Norðri - 01.10.1856, Blaðsíða 7

79
ur haffci alio honurn son, 10. bara hans sem lif&i Iiann.
Húskvebjur fluttu prestarnir sjera Einar í Vallanesi
og sjera Jón á Ivlifstab, og lýstu því í þcim gagn-
ort og ástúblega, hvílík eptirsjá þeim og öferum
nánum vinum og vandamönnum og kunningjum
hins framlifena í honum væri, og hvílíka elsku og
virfeingu hann heffei af þeim öllum átt skilife fyr-
ir þá uppbyggingu, gagn og glefei, er þeir svo títt
hefíu uppskera mátt af hans holium ráfeum, vin-
samlegum og skemmtilegum viferæfeum og Iofsverfe-
um dyggfeum og dugnafei. Næsta dag fór fram
greptrunin afe Valþjófsstafe; og þótt mjög fáir væru
tilkvaddir, voru vife bana staddir víst stórthundr-
afe manns. Flutti þá fyrstur í kirkjunni hjerafes-
prófastur sjera Halldór Jónsson á Hofi afeallík-
ræfeuna, er samfara andríkri málsnilld, bar mefe
sjer hreinskilna sannleikselsku og vifekvæma hlut-
tekning í missi syrgjandi ástmanna. Orfe þau, er
hann hann haffei valife sjer til heimfærslu vife þetta
tækifæri, standa í Ðavífesálmi 116 v. 15. Eptir
afe prófasturirin haffei lokife ræfeu sinni fyrir alt-
arinu, gekk afe líkkistunni sjera Hjálmar á Hall-
ormsstafe og las upp af blöfeum þafe er hugur
hans baufe; flutti svo presturinn sjera Einar Hjör-
leifsson afera ræfeu, og heimfærfei í lienni þau hin
helgu orfe: „afe þeir færu hjefean í frifei, er heffeu
fram gengife fyrir gufes augliti“.
Mefe þessum hætti var þá heiferufe útför þess
manns, er sem alþingismafeur var orfeinn kunnugur
um allt þetta land — mátti teljast mefe þess beztu
og skylduræknustu húsfeferum, og þess duglegustu
og fyrirsjónarsömustu búmönnum —, og hverj-
um Múlaþing mun lengi eiga mikife afe þakka sem
forseta þeirra búbótafjelaga, er hann þar var
frumkvöfeull afe; enda haffei hann af gufei þegife
loflegt atgjörvi sálar og líkama, var einarfeur í afe
bera fram vel meintar hugsanir sínar vife hvern
sem í hlut átti, og honum ylirhöfufe mjög tamt
og lagife afe láta í ljósi öferum til uppbyggingar
sitt trúrækna hugarþel.
Um uppeldi barna.
(Framhald). Snm börn eru fædd mefe tungnbandi, þafe
er afe skilja, afe tungan er of föst í neferi góminum, svo
afe barnife hefur ekki nóg afl til afe sjúga. Ef ekkiergjört
vife því, getur þafe seinna hindrafe málfærife. Frá þessn
skal segja lækninnm og á hanu hægt mefe afe losa tnngu-
bandife.
Afe börn 6tama efea ern blest, kemur optast af illum
ávana, sem afegætln barnfóstra á hægt mefe afe venja af.
Erá þv£ barnife fer fyrst afe tala skal venja þafe á afe tala
hægt og rjett.
Bf afe sjón barneins er veik, er því opt hett vife, afe
verfe* rangeygt. þegar Ijósife feilur opt á þafe öferu megin,
efea cf afe bandhnútur er um ennife nær öferu auganu, verfe-
nr þvf hætt vife afe renna angunum rangt, og vei#ur því
afe varast allt, er slíkir gallar geta leitt af. þafe vertur
eins afe kenna barilinu afe horfa eins og afe taia. þafe
verfeur afe haida þvf laglega móti blrtunni, *g þeiin klutum
sem þafe er látife horfa á, og halda þefm mátulega langt
frá barninu, svo afe þafe verfei afe neyta jafut beggja angn-
anna. Menn eru sjaldan rangeygfeir af náttúrunni, heldur
kemur þess konar næstum ætífe af skeytingarlausri mefeferfe.
Um sifeferfeislegt uppeldi barna.
Vjer höfum sagt afe hin fyrsta skylda mófeuririnar værl,
afe aunast um heilbrigfei barnsins; hin næsta skylda hennar
er afe ala þafe svo upp, afe þafe verfei blífeiynt og ástúfelegt,
afe tilhueigiugar þess og venjur verfei gófear; þetta iuni-
bindst f hinu sifeferfeisiega uppeldi. þafe er nijög árífeandi
afe mófeirin efea barnfóstrau hafl gát á þeim reglum er til
þessa eru naufesynlegar.
Menn verfea afe gaumgæfa þafe nákvæmiega, afe mafeur-
inn hefur nndir eins og fer afe brydda á skynseminni, ýim-
ar tilhneigingar og eptirlanganir, sumar, er fóstran á afe
uppörfa og gjöra barninu afe vaua, og sumar, er þarf afe
bæla nifeur, barniuu og þeim, sem ásamt því lifa í heimiuum, til
gófes. Hife sífeartalda kemur optast fyr f ljós. þafe kem-
ur optast fyrst í ljós hjá barninu afe berja þann, sem hjá
þvf er, og taka af honum, þafe cr óbilgjarnt, fíkife, grimmt
og ákaft, og allt þetta kemur f ijós fyr en þafe fer afe sýna
hiuar betri tilflnningar, uema, ef til vill, afe þafe or gott
vife þá, sem þafe er vant afe þiggja velgjörfeir hjá. Hife
fyrsta, sem afe þarf afe gæta f nppeldinu, er afe eyfea þess
um voudu tilhneigingnm og brjóta þær undir vald venjunn-
ar, en aptur á mót afe glæfea og gjöra þvf afe vana hife
gagnstæfea, blífelyndi, rjettlæti og sjálfsafneitiin. Foreldrarsem
annt er um þetta atrifei, ættu kostgæfllcga afe varast afe fá
ekki börn sín heimskum og óreglusömum hjúum tii mefefprfear,
Einnar viku röng mefeferfe á barninu hjá þess konar hjú-
um, getur ónýtt alla kostgæfni mófeurinuar, og barnife get-
ur fengife þá skaplöstu, sem allt uppeldi seinni áranna got-
ur ekki burt nnmife,
Mæfeur og barnfóstrnr sknlu gaumgæfa þan atrifei, er
nú skulu talin:
Barnife hljófear venjulega til þess afe fá þafe, sem þafe
vill; því skal ekki komife á þennan illa vana, mefe því afe
láta ætífe undan því; ef þafe er gjört, verfenr barnife kenj-
ótt og keipótt; og spillir þafe seinna meir sifeferfei barnsins.
Mefe þolgæfei og stillingu, mefe blífelegu vifemóti, augna-
ráfei og orfeum á afe láta barnife smám saman komast afe
raun nm, afe þafe á ekki afe fara eptir hverri hinui fyrstu
tiihneiging sinni, og afe þafe sje naufesynlegt sjálfu þvf til
gófes, afe þafe geti stjórnafe sjer, og þetta getur jafnvel barui
skilizt.
Hvort sem skapbrestir barnsins eru afe erffeum teknir
efea komnir fyrir ávana, skal bera þá mofe umburfearlyndi og
allra bragfea leitafe, nema hörku, til afe venja þá af. þafe
er hin mesta vilia, þegar foreldrarnir reyna til afe stjórna