Norðri - 25.09.1859, Qupperneq 5

69
frá stjórninni um Iaunavifebót banda dönsk-
um embættismönnuin, og haföi stjórnin þar
einnig tekiö meb hina íslenzku embættismenn,
sem fá laun sín úr ríkissjóöi, en þó sett lann
þeirra miklnm mun lægra en samkynja em-
bættismanna (Danmörku. Ríkisþinginu danska
þótti nú samt þessi launaviöbót íslenzkra
embættismanna nokkub, há og kvabst eigi vita,
hvort hjer hagabi svo til, ab nokkur naub-
syn bæri til ab hækka laun, eba hvort hækk-
nn sú, er stjórnfn stakk upp á, væri hæfileg,
og fór því þess vegna fram, ab stjórnin legbi
frumvarp um þetta mál fyrir alþingi, svo ab
þab gæti sagt álit sitt um, hver laun því
rirtist hæfileg, eptir því sem hjer til hagabi.
Nefndin í þessu máli var tvískipt í skobun
sinni á málinu, og vildi þó öll stybja þab
mál, ab embættismönnum væri sómasamleg*
launab, en meiri hluta hennar þótti þab þýb-
ingarlaust, ab alþingi, sem engin fjárhagsráb
hefir, ræri ab gjöra ályktanir um þab, hver
laun embættismenn skyldu hafa, og ákreba
hve mikib greiba skyldi úr ríkissjóbi til þessa,
þar sem þab þó einungis væri ríkisþingib , sem
ve;tt gæti fjeb. Meiri hlutinn komst því ab
þelrri niburstöbu, ab alþingi skyldi rába kon-
ungi frá ab láta þetta frumrarp, þannig Iag-
ab, koma út sem opib brjef, heldur ab ákvarb-
anir þær, sem gjörbar væri um laun em-
bættismanna hjer á landi verbi teknar í fjár-
hagslögin árlega, eba á annan hátt ákvebn-
ar, meban svo stendur sem nú er; og ab
þingib skyldi bibja konunginn, ab hann sæi
sro um, ab embættismenn hjer á landi fengi
ab njóta alls þess jafnrjettis og allrar þeirr-
ar sanngirni meb tilliti til launa þeirra sem
fremst má verba, í samanburbi vib samkynja
emhættismenn í Danmörku, meban ekki er
abskilinn fjárhagur Islands og Danmerkur,
og ab þessi launa vibbót verbi ákvebin sem
fyrst. f>ó ab nú rninni hlutinn og margir
af þingmönnum gæti ekki fellt sig vib þessa
skobun á málinu, og áliti þingib hafa fullan
rjett og falla ástæbu til ab gjöra beinlínis
uppástungur um þessa launahækkun, vann
þó álit meira hlutans í þinginu, ogvarkon-
ungi send bænarskrá um málib samkvæmt
áburgreindum uppástungum.
4. Frumvarp til tilskipunar um vegabætur (Nefnd:
Jón Pjetursson framsögumabur, 'Asgeir Ein-
arsson, Jón Sigurbsson frá (fautlöndum, Ólaf-
ur Jónsson, Jón Sigurbsson frá Tandraseli).
þab er alkunnugt, ab stjórninlagbi frumvarp
um þetta mál fyrir alþing 1857, og var þab
frumvarp ab sögn gamalt uppkast, er (slenzk-
ur cmbættismabur hafbi sent stjórninni þá
fyrir löngum tíma, en hún slungib undir stól
þangab til alþingi 1855 beiddist ab stjórnin
legbi fyrir þingib frumvarp um vegabælur;
þá var þab tekib ofan af hyllunni og sent
til álita alþingis. þingib 1857 tók þá mál-
ib til mebferbar, en nefndin og þingib gjörbi
svo miklar breytingar vib þab, ab atkvieba-
skráin varb svo örbug og flókin, ab þing-
mönnum varb varla unnt ab átta sig á henni,
og komn ýmsar misfellur og ósamkvæmni
inn í frumvarpib. I stab þess ab kippa þessu
í lag, eÖa ómaka sig til ab semja reglulegt
fruravarp og byggja þab á tillögum þingsins
er fram voru komnar, rak stjórnin málib
aptur til þíngs, og voru ástæbur þær er kon-
ungsfulltrúi færbi fyrir því af hendi stjórn-
arinnar eintómur skætingur og ákúrur til
þingsins fyrir mebferb þess á málinu, sem
voru at> voru áliti jafnóverbugar nokkurri
stjórn eins og þær ekki voru bjóbandi neinu
þingi. þetta rnál var cinnig mjög harbsótt
í nefndinni, því nefndin tvískiptist, og vildi
meiri hlutinn breyta ýmsu meir, og binda sig
sem minnst vib frumvarp stjórnarinnar, en
af því ýmsar misfellur þóttu enn vera á á-
liti meiri hlutans, og minni hlutinn (Asgeir
og Jón í Tandraseli) höföu fylgt betur frum-
varpinu, nema hvab þeir stungu upp á þeirri
abalbreytingu vib 15. grein frumvarpsins, ab
öll skylduvinna á þjóbvegum skyldi afnum-
in, en gjöld til þeirra greiba þannig, ab hver
hreppur á landinu skyldi gjalda svo mikib
í peningum sem nemur hálfu dagsverki ept-
ir verblagskrá fyrir hvern verkfæran karl-
mann í hreppnum frá 20 til 60 ára í hverri
stöbu sem hann er; skyldi gjald þetta greib-
ast af sveitarsjóbi á manntalsþingum, en
hreppstjóri aptur jafna því nibur á hrepps-
búa eptir sömu reglum og aukaútsvari; varb
sá endir málsins í þinginu, ab þab fjeilst á
álit minni hlutans í öllum abalatribum, og
var konungi send bænarskrá í þá stefnu.
5. Konungleg lagabob sem borin voru fyrir