Norðri - 01.11.1856, Qupperneq 1

4. ác.
21—23.1
N # R i R I.
1856.
Móvenibep.
Fjárkládapesitiii.
Um fjárkláfeápestina, sem nú gengnr um mestan
liluta Suíiurlands og nokkurn hlut Vesturlands höf-
um vjer fengifc þessar frjettir. I vor eb var fúr
ab brydda á fjárklába í Mibdal í Mosfellssveit, og
skipaþi stiptamtmabur landiækni vorum a& skoba
hann. Skofetm þessi íor fram 6. maí, og voru þá,
eptir því sem næst varb komizt, 20 kindur meb
klába á þessum bæ. Landlæknirinn rjebi til ab
s,kilja þær undir eins frá, halda þeim út af fyri
sig, og bera í þær klábasmyrzli unz Idáfinn væri
horfinn. Daginn eptir skrifabi hann stiptanit-
manni þess efnis, ab þú hann gæti ekki álitib
klába þenna hættulegan, þá væri hann þó varúbar-
verbur. Hann rjebi til ab setja nibur nefnd manna,
er skyldi sjá um, ab klábinn væri meb öllu horf-
ian ábur en rekib væri á ijall. Stiptamtmabur
breytti þessu á þann hátt, ab hann skipabi iirepp-
stjúranum í Mosfdlssveit ab hafa gætur á þess-
um fjárklába og skýra síban frá hvernig gengi.
Snemma í júlímánubi skrifabi nefndur hreppstjúri
landlækninum, ab klábinn væri horfinn, og nýull
komin á kindurnar. þegar leib á sumarib reyndist
þetta öbruvísi, f>ví þá var bæbi klábi kominn f bú-
smalann í Mibdal, og líka sást klábi á kindum, sem
komu af afrjett. Um rjettirnar kom þetta allt
betur f Ijús, og skrifabi landlæknirinn þá aptur
stiptamtmanni, ab brábasta naubsyn væri ab lækna
þetta klábafje sem fljútast, og rjebi enn til ab setja
nibur nefnd til ab annast um, ab því yrbi fratn-
gengt. En stiptamtib skipabi þá ab skera nibur
allt klábafje. þetta eru nú abgjörbir yfirvaidanna
sytra. En fremur má geta þess, ab landlæknir-
inn og Teitur Finnbógason dýralæknir hafa gefib
út „Stuttan leibarvísi til ab lækna fjárklába*.
f>egar einhver þáu bágindi béra ab höndum
mebal sibatra þjúta, er úgna öllnm landsbúum
eta miklum hluta þeirra met atvinnubresti, er
þat hin fyrstá skylda hverrar gútrar stjúrnar at
reyna til at koma í veg fyrir slíkt og ráta bút
á því. fannig hafa Englendingar, þegar verzl-
unarképpnin eta önnur tilefni hafa Ollat þvf, ab
einhverjar itnabarvörur þeirra liafa Iækkab svo f
verbi, áb þeir, er ab þeim unnu, gátu ekki haft
ofan af fyrir sjer meb athöfn sinni, sent verzl-
unarfiota sína um allan heim til ab leita nýrra mark-
aba fyrir vöruna, og koma henni þannig apiur í sitt
náttúrlega verb; þannig háfa Frakkár, þegar upp-
skerán hefur brugbízt heima lijá þeim, numib
burt öll bönd á kornabflutningum, og uppörfab til
þeirra á allar lundir, og frelsab landib þannig frá
hungri og mannfalli. þetta eiga stjúrnirnar ab
gjöra, og þetta láta þær sjer einkar umhugab um.
Stjúrn vor Islendinga er nú því mitur svo
fjarlæg oss, ab vjer náum ekki til hennar, þeg-
ar skjútra úrræba þarf vib, og er þá ekki ætíb
sjálf sem fljútust til úrræbanna. En þegarsvona
er riú ástatt, er því meiri naubsyn á, abþeir, sem
völdin hafa á hendi hjer í landi, grípi íljótt og
vel í strenginn , og velji þau rábin, sem hollust
eru fyfir land og lýb.
Abalatvinnuvcgur allra íslendinga sem í sveit-
um búa er fjárræktin, og mikill fjöldiaf þeim, sern
vib sjú búa, liafa landbunabinn og fjárræktina
sjer og sínum til uppeldis samldiba sjúarútveg-
inum. Saubijenaburinn er mesta og bezta eign
Islendinga. Af honum fæbast þeir, og af hon-
um klætast þeir. þab ér því ekkert sem hnekk-
ir framförum vorum í gútum búnati og velmeg-
un eins og fjárpestin, ekkert sem eins vafalaust
leitir af sjer örbyrgb og mannfelii eins og ef skeyt-
ingarleysi og sjerhlífni fáollabþví, ab þessi drep-
andi úvættur útbreibist á landi voru, og ekkert
stjúrnleysi og rábleysi er eins hryggilegt og þab
ab reyna ekki til ab drepa hann í fæbingunni.
Fjárklátapestin sem gekk hjer á landi frá
því fyrir 1769 þangab til 1779’ var búinn ab
ganga á 4. ár ábur en kom út tilskipunin áf 12. mwí