Norðanfari - 01.05.1863, Blaðsíða 4

4
▼jer Vildnm vera og heita kristnir og myndngir menn, meb
þvf afcferh þessi væri ekki einungis í mesta máta ófrjálsleg,
heldur mjög skafcleg, og þafc jafnvel fyrir prestana sjálfa,
en þd einkum fyrir söfnufcina, og kristindómin yHr liöfufc,
bæfci í bráfc og þá ekki sífcur mefc framtífcinni. Vjer verfc-
um því afc álfta braufcifc enn nú f heild sinni, sem óveitt og
og prestlaust, getum ekki þegifc af, ldýtt nje goldifc fram-
andi presti, eins og vorum, og látum yfcur þvf hjer mefc
vita, afc verfci engin lagfæring komin á þetta frá stiptsyfir-
valdanna efca stjórnarinnar hálfu ellegar örugg vissa fyrir
henni, fyrir næstkomandi fardaga, afc þjer þurfifc þá ekki
upp frá því, afc ómaka ybur til Ilofstafca- og Flugumýrar-
kirkju, f embættisgjörfcar tilliti, því vjer getum ekki lengur
álitifc yfcur fyrir vorn prest, og engan annan en þann, sem
þetta þinga braufc verfcur veitt, mefc sömu skyldum og rjett-
indum sem afc undan förnu, og þafc yfir ómuna tífc.
22. febrúar 1862.
I umbofci fundarins. Nefndin.
Brjefifc til prófastsins er þannig orfcafc:
Velæruverfcugi herra prófastur!
Vjer sóknabúar í Flugumýrar og Hofstafca þingum, átt-
um opin beran fund mefc oss, á næ«tlifcnu liausti dag 18
nóvember, til afc ræfca um þá svo nefndu braufca samstcyp-
ingu, er nú á afc vera búin afc fá konunglega stafcfestingu,
fyrir milligöngu og tilmæli einliverra einstakra manna, er
hata viljafc bæta úr kjörum presta þeirra er um eptirkorn-
andi tífc skildu njóta hinna bættu braufca, nefnilega Hóla
•g Miklabæjar innan þessarar sýslu; en mefc því afc flestir
af oss; innhúum f þessu ofan nefnda prestakalli, hafa
ætffc verifc sárlega óánægfcir, mefc sundrungu þá er á þvf
í afc verfca, á í hönd tarandi og ókomnum tíma ekki
einungis fyrir oss er nú lifum, heldur og líka fyrir epti-r-
komendur vora; þá höfum vjer í allri anfcmýkt og undir-
gefni, farifc þess á leit vifc hlutafceigandi stjórnarráfc, og vorn
atlra mildilegasta konung mefc þegnlegri hænarskrá, af 24.
aprfl 1860, afc konungs úrsknrfcur af 25. scpt. 1854 yrfci
numinn úr laga gildi; einnig scndum vjer samhljófca bænar-
skrá hinum háu stiptsyfirvöldum f Reykjavík, í þeirri von
og trú, og mefc þeirri innilegri bæn, afc þau frambæru
þafc fyrir stjórn, og konung, mefc sínu mefcmæli, oss til eptir-
væntra og aifaragófcra úrslita, cn af þvf oss þótti furfcanlega
lengi dragast afcgjörfcirnar, þar sem fullkomifc ár var frálifcifc
þá rjefcum vjer þafc af, afc senda hinu lieifcrafca Alþingi,
vora auímjóka bæn, afc taka mál vort til lögskipafcrar mefc-
ferfcar, og senda þafc til fylgis vifc oss, vorum allra mildasta
konungi til náfcugrar áheyrslu, þó afc þeirri bæn vorri ekki
gæti ©rfcifc framgengt, vifc þingifc, er vísafci henni frá sjer af
þeim ástæfcum, afc stjórnin væri þá biiin afc afráfca livafc ætti
afc gilda f þessu efni. £n af svari stjórnarinnar, sem til
▼or er komifc, verfcum vjer afc rá?a þá áliktun: afc oss bafí
ekki orfcifc þafc annafc enn ómakifc eitt, afc fara þessu á leit;
þó afc svar þafc, er vjer fengum frá henni væri bæfci ófull-
komifc og ástæfculaust Nú er þafc enn sem fyrri, fyrir oss
afc vjer getum ekki gjört oss ánægba meb þessar afcgjörfcir
á málefni voru bæfci af þeirri ástæfcu: afc vjer vorum upp-
haflega aldrei spurfcir um þafc mefc einu orfci, hvort afc sundr-
ungin á braufcina væri oss á móti skapi efcur ekki þar sem
þó afcrir er hafa átt afc taka á móti slíkum breytingum,
hafa verifc ipurfcir um þafc fyrir fram, og sífcan látnir mestu
ráfca um hvafc verfca skildi; en sú afcferfcin er vifc oss var
höífc í þessu tilliti, var f alla stafci, afc vorri og annara
meiningu, yfrifc ófrjálsleg og ósanngjarnleg, og líkust því,
sem ófrjálsir og ósifcafcir menn ætti f hlut; og þó ei
sífcur f tilliti til kristindómsins og skylduræktar vifc hann,
sem vjer leyfum oss afc segja afc heldur fari dofnandi
jafnvel bæfci frá kennendum og tllheyrendum; undir eins og
oss verfca gjörfcir mefc sundrungunni, allir ervifcleikar á því,
ab ná til prests, til afc gjöra þau embættislegu aukaverk er
fyrir hann koma, þó mikifc lægi á, og þá sjálfsagt flýtur þar
if, ab messur verfca ekki fluttar á einni og sömu kirkju,
utan einstöku sinnum á heilum og liátfum missirnm; svo er
hætt vifc ab barna uppfræfcsla og kristilegt sifcferfci fari eptir
þessn, sem vifc er afc biíast þá verkahringur prestsins er
oifcinn næsta of vaxinn, því vera má líka afc presturinn
hafl fleira á hendi, sem iiann vill stunda, sjer efca nfcrum
til gagns, en sem þó ekki snertir prestsembættifc; fyrir uian
alla þá sýslan og nmstang, er hann þarf að hafa fyrir búi,
sínu, mefc fleiru.
Eptir afc vjer á ofannefndum fundi liöffcum rætt þetta
fram og aptur, og velt því fyrir oss á matgavegti, kom oss
þafc 8aman afc reyna afc rita einfalt og fáorfclega til hinna
liáu stiptsyfirvalda, og bera óánægju vora fram fyrir þau,
mefc þeirri aufcmjúkri bæn vorri afc þan vildu vor vegna sv«
fljótt sem því yrfci vifc komifc, veita hifc umrædda FJugu-
mýrar- og Hofstafcaþingabraufc mefc söniu skyldum og
rjettindnm, og í sömn heild. sem þafc hefir verif frá ómuna-
tífc, þeim presti er þeim þykir vera þess maklegur; og ab
vjer mættum vera búnir afc fá nokkra vissu um, hvert vjer
yrfcum bænheyrfcir um málefni vort efcnr ekki, fyrir næst-
komandi júnímánufc.
Nú er þafc vor einlæg ósk og aufcmjúk bain, afc þjcr
herra prófastur! viljifc vor vegna rita hinum háu stiptsyfir-
völdum yfcar þóknanleg mefcmæli, afc vjer mættnm fá vora
ósk og bón uppfyllta, eptir því sem þafc verf ur framast unrit,
afc hifc opt nefnda þinga braufc verfci veitt í sönm heild og áfur.
Af framanritufcum ástæfcum, erum vjer neyddir til afc
láta þá ætiun og ásetning vorn t Ijósi, afc ef hin eptirvænta
og umbefcna braufcs veiting ckki getur fengist gófcmóliega,
afc vjer þá ekki gctum þegifc neina prestiega þjónustu aí
þeim prestum er oss eru ætlafcir, af þvf vjer álftum þá
fyrir franrandi og óvifckoiuaridi menn, er ekki hafa neina.
lögmæta beimild efca veitingu fyrir nefndu braufci, og afc þafc
sje sem mefc öllu óveitt; £n allt þangafc til vjer fáura afc
vita mefc vissu, afc þafc á iögfomilegan og eptir æsktan hátt
veitist afc nýju, þcim presti er þykir þess vel makletur, þá
er lfka sjálfsagt þar af leifcandi, afc hinir mega ekki og
geta ekki vonafc cptir, afc þeim verfci goldifc neitt af þeim
vanalegu, lögskipufcu prestsgjöldum, er þeir fá fyrir prests-
vcrk sín, þá þau eru vel af hendi leyst. £n vjer viljum
nú allir hugar fegnir óska afc ekki þyrfti til siíkra óyndis-
úrræfca afc koma, heldur afc vor beifcrafca landstjórn, vildi
mefc gófcri, skinsamlegri, og óhlutdrægri tilhlutun, bæta úr
þessum vandræfcum, hifc allra fyrsta skjefc getur, og afc þjer
velæru verfcugi profastur! vildufc mefc yfcar gófcu tiliögum, leggja
liifc bezta og heillavænlegasta til þessa máls, vifc hlutafceig-
andi yfirvöld, sem vifckomandi prófastur.
22. febrúar 1862. í umbofci fundarins:
Nefndin.
Brjefifc til stiptsy flrvaldanna var þannig :
þar oss sóknabúum í Flugumýrar- og Hofstafcaþingabrauíi
kom þafc nasta óvart eg uudarlega fyrir sjónir, jiá vjer sá-
um í Tífcindum um stjórnarrnálefni íslands, konunglegt saro-
þykki af 25. septcinber 1854, upp á útvegafc leyfi, fiá hlut-
afceigandi stjórnarráfci, ab skipta mætti í suudur þessu þinga-
braufci, og saraeina þafc aptur, vifc næstliggjandi prestaköll
nefnilega Miklabæjar- og Hólabiaufc, og þafc án þess, afc í
minnsta máta væri mefc einu orfci ieitafc eptir, hvort afc breyt-
ing þessi efca sundur skipting á brauíinu væri gefcfelld efcur
ógefcfelld hlutafceigandi sóknarmönnum; heldur vorum vjer
duldir þess, svo lengi sem kostur var á, þannig leifc svo
nokkur tími, afc vjcr vorum scm í milli vonar og ótta, svo
vjer 'vissum ekki livafc vjer áttum afc halda um málefni þetta,
þvf oss fannst afc vjer ættum lieimtingu á því eins og afcrir
af löndum vorum, er hefir verifc haft svo mikifc vifc afc leita
vilja og samþykkis þeitra um, hvert þafc mutidi nú vera til-
tækilegt afc slá saman hinum tninni braufcum, til afc gjöra
úr þeim eitt gott braufc; en þessa var ekki farifc á leit vifc
oss, þvf víer höfum máskje ekki þótt þess verfcir. Nú þar
vjer sáum ófæruna vofa yfir og nálægjast, rjefcum vjer þafc
loks af afc senda hlutafceignndi stjórnarráfci, og liinura báu