Íslendingur - 19.07.1860, Blaðsíða 1

19. júlí.
Um rjettindi pápiskra manna lijer á
landi.
(Framhald, sjá 6. bl., bls. 43). Vjer getuin eigi skilizt
vib þetta atribi, án þess ab óska, ab alþingib hjer eptir
Tildi vera varkárara í, en þab hirigab til liefnr á stund-
um verib, ab bibja um lög þau gjörb gildandi hjer á landi,
senr koma út fyrir Danmörku, ebur þá altjend gæta þess,
ab laga þau svo, ab þau á eptir eigi valdi hjer lagarugl-
ingi, í stab þess, ab bœta lög vor.
Af því, ab lútersk trú er drottnandi trú hjer á landi,
leibir enn fremur, ab allir hjer, hverrar trúar sem eru,
verba ab haga sjer eptir lögum þeim, er hjer eru gefin um
hald sunnudaga og annara lielgra daga trúnni til vibhalds
og eflingar; en allir abrir dagar eru eptir lögum vorum
rúmhelgir, þótt þeir ab sibum pápiskra manna ebur annara
kunni ab vera heigir haldnir, og varbar því hvorki lútersk-
um mönnum nje öbrum viblög, þó þeir haldi þá sem rúm-
helga. Samt er þab aubvitab, ab í kaiipstöbnnum, þar sem
pápiskir menn hafa fengib leyfi til ab halda gubsþjónustu-
gjörb sína opinberlega ebur í heyranda hljóbi, má enginn
gjöra neitt. þab, er truflab getur þá í gubsþjónustugjörb
þeirra ebur gubrœkileguin hugleibingum, og eigi þó sje á
dögum þeim, er rúmhelgir eru ab vorum lögum, og ldýtur
því um líkt ab valda fjebótum, áþekkt því, sem tilgreint er
í tilskipun 28. marz 1855, 10. gr. í 7. grein í tilskipun
11. apríl 1840 er viblögb þyngri hegning, en vib venju-
legum stuldi, ef stolib er úr kirkjum. Orbin eru nú hjer
ab vísu almenn, svo vel mætti virbast eptir venjnlegu máli,
ab talab væri hjer um kirkjur yfir höfub, en þegar gætt er
betur ab hinu venjulega orbavali löggjafans, liggur eins vel
vib ab álíta, ab hann hjer eingöngu hafi lraft í huganum
kirkjur lúterskra manna, og ab hann helbi orbib ab taka
þab skilmerkilegar fram, en gjört er í greininni, hefbi hann
lrjer einnig átt vib kirkjur annara manna, en lúterskra.
Menn þurfa ekki annab, en fletta upp tilskipana og konungs-
brjefa söfnunum til ab sanníœrast um þab, ab þar er í ó-
teljandi mörgum lagabobum nefndar kirkjur, er ab eins á
ab skiljast um kirkjur lnterskra manna, og ýmsar almenn-
ar ákvarbanir, sem þar eru gel'nar um kirkjurnar, snerta
eingöngu þessar kirkjur og engar abrar, sem og svo er meb
öllu eblilegt þegar betur ab er gætt, því meban lúterska
trúin var drottnandi trú í Danmörku, voru þar bæbi flest-
ar kirkjur lúterskar, sem enn mun vera, og í almennum
lagabobum var, þá varla skipt sjer af öbrum kirkjum, en
þeiin einum. Menn verba því hjer, úr því ekki verbur
farib beinlínis eptir orbunum, ab fara eptir því, hvort ebli-
legra sje ab álíta, ab löggjafinn hafi haft í huganum kirkj-
ur yfir höfub, ebur ab eins kirkjur lúterskra manna; og
þá virbist, ab Iöggjafinn, meban lúterska trúin var drottn-
andi trú í Dannrörku, og því þegar tilskipunin kom út, ab
eins hafi getab heimtab, ab menn bæri sjerstaklega virbingu
fyrir því, er lyti ab gubsþjónustugjörb þeirri, er mibabi til
viburhalds og eflingar hinni drottnandi trú, en ekki ab
menn bæri sjerstaklega virbingu fyrir því, er mibabi til
eflingar öðrum trúm, er par að eins veeru liðnar, og því
eigi lagt sjerstaklega hegningu vib stuldi úr öbrum kirkj-
um, en kirkjum lúterskra manna, þar sem hin drottnandi
trú væri kennd í og höfb um liönd. Auk þessa er hegn-
ingin í greininni látin fara nokkub eptir því, hvort hlutur-
inn, senr stolib er, stendur í sambandi vib gubsþjónustu-
gjörbina, ebur ekki. þessi ákvörbun var nreb öllu eblileg,
ef löggjafinn ab eins var ab tala um lúterskar kirkjur, því
hann gat heimtab af öllum, ab þeir skyldu vita, hverjir hlut-
ir heyrbu til gubsþjónustugjörbarinnar í hinni drottnandi
trú, en óeblileg, el' hann hel'bi og átt vib abrar kirkjur, því
hann gat varla heimtab meb sanngirni, ab menn skyldu vita
lrvab heyrbi til gubsþjónustugjörbarinnar í þeim trúm, er
þá voru þar ab eins libnar, og menn því ekki þurftu aÖ
þekkja, eptir sjálfs löggjafans hugsunarhætti, nje hafa nokkra
hugmynd um gubsþjónustugjörbina f þeim. Ab vísu höld-
nm vjer, ab nú, síban lúterska trúin hætti ab vera drottn-
andi trú í Danmörku, og allar kristilegar trúr fengu jafn-
an rjett til ab ganga þar, beri ab draga allan kirkjuþjófn-
ab þar undir nefnda grein, úr hverri kirkju sem stolib er;
113
Blómhringur hins hlinda manns.
Eptir Ch. Diclcens.
Utlagt úr ensku.
(Niburl.). „Játvnrbur", mælti hún, „þú munt eigi breyta
í neinu háttalagi þínu vib oss. þessi liinn nýi fjelagi þinn
þarf eigi ab gjöra þig fráhverfan Iiinum elztu og kærustu
vinum þínum, vinunr móbur þinnar. Láttu mig allajafna
vera lærisvein þinn, vinkonu þína, — systur þína".
„Stubning, huggara, leibtoga, en fremur öllu öbru syst-
ur, já, systur mína", mælti Játvarbur. „þab er hib bezta
Og inndælasta nafn; hafbu þab upp aptur, Marra, hafbu þab
upp aptur", og hann tók í hönd hennar, kyssti á hana í
ákafa, og hjelt í hana um stund. En allt í einu sleppti
liann henni, og mælti meb breyttnm róm: „Systir mín og
vinkona mín, uns annar kemur og heimtir œbri einkarjett-
indi, og þá missi jeg Maríu fyrir fullt og allt".
Hún hrökk vib og mælti nokkur orb, en þau komust
eigi fram af vörum hennar, og mátti því eigi heyra þau.
Hann gat eigi sjeb hin tárfullu augu hennar. Ilann mis-
t
114
skildi orsökina til þagnar hennar, reyndi til ab verba aptur
rólegur í huga, og mælti síban:
„Manstu, María, hversu metorbagjörn þú varst vön ab
vera í huga, þegar þú varst barn, og hve fastrábin þú varst
í því, ab verba hertogakona ab síbustu?"
„Og hversu þú særbir mig í huga", svarabi hún, „meb
því ab segja, ab þú vildir ab eins koma til kastala míns í
dularbúníngi, búinn sem farandskáld, og vildir aldrei sitja
vib borbib millum mín og hertogans. Jeg man þab allt
glöggt; en þá vorum vib börn, og heimskingjar. En nú
veit jeg ab minnsta kosti meira; jeg er eigi fremur met-
orbagjörn í þá áttina".
„I þá áttina?" svarabi Játvarbur; „í hvaba átt stefna
óskir þínar og vibleitni nú".
„Ab vera elskub", sagbi María snöggt, „ab vera elsk-
ub, Játvarbur, meb öllu því trausti og ást, sem getur átt
sjer stab hjá veglyndum manni, ab vita þab ab í brjósti því
sem jeg halla mjer upp ab, vaki engin hugsun önnur en
urn mig, ab vita þab víst, ab jeg, meb öllum mínunr brest-
um og einþykkni, sje þó elskub fyrir sakir sjálfrar mín
57