Lanztíðindi - 15.05.1851, Blaðsíða 1

305
Viðanki við^? 48 og 49.
B ö ð v a r og Asta,
(«aga frá 16. öld).
(Framhald). Jeg varð nú vinur Lúters, helzt af
því, að hann skyldi ráðast á hina hötuðu trú og að-
gjörðir páfa. Jeg þaut nú i flokk Lúters og vissi þó
varla hvað jeg gjörði eða hvaða þýðíng lá í starfa Lút-
ers. En jeg þarf ekki að orðleingja þetta; je% fór til
Wittenbergs og hlýddi kostgæfilega á kenníngu Lúters.
Varð jeg hinni nýju trú bráðuin innlífaður mjög, en Ijct
þó aldrei bera neitt á mjer. Var það af því, að injer
líkaði ekki ofsi Lúters, og af því, að jeg treysti mjer
ekki til að láta neytt að mjer kveða. Svona liðu nú
fram stundir og jeg sá hvernig inenn börðust fyrir
trúnni og ljetu líf sitt fyrir sakir liennar. þetta líkaði
mjer ekki. A endanum fór mjer að leiðast lifið í þess-
um lönduin, þar sem hin heilaga friðar og eindrægnis-
kenníng hljómaði hvervetna og þar sem jörðin flóði þó
alltaf i blóði manna. Mjer leiddist þetta og mig fór að
Iáuga til að komast þángað, sem jeg gæti nú lifað efstu
ár æfi minnar í kyrrð og næði, og virt fyrir mjer líf
mitt og það, sem fyrir mig hefði borið. Mjer datt þá í
hug að þetta mundi jeg bezt geta á föðurlandi mínu,
og mig lángaði nú heim þángað aptur. Jeg fjekk mjer
þá far með kaupmönnum, og urðum vjer vel reiófara
og kom jeg þar að landinu, sein jeg hafði áður frá þvi
horfið og var nú sextugur að aldri.
Jeg ætla nú ekki að leingja sögu mina með því,- aö
fara að telja upp hugsanir þær, sem nú kviknuðu í brjósti
injer, þegar jeg kom á fornu stöðvarnar aptur incð
eodurminníngu liðinna tíma. En jeg varjfastráðinn i því
að friðmælast við alla menn, og bæta hverjum þann
skaða, sem jeg hefði gjört honum, ineð gulli og ger-
semum. Jeg hraðaði för minni heim í hjeraðið mitt,
og ljet þó ekki á bera hver jeg væri. Spurði jeg þá
um æskuvini mina 'og ættíngja, en þeir voru flestir
dauðir, eða komnir þaðan burtu í önnur hjeruð. Jeg
tók þá það ráð, að leynast fyrst um sinn á meðan jcg
væri að átta mig í breytíngum þeim, scm á væru orðn-
ar. Tók jeg mjer þá bólfestu i helli þessum, því það
var æskuhæli mitt, og jeg hef verið hjer stðan.
þenna tíma hef jeg notað til þess að hugsa uin líf
mitt. Fannst mjcr þá, að jeg hefði lítið gagnað heim-
inum og væri þó citthvað heimtandi af mcira cn scxtug-
um manni. Jeg sá að nú^var ofseint að byrja á stór-
vjrkjum og hjelt jcg þá, að það helzta, sem æfi min
gæti orðið að liði með, væri það, að birta einhverjum
úngum manni ágrip hennar. Bjóst jeg við, að þá mundi
hann segja fleirum og svo hver öðrum, og gat jeg þá
•kki ætlað annað, en að einhver mundi nema eitthvað
af henni. En þessvegna hef jeg kjörið þig freinur öðr-
um til að þylja æfirollu mína, að mjer líkar hóti betur
við þig, cn marga jafnaldra þína, með því að mig grun-
ar, að þú kunnir öðrun) fremur vel með hana að fara.
Að lyktuin ætla jeg að segja þjer það, að þessi
siðabreyting, sem á er orðin á þjóðvcrjalandi, mun og
bráðum koma hjer, og skaltu þá taka henni vel; þvi
hún er til mikilla bóta ef vel er með farið. I það mund
mun þjer og gefast færi á, að eignast hana Ástu þína,
og skaltu bíða þess með þolinmæði; því ella mun af
leiða óhamingju fyrir ykkur bæði einsog faðir þinn hef-
ur sagt þjer. þegar að þessu kemur skaltu Ieita þjer
hælis í helli þessum, ef þjer þykir scm þjer sje hælis-
vant nokkuð, og muntu þá finna hjer bein mín, ef þú
leitar um hellinn. Skaltu þá taka þau og geyma, þáng-
að til þú getur jarðað þau við þá kirkju, sem þú reisir
sjálfur. Ef þú finnur hjer eitthvað fjemætt þá er það
frá mjer og skaltu eiga það; sumt til minníngar um mig,
en sumt til notkunar.
Iljer þagnaði kuflmaðurinn, og hafði Böðvar hlýtt
á sögu hans með mikilli eptirtckt, og fannst einsog sig
hefði dreymt. En hinn gamlí maður sló bendinni komp-
ánlcga á öxl honum og mælti: þig dreymir ídagíhell-
inuin, en I nótt undir fossinum. Svona er það; lífið
verður undir eins að draumi við hver vanabrigði. Nú
skuluin við snæða dagverð, og síðan fylgi jeg þjer til
hests. Að svo mæltu setti hinn gamli maður fyrir þá
inat, og er þeir höfðu snætt gengu þcir niður úr hell-
inum og þar til, sem hestur Böðvars var. þar kvödd-
ust þeir, og þá mælti hinn ganili maður: Jeg fer nú
heim til mín; því jeg er mjög lúinn orðinn af hinni
örðugu leið, og Aðalgunnur biður mín með útbreiddan
faðminn. Biddu ánægður eptir gæfustund þinni, og
hugsaðu ekki til, að flýta komu hennar með neinum
ráðum; því þá verður bráðlæti þitt sjálfum þjer að tjóni.
Farðu nú vel; við sjáumst ekki aptur! þannig mælti
Iiann og hvarf aptur upp í hellinn, en Böðvar reið heim
til Bræðratúngu og var þá dagur hátt á lopti. Böðvar
tók söðulinn af hesti sínum og gckk til hvilu; því hann
var syfjaður mjög.
Nú Iiðu svo stundir fram, að ekki varð til tíðinda í
hjeraðinu. Böðvar reið opt að fossinum og talaði við
Astu. Og jafnan hugsaði hann um sögu hins gainla
manns, og virti hana fyrir sjer á allar lundir, en ekkí
sagði hann hana neinutn manni. Á þcssum missirum
komu híngað út mcnn þeir, sem fluttu siðabótina, og
varð þá róstusamt nokkuð í landinu, fyrir því að sum-
ir Yörðn það er hinir vildu niður rjúfa, og er það svo
kunnugt, að hjer þarf ekki frá að segja. Hákon bóndi
í Bræðratúngu tók manna fyrstur við siðabótinni, og
svo fjöldi bænda i því hjcraði, er að hans dæmi fóru.
Jón á Hofi var lengi tregur til, en Ásta hneigðist skjótt
að hinni nýstárlcgu kennlngu, þvf hún var mjög að skapi
hennar. — þá var það, sein flokkar katólskra manna
fóru um landið og heldur óvægilcga. Snjerist Jón í
flokk þeirra, og þóttist inikið gott vinna í slíkri breytni.
Voru þeir samanlO eða 12 í flokki í því hjeraði og mis-
þirmdu þciin er siðabótina liöfðu tckið. þeir koinu að
Bræðratúngu og hugðist nú Jón að hefna sín nokkuð á
Hákoni og þeim feðgum fyrir meiðandi orð í kvonbæna-
förinni. Flokkurinn nam staðar á bæjarhlaðinu og spurði
Jón hvort þeir feðgar væru inni, og bað þá gánga út,
ef þeir væru ekki ragir hundar. llákon gckk þá út og
húskarlar allir og Böðvar og spyr Jón um erindi, og