðar, frú Arndís Jónsdóttir, kona Guðm.
læknis Guðmundssonar með 2 bömþeirra
hjóna til Stykkishólms o. fl.
,Hólar‘
lögðu af stað héðan austur um land 15.
þ. m., en er þeir voru komnir austur á móts
við Stokkseyri, rákust þeir um kl. 10 I
fyrra kveld á rif eða grynningu, sem menn
vita þó ekki af þar um slóðir svo langt
undan landi. Hjó skipið þar nokkrum
sinnum niðri, en festist ekki. Hélt skip-
stjóri aptur til Rvíkur til að !áta björgun-
arskipið »Frederikshavn« skoða skemmd-
irnar, en þær reyndust litlar eða engar,
svo að »Hólar« halda af stað aptur í dag.
Með þeim fer líkl. Magnús Einarsson dýra-
læknir til að skoða »skitupest« á Aust-
fjörðum og vlðar, Jón Jónsson kaupstjóri
(frá Múla) til Seyðisfjarðar, allmargir far-
þegar til Vestmannaeyja o. fl.
.Vesta*
kom hingað að vestan 13. þ. m.; hafði ekki
komizt lengra en á Húnaflóa sakirhafíss,
sem nú mun loka öllu Norðurlandi. Hún
lagði jafnharðan af stað til Austfjarða, en
varð að snúa aptur við Ingólfs-
höfða (I Öræfum) sakir íss og kom
hingað í morgun.
Skipstrand.
Nýlega er enskt botnvörpuskip strand-
að á Býjaskerseyri á Miðnesi. JVþin hafa
siglt þar upp, er það var á heimleið.
Björgunarskipið »Frederikshavn« farið suð-
ur þangað til að draga dallinn á flot. —
Björgunarskip þetta hefur náð út botn-
vörpuskipinu »Princess Melton«, er rak
á land hér I Klapparvör 7. febr., og er
nú verið að gera við það.
Prest vígsla.
Hinn 13. þ. m. var cand. theol. Böðvar
Bjarnason vlgður ti! prests að Rafnseyri.
Próf 1 stýrimannafræði
hið minna tóku 25 lærisveinar viðstýri-
mannaskólann dagana 10.—12. og 14. þ.
m. Prófdómenditr A. Nielsen lautinant
og dócent séra Eiríkur Briem. Þessir tóku
prófið: stig:
1. Einar Jónsson, Isafjarðarsýslu (63).
2. Bergþór Eyjólfsson Rvík (62).
3. Sigtryggur Jóhannsson Eyjaf. (61).
4. Þorgr. B. Stefánsson Rvík (61).
5. Jón E. Bergsveinsson Barðastr.s. (60)..
6. Hrólfur Jakobsson Húnav.s. (57)
7. Jóh. Guðmundsson Seltjarnarnesi (57)
8. Ólafur Jónsson Dýrafirði (57)
9. Sigurður Bjarnason Dýrafirði (57)
10. Sigurður Jónsson Seltjarnarn. (57)
11. Jón Guðm. Ólafsson Barðastr.s. (56)
12. Kristleifur Jónatanss, Snæfellsness. (56)
13. Ólafur J. Sigurðsson Arnarfirði (56)
14. Guðm. Þórðarson Arnarfirði (55)
15. Jörundur Bjarnason Barðastr.s. (55)
16. Eyjólfur Eyjólfsson Rvík (54)
17. Helgi Björnsson Rvík (54]
18. Jón Júl. Halldórsson Eyjafjarðars. (53]
19. Benedikt Tómasson Akranesi (52’
20. Jakob Jakobsson Eyjafjarðars. (50]
21. Jón Jónsson Dýraf. (47
22. Ólafur G. Kristjánsson Arnarfirði (47
23. Páll Friðriksson Akranesi (47
24. Magnús Sigurðsson Rvík (42
25. Lárus Bjarnason Rvlk (41
Einkunn sú, er nr. 1 (Einar Jónsson) hef-
ur fengið, er hæsta einkunn, sem unnter
að fá við þetta próf, énda I fyrsta sinn,
sem nokkur hefur náð henni síðan skól-
inn var stofnaður.
„Tilhæfulaus haugalýgi“
segja þeir Kristján yfirdómari og félagar
hans 4, að það sé, að þeir hafi fengið 6000
kr. frá Warburg. Er svo að sjá, Sem þeir
hugsi sér lýgi, sem er ekki „tilhæfulaus",
en það hefir mönnum verið ókunnugt til
þessa. Er þetta llklega spánnýjasta uppr
götvun dómarans og sennilega byggð á „30
ára studio", sem aðrar skarpviturlegar skoð-
anir hans, er hann er orðinn frægur fyiir
(sbr.: Árangurinn réttlætir stefnuna" og spá-
dóminn hans á þingi siðast um, að ráðgjafa-
búseta hér væri ófáanleg).
Guðsmaðurinn I Görðum kallaði „bik-
svarta lýgi“, hið sama, er dómarinn kallar
„tilhæfulausa lýgi". Eptir þessu getur lýgin
haft marga liti. Hún getur verið rauð, brún,
grœn — og er ekki ólíklegt, að þeim litnum
sé Garðaklerkurinn kunnugastur. Væri það
hæfilegt verk handa honuui að semja leið-
ara I „ísafold" um liti hennar.
Ö.
Galv. Þvottabalar, Vatnsfötur
og emaill. Pottar
af ýmsutn stærðum, nýkomnir í verzlun
Sturlu Jónssonar.
24
Knútur var alveg hættur að hugsa nokkuð um hana, frá þeirri stundu
varð henni það ljóst, að hún elskaði Knút einan.
En á hverjum sunnudegi lýsti presturinn til hjónabands með henni
og Andrési, og sífellt fannst henni svo sem það væri akveðið af forlög-
unum, að hún, dóttir líflátna bóndans frá Rjóðri, og hinn gamli félagi
hans, náðaði fanginn, ættu að eigast.
Hversvegna fór Ingiríður ekki til Andrésar og sagði honum blátt
áfram, að þau yrðu að skilja, svo sem hún sagði við Knút forðum ?
Það bar margt til þess. Þá höfðu verið óeirðartímar, og hreyfingin, sem
var í sveitinni, hafði hrifið hana með sér; hinar stöðugu og hvíldarlausu
æsingar föður hennar og Andrésar uppörfuðu hana einnig, og svo var
hún líka yngri þá, heldur en nú; auðvitað hafði það eigi dregið alllltið
úr kjarki hennar og tápi, að allan þennan tíma, er síðan var liðinn, hafði
hún lifað fremur í draumi en í vöku. Þetta er líka ef til vill það spor,
er ráðsett kona getur einungis stigið einu sinni á æfinni. Ofan á allt
þetta bæltist jörðin, sem sveitin hafði gefið þeim Andrési. Þó að hún
gæti, ef til vill, gert Andrés ánægðan með því, að sleppa öllu tilkalli til
hennar fyrir sitt leyti, þá hlaut. hún þó að móðga sveitina stórlega með
því, og kasta skugga á minningu föður síns. Hún hlaut að ganga þá
krossgöngu, sem fyrir henni lá, hún hafði sjálf gert allt sitt, til þess að
komast inn á hana.
Það var komið undir kveld einn kaldan og heiðskíran dag í októ-
bermanuði. Sólin var fyrir löngu hætt að skína í dalinn, en á hæstu
fjallatindana féll enn þá eldrauður bjarmi. Það mátti sjá skráð bæði á
himni og jörðu, að veturinn var í nánd, á hinu þuona, ljósgula laufi
bjarkarinnar I hlíðunum og á hinu svarta og kræklótta elrikjarri fram
með anni. Ingiríður hafði sætt færi til þess að laumast út, svo enginn
varð var við; henni var ekki vanþörf á að koma undir bert lopt, og
hana langaði til þess að vera dálitla stund ein, og komast í burtu frá
öllu veizlu-umstanginu á bænum hennar föðursystur sinnar. Af einhverri
óljósri hvöt hélt hún upp að Seltúnaásnum, þessum eyðilega og hrika-
lega stað, þar sem hún hafði hrundið frá sér hinum sanna ástvin sínvim,
21
um hana, um heimkynnið, um ættingja og vini eða hann bæri nokkra
þakklætistilfinningu í brjósti sér; henni fannst munurinn vera svo mikill
á þeim manni, sem hún hafði vænst eptir og þeim, sem hún nú hafði
heimt, að það la við, að hana óaði við að sitja við hliðina á honum.
Að vitum hennar barst líka greinilegur brennivínsþefur.
Átti hún að lifa með þessum manni, það sem eptir var æfinnar^
Svona var hann þó ekki, þegar hann fór. En það varð hún samt að
játa fyrir sjálfri sér, að margt af þvl í fari hans, sem hún sá nú í fyllstu
mynd, hafði mátt sjá óljós merki til áður, en fangalífið hafði verið ærið
frjósamur jarðvegur tyrir þessa frjóanga; hún hafði ímyndað sér það,
sem nokkurskonar píslarvætti, sem mundi styðja hann og styrkja I mann-
dáð og sannri göfugmennsku, og var farin að hlakka til þess, að geta
leitt hann aptur til gömlu heimkynnanna rjóð af metnaði og sælu; rjóð
var hún líka núna, því varð eigi neitað.
Eins og dimm og drungaleg ský dregur stundum upp skyndilega
á ljómandi sólbjörtum vordegi, þannig slokknaði nú von hennar um blítt
og áhyggjulaust æfikveld.
Hermennirnir voru komnir. Þeir stóðu I tvöfaldri röð við dyrnar á
gömlu kirkjunni, og kvöddu svo sveitunga sinn með fagnaðarópum. Kirkj-
an tók ekki þriðjunginn af öllum þeim mannfjölda, sem þar var saman
kominn; presturinn tók því það ráð, að hann prédikaði undir berum
himni.
Andrés og Ingiríður voru látin sitja í öndvegi. Menn vildu ekki ein-
ungis heiðra Ingiríði sem brúði Andrésar, heldur einnig sem dóttur Andrésar
frá Rjóðri. Hatiðarnefndin var < nokkrum efa um, hver hermannanna
skyldi skipa heiðurssætið og sitja næstur þeim Andrési og Ingiríði, en
loks kom þeim saman um Knút frá Neðra-Rjóðri, og þó að hann færð-
ist undan því, þá varð hann að setjast við aðra hlið Ingiríðar, svo að
hún sat þarna mitt á milli beggja unnustu sinna, þess, sem hún hafði
slitið tryggðir við, og þess, sem hún ætlaði að ganga að eiga. Sem
von var létti henni ekld í hug við þessa tilhögun.
Smámsaman varð henni þó dálítið hughægra. Knútur talaði við