Ný tíðindi - 29.07.1852, Síða 1

> V T í I) 1 > I) I.
16. og 17. bl. S!), d. júlímánaðar.
isð«.
IV.
Landsj'íirrjettardómur
í málinu Nr. 2,1S52. Adólph hreppstjóri
Petersen yegn Jóhanni hóndti Berg-
syni á Stokkseyri.
Vmsar niisklíðir höfðu risið niilli Adólplis
hreppstjóra Petersen á Steinskoti í Árness-
sýslu, og bónilans Jóhanns Bergssonar á
Stokkseyrar hálflendu, út af ábúð jiess siðar-
nefnda og jarðargjöldum, sem Jóhanni jiótti
Petersen vilja jioka fram yfir jiað, sem áður
hafði verið; lika vildi Petersen jiröngva Jó-
hanni út af jörðunni Stoksseyri, að hverri hann
jióttist sjálfur vilja flytja, en hafði j>ó ekki
byggt Jóhanni sjálfur inn á jörðina, heldur
aðrir, sem áttu jörðina, áður en Petersen, og
sem gefið hölðu Jóhanni byggingarbrjef ineð
ákveðnum skilmálum, sem Jóhann hjelt vel og
dyggilega. Misklíðirnar út af jiessu koinu
fyrir sáttanefnd, sem lög gjöra ráð fyrir, jtann
7. október 1849, og varð ekkert ágengt inilli
partanna; aptur voru sættir reyndar 10 dög-
um síðar, og undirskrifaði og samþykkti Jó-
liann þá nokkurs konar samning við Petersen,
um að mega húa kyrr á liálfri Stokkseyri frá
fardögum 1850 til fardaga 1851, en skyldi þá
flytja góðmótlega burtu. Líka lofaði Jóliann
að borga 30 fiskum meira eptir hálflenduna en
áður var, og skila öllum hálfum reka, nt. íl.
Jegar aðfrain kom, vildi Jóhann ekki vikja,
frá jörðunni á jieim ákveðna tíma eða neitt af
þessu halda, og heimtaði því Petersen að fó-
getinn fullnægði forlíkuninni, með, að bera Jó-
hann út. jiegar þetta átti að framkvæmast í
fardögum 1851, kom það í ljós, að Jóhann ekki
hafði undirskrifað samning þenna i sáttabók-
inni, heldur álausu blaði, sem báðir sáttasemj-
ararnir líka höfðu undirskrifað með pörtunum,
og var svo samningurinn lagður við sátta- l
bókina. Jetta þótti ekki í rjettum sniðum,
eða samkvæmt 30. gr. í tilskipun 20. janúar
1797, og .varð því ekki af útburðinum á Jó-
hanni. Petersen kallaði því Jóhann á ný til
sátta út af samningsroíinu, en sáttum varð ei
á komið, og gekk jivi málið í dóm. Undir-
dómarinn, kaminerráð, sýslumaður 5- Gud-
mundsen, dæmdi í málinu 16. desember 1851,
þannig:
„Hinum innstefnda Jóhanni Bergssyni ber
rundir 2 rbdd. múlkt til Stokkseyrarhrepps
„fátækrasjóðs, fyrir hvern dag, sem hann
„óhlýðnast dómi þessum, í fardögum 1852,
„að vikja burt frá hálflendunni Stokkseyri
„með alla búslóð sína, og að borga sækj-
„andanum 179 fiska í óframfærðu og skaða-
„bætur, fyrir þrásetusina á jörðunni eptir far-
„daga 1851, þær sem óvilhallir, af rjettin-
„um útnefndir menn, meta, þó þannig, að
„þær ei sje minni en llrbdd. Enn fremur
„ber honum að skila sækjandanum þeim
„rekaviði, er liann liefur haldið fyrir honuni,
„og þessi getur sannað, eða hans andvirði
„í peningum, eptir óvilhallra manna mati.
„Loksins ber honum að greiða sækjandan-
„um málskostnaðinn með 15rbdd., og að lúka
„til hins islenzka dómsmálasjóðs fyrir ó-
„þarfa þrætu 2 rbdd., allt reiðu silfurs.“
Dómur þessi er að öllu byggður á samn-
irignuin frá 17. október 1849 milli partanna,
og hefur dómarinn álitið Jóhann skyldan til
að haldahann, samkvæmt NL. 5., 1., 2. Jeg-
ar hann á annað borð vottanlega gekk að hon-
um. Úr þvi sem var komið, gat það ei kom-
ið til greiria, hvort Petersen frá upphafi hafði
rjett, eða ekki, til að g:jöra Jóhanni þá kosti,
sem hann gjörði, það var nóg að hinn sem
fullmyndugur maður gekk að þeim. Að visu
hafði Jóhann borið fyrir, að sjer hefði verið að
nokkru leyti þröngvað til að umlirskrifa samn-