Lanztíðindi - 15.06.1850, Page 1

1. Ár.
(iðsent).
Fáeinar utkufjasemdir
við ccPrumvarp til (jrundvallarlarja Islands”.
(Framliald). 23. 24. og 25. gr. ætla
jeg að sleppa fyrst um sinn.
Við 26. og 27. gr. Konúngur niá þó ept-
ir fyrri greininni leggja fyrir alþirigið frum-
Törp til laga og tilskipana, en eptir 38. gr.
hefur alþíngið eittsaman vald stil að semjalaga-
frumvörp“. Lika má konúngur, eptir seirni
gr., án samþykkis alþíngis, gefa bráðabyrgð-
arlög, sem þá verða lagafrumvörp frá hans
liendi. Hvornig á að koma þessu saman?
Jað er betra að láta ógjört að semja lög, og
það grundvallarlög, en að sagt verði, og það
nieð sanni um greinirnar innbyrðis „eitt rek-
ur sig á annars horn.“ Hvað það þýðir, sem
49. gr. seigir, að sjerhver þíngmaður meigi
koma fram með opinbert málefni, er mjer ei
Ijóst. Lagafruinvörp eru þó „opinbert mál-
efni“ og „sjerhver þíngmaður® er þó ekkert
alþíng. Niðurlag þessarar greiriar banriar að
leggja nokkurt málefni fyrir þíngið nema fyr-
ir hönd einhvers stjórnarherra. Er þá „opin-
berlegt málefni“, i upphafi greinarinnar ekk-
ert „málefni“? eða vill höfundurinn svipta
þjóðina, frumvarpa - og bænar - rjettinum fyr-
ir liönd fulltrúa sinna. vill hann lik-
legaekki. Jeg lield, að böfundurinn, semhjer
sleingir saman dönsku grvl. 66. og 67. gr.
hafi ekki vel skilið 66. greinina, sem einkum
áhrærir þær svo kölluðu „InterpelIationir“
(millibils spurnir), sem einhver þíngmanna vill
í þann svipinn fá úrlausn um, þó þær ekki
beinlínis viðkomi þíngsins þáverandi aðal
umtalsefni.
Við 28. og 29. gr. jiessar greinir eru
&
dönsku gr.vl. 31. og 32. gr. og hrósa þær
sjer allvel í dönsku gr.vl. en að mínum
skilníngi seinni greinin illa í þessum. Jeg
er nú í verunni einginn vinur lofa og undan-
þágna frá gyldandi lögum, því mjer þykir
þau vera nokkurskonar bráðabyrgdar 'lækn-
íng við lasleika laganna, senr jeg óttastfyr-
ir, að snúist geti til rírnunarsóttar. En Jar
sein konúngurinn hefur hlutdeild í löggjafar-
valdinu, með því að leggja lýritt fullan og
fastan (absolut veto) gegn þeim lögum, sem
honum ekki geðjast að, þar eru lof og und-
anþágur rjett lögd á lians vald; en þar, sem
hann að eins á að hafa efa lýritt (suspensivt
veto), eins og eptir þessu frumvarpi, þarætla
jeg slíkt eigi illa við, því án efa eru lof og
undanþágur líka lög fyrir einstakar persónur,
en sein þó allir aðrir verða að hlýða. Jeg
veit, aðf höfundurinn svarar nrjer: að hann
aldrei hafi ætlazt til, að konúngur gæfi lof og
undanþágur, nema frá þeirn lögum, sem nú
eru, og má það vera af því hann veit, að lög-
in, sein alþíngið eitt gefur, ekki þurfa neinn-
ar lækningar við, og vildi jeg af öllu lijarta
óska, að svo yrði!
Við 30.—36.gr. Hjererþá löggjafar valdið
eingaungu lagt í hendur þjóðarinnar, og vildi
jeg hún kynni vel með að fara, því vandfarið
er með vænan grip; og þetta er með meira
frelsi, en nokkurntíma hefur áður verið, fráþví
landið byggðist. Á frjálsustu tímum lands
þessa vóru það í raun og veru goðarnir ein-
ir, er löggjafarvaldið höfðu í hendi, því þó
þeir ættu að hafa tvo menn hver, til umráða
með sjer í lögrjettu, þá völdu þeir þessa
sjálfir, en fólkið ekki, og gátu því tekið þá
til þessa starfa, sem þeir vissu sjer mest
LANZTIÐINDI.
1$50.
15. Júní.
1»?