Norðanfari - 01.09.1862, Qupperneq 1

NORBAMARI.
M ií. W.
Clrímsey. (Afcsent).
þegar jeg Tjrir sköinmu fjekk tfmaritib íslending fyrir
árib 1861 frá No. 1 —14 f liendur, ltlakkabi jeg eins og
abrir gdbir tnenn til nýjunganna og setti upp gleraugu
— M jeg er sjóndapur, af því jeg gat ekki orbib svo
keppinn ab ná í augnavatnib sem herra landlæknirinn
sendi í Norlurlandib næstl. sumar og ailir sem þessnutu
lofnbu hann óafiátanlega fyrir — og tók ab lesa, rakst
jeg þá á ritgjörb utn Grímsey — pjá Isi. No. 12 bls. 93 — 95 —
eptir einhvern J. H. Enn þó ab ritstjóri Norbra — sjá
9. ár Norbra No. 29 — 30 og 31 — 32 — hafi ab mestu
leyti svo ágætlega svarab ritgjörbinni, ab liann á beztu
þakkir skilib af Grímseyingum fyrir þab; þé leyfir þó
einn þeirra sjer, ab víkja hjer á fáein af atribum þeim
setn ritgjörbin sýnist helzt vera byggb á, enn sem þó ab
mestu Ieyti virbast tilhæfulaus, og verbur þab á þessa leib:
Ab hintim langa forntála fráskyldum, byrjar höfundur
ritgjörbarinnar á vegalengd'nni til Grímseyjar frá Akur-
eyri og Ilúsavík, og sannast þar hinn (orni málsbáttur, ab
fáir Ijúgi meira enn um helfming, enda verbur þetta ekki hib
slbasta missögli höf. og kemur þar fram annar tálsháttur,
„ab snemma taka börn til meina“. — þessu næst kemur
Iandbúskapar skýrsla, setn höfundurinn pjálfur hefir samib
um Grímsey. þar kve<"ur nú svo ab orbi, rþab er niælt
ab á Grímeey sjeu nú 4 nautkindur og hjer um bil 80
fjár og er þetta þá allur bústofuinn fyrir 56 eyjarbúa, er
þar eru nú o. s. frv“. Hvor á nú ab trúa þessu? Ogþví
er höfundurinn ab fara meb þab sem liann veit ekkert
um. Tvcir bsendur á cynni — en þab eru nú samt
þeir cfnugustu — eiga rúint 50 fjár livor, og hvor binna
8 búenda frá 10 til 30, ætli þetta allt samantalib nái 80
fjár eins og höf. segist frá, og þá vegnar honum lítib
betur á sannleiksieibinni, þegar hann for ab fræba menn
á fuglategundum þeim sem falla í Grímsey. því meiri
141
Poccaliontas.
þegar Jakob konungur 1. sat ab ríkjum í Eng-
landi vildi hann gjöra menn til Iandnáma í Norburamer-
iku og stofna þar nýlendu. Margir urbu til þessarar ferbar
og setti konungur yfir þá höfbingja nokkurn sem hjet Ját-
varbur Stnith. Bjtiggu þeir sig sem bezt til ferbarinnar
og iögbu út frá Plýmouth um sumarmál árib 1607. Vest-
urförin gekk vel og komu vib sttandir Norburameriku, þar
sem Jamesfljót rennur til sjáfar, sigldu þeír skammt upp
eptir ánni og vörpubu þar akkerum. Stýrimabur fór í
land og helztu skipverjar og skobubu landib þab var
skógi vaxib. þótti þeim þar fagnrt og næsta byggilegt
settuðt þar ab og mörkubu sjer borgarstab. Meb nýlendu-
mönnum var mabur ágætur þornton ab nafni hniginn ab
aidri og gráhærbur. Hann gjörbi fagra bæn, þegar borg-
arstabur var markabur og bab gub veita nýlendur.ni blessun
sína. þá tók höfubsmabur öxi og hjó iienni í Písangtrje-
stöfn og sagbi: „Nýlenda sú er vjer viijum stofna hjer
meb gubs abstob, lil heiburs konungi vorum Jakob 1 Eng-
lands konungi, skal heita Jameston.
f§«3.
partur er þar veiddur af svartfugli enn ritu. Enn nú þykist
hanrt samt vera kominn fttllvel á sannleiks rekspölinn
meb bjargræbis ástandib á Grímsey, því hann sezt nú
upp meb ferbabók þeirra E. Óiafssonar og B. Pálssonar
og eptir henni fer hann ab skamta eyjarskeggjum og þab
mun nú vera eittbvab bærilegt? Svar: harbur fiskur og
filungsttnga spýja, og er nú sagan ekki orbin alltrúleg?
þab tnttn mega ftillyrba, ab þó Sölvi Heigason, hefbi samib
sögu um Grímsey, og brúkab þar alla þá lýgi ?em hon-
um er lægnust, mundi hann ekki heffa getab orbib rang»
hermdari, því þetta eru svo tilhæfulaus ósannindi, ab þab
er ftór vanvírba fyrir hvorn þann sem vill láta haldasig
vandabann, ab útfieyta slíku munnlega aukheldur á prenti,
þvf lýsistegund sú sem hjer ræbir um, hefir aldrei til ann-
ar3 enn brennslisljósa brúkub verib, og ætíb þótt óhollt
sökuro reyksins af þvf.
f>á kemur mí ab því ab höf. þarf ab væta eyjarskeggj-
nm eptir máitíbina og þab riiun eiga ab vera svalandi
sopi sem hann ber þeim. Svar: Yatn, rotib, daunillt og
óhreint, eg allt þetta týnir hann úr ferbaskruddu þeirra
fjelaga Enn til þess ab sýna ab þessi vatnssaga hafi
saina til ágjætis síns og hinar abrar er höf. hefir tínt
saman um Grírosey þarf ei annab enn ab skýrskota til þess
ab mentabar þjóbir — þannig ieyfi jeg mjer ab nefna enska
og franska — sækjast eptir vatni í Grímsey mjög frek-
lega, jafnvel þó virbast mætti, ab þær bæbi fcngju þab
betra og meb hægra móti úr lækjum og ám í landi.
þab er aubsjeb af ferbasÖgu þeirra E, Ólafssonar og
B. I’álssonar ab hvorugur þeirra hefir stigib fæti á land í
Grímsey nje í hinu minnsta þekkt átand hennar nje eyiar-
búa, en látib pjer ab eins lynda, ab bóka þab sem óvand-
abir menn af ilivilja hafa logib til ab svívirba plázib
og innbúa þess meb, og sömu aMerb hefir höf. einnig
látib sjer sæma ab brtíka, og því til sönnunar kemur
142
Nvlendumenn felldu nú trje og færbu ab sjer og
byggbu sjermikinn bæ eins og litia borg. Urbu þeir engra
manna varir meban þeir voru ab borgargjörbinni. En
skömmu seinna komu Indverjar nokkrir og settu búbir
sínar skamt frá Jameston. Hjet höfbingi þeirra Powhattan
en hinir voru ættmenn bans. Játvarbur fór á fund þeirra
vib 20. tnann og fór allt fribsamlega, cn hvorugir skildu
mál annara. Vildi Játvarbur láta höfbingjann vita, ab ný-
lendumcnn vildi vera í fribi vib ættmenn hans. þetta
skildist ættarhöfbingjanum og tók því vinsarr.Iega ab því
sinni.
Sfban tölubust þeir opt vib og tóku ab skilja hvorjir
abra; en eitt sinn var þab, ab Powhattan mun hafa mis-
skilib Englendinga því hann rank upp meb mikllli reibi
og ákafa og sigbi: Hví eru þjer komnir hingab í vora
skóga? Hver hefir káílab ybur yfir hib mikla saitvatn ?
Takib burtu syndandi hús ybar! Takib hjeban þrumur
ybar og eldingar og látib oss lifa í fribi I
þó varb komib á fribi þttta sinn og Powhattan Ieiddi
Játvarb ab tjaldi sfnu. þá kom þar móti þeim ling kona
Sejitemlíer.