Norðri - 30.11.1859, Qupperneq 3

107
— brjef evindsrebanna af 9. sept., sjá lijer
ab fianian. —
„Mjer er þa& aí> vísu næsta óljóst, af) erinds-
rekarnir hati köllun til ab kenna fræbi sína ura
eignarrjettindi manna, hvat) fjenab snertir, í hjer-
öbum þeim, þar sem fjárklábi hvergi hefir gjört
vart vib sig, eins og jeg heldur ekki fæ sjeö, aí)
skilyrbi þau, sem gjörb eru í brjefi mínu frá 21.
f. m. fyrir fjársölu í Norímrlandi til Rangárvalia
sýslu, er eingöngu miba til at> varna útbreibslu
klábasýkinnar, geti rifeife í bága vif) rátstafanir
stjórnarinnar í fjárklábamálinu, nema því ab cins,
ab erindsrekarnir skilji svo ætlunarverk sitt, ab
hentugast sje ab fjárklábi og klábalækningar kom-
ist um land allt; en meb því lítib mun verba um
fjárkaup Rangæinga í Norburlandi bjeban af í
haust, álít jeg óhætt ab bjóba ybur hcrra (litill)
ab tálma ekki fjársölu í lögdæmi ybar þeim til
handa, ef svo ólíklega skyldi fara, ab liennar
yrbi leitab“.
Vjer sjáum nú á þessum brjefaskriptum, ab
amtmabur Havstein liefir farib ab Lobum hiniia
konunglegu erindsreka í þessu ináii; og þó ab
vjer viljum ekki kasta þungum steini á hann
fyrir þab, því ab fltsium verbur ríkt konunga-
valdib, og þó ekki sje nema klábakonunga, þá
virbist oss þó, ab miklu betra hefbi verib ab
stabib hefbi vib brjef amtmanns 21. ágúst, er
hann sarndi, eptir ab hafa borib sig saman vib
þingmenn úr þeim sýslum, er hlut áttu ab rnáli.
En hvab um þab, amtmabur lofabi meb brjefi sínu
til erindsrekanna 13. sept. ab apturkalla skilyrb-
in, og herra Jón Sigurbsson segir í ritgjörb sinni
áburnefndri í j>jóbólfi, ab Rangvellingum hati ver-
ib tilkynnt þab jafnskjótt gegnum amtib, eins og
líka raátti rába af brjefi erindsrekanna til amt-
manns 12. sept., því þar beibast þeir svars næsta
dags, þar eb á liggi ab fiýtt sje málinu. Vjer
sjáum því ekki betur en Rangvejlingar liafi verib
búnir ab fá vitneskju um, ab skilyrbin væru apt-
urköllub í mibjum september, og kemur oss því
á óvart, þab er stendur í þessari skýrslu Rang-
rellinga, ab þá hefbi vantab leyfib til fjárkaup-
anna í Norburlandi þangab til ab Landmenn, sem
fóru norbur til fjárkaupa í Skagafjörb, fullviss-
ubu þí um, ab fjárkaupaleyfib væri feng’ib, því
ef þab er rjett hermt, ab þeim hafi þegar verib
tilkynnt leyfib gegnum amtib sybra í mibjum
scptember, þá máttu þeir þó vita þetta löngu
fyr, og virbist því öll ábyrgb um þetta efni ab
verba ab hvíla óskcrt á erlndsrokunum, þegar
þeir tóku a& sjer a& tilkynna þab Rangvelling-
um, og Ijetu sjer nægja þab loforb amtmanns.
a& hann kallabi aptur skilyrbin, þegar hann kæmi
norbur.
þab er enn eitt atribi, er hinn konunglegi er-
indsreki tekur fram, og leggur áherzlu á, a& óráb
hafi verib fyrir Rangvellinga a& farga 4000 fjár,
er hann telur þat af sýktu og grunu&u fje, þeg-
ar þeir ekki hafi getab átti von á meira en 3000
í stabinn , einu þúsundi úr Skaptafells sýslu og
tveim úr Norburlandi. þessi reikningur erinds-
rekans virbist nú fremur í lausu lopti byggbur,
því þó ab vjer viljum ekki vefengja tölu hans á
hinu sýkta og gruna&a fje í Rangárvalla sýslu, a&
þab hafi veri& 4000, þá er þó hitt eins víst, a&
hann hefir misskilib brjef amtmanns af21.ágúst,
er segir : „þetta fje gjöri jeg rá& fyrir ab ekki
verbi mjög margt ab þessu sinni, og varia,
fieira en sem svarar 1500 til 2000,“ því me& þess-
um oröiim er tala þess fjár sem seljast átti og
inátti ab nor&an, engan veginn ákvebin, því þó ab
amtma&ur, eptir a& hafa borib sig satnan vib þing-
mann Rangæinga, hafi ætlab, ab þeir mundu ekki
katipa meira a& þessu sinni en hina áminnstu
tötu, er einmitt gefib í skyn a& fleira muni fást
seinna; enda er oss óhætt a& fullyrba, a& hægt
liefbi veriö aö fá 2000 fjár í þingeyjarsýslu einni,
hvab þá í þrem sýslum nor&anlands.
Vjer höfutn hugsab um, hvaba ástæba hafi
getab knúÖ hina konunglegu erindsreka til þesa
ab skipa amtmanni a& kalla aptur skilyrbi þau,
er sett eru me& ráöi hinna vitrustu bænda fyr-
ir noröan og austan, þingmannanna, í brjet-
inu 21. ágúst, og getum vjer meb bezta vilja
vorum enga fundib, nema þá, a& trabka þjó&ar-
viljanum meb konungsvaldi. Herra Jón Sigurbs-
son kemur þar fram sem annar Lobinn leppur,
er getur í Sturlunga sögu, og syngur: „Vjer ein-
ir höfum valdib sterkt.“ Etindsrekarnir segja.
a& skilyrbi þau, sem gjörb ertt í brjetinu, ríbi í bága
vib rábstafanir stjórnarinnar í fjárklá&smálinu, en
slíkt getur enginn heilvita mabur hugsab e&a sagt,
ef hann vill satt mæla. því ekkert lág annab í
þessum skilyrbum, en ab tryggja fjárstofn þann,
er Rangvellingar fengi, a& hann ekki sýktist á
ný, og ab tryggja þingeyjarsýslu fyjrjf því, a&
klá&asjúkt eba grunab fje stryki þangab aptur i
átthaga og flytti sýkina meb sjer. Alls ekkert
annab gat fengizt út úr skilyrbunum, og getur þab