Norðanfari - 01.08.1863, Blaðsíða 3

65
höfnndtnum, a& ætla sjer ab sanna nokkub meb því, vegna
þess »b þar f liggur einskonar viburkenning um, abhöfund-
juurn þyki þetta eptirbrey tnis vert dæmi.
P. J.
Akureyri,
Eins og áímr er gctib í blabi þessu, var verzlunarstjdri
E. E. Möllcr kosinn mef) flestum atkvæbum af þeim sem hjer
í bænum hafa kosningarrjett tii þess aí) vera einn af bæjar-
fulltrúunum, en þá þegar, skorabi hann sig undan kosning-
unni, af þeirri ástæbu, a& hann sem faktor væri opt svo
hábur stöfeu sinni, a& eigi gæti þjóna& benni og bæjarfull-
trúastörfum í senn, svo að eigi anna&hvort hlyti stondum
a& ver&a á hakanum. þa& er mælt, a& hvoiki kjörstjúrnin
nje hinir fulltrúarnir hafi or&i& á sama máli og Möller, og
þess vegtta skotið þvf undir úrskurð arntmanns, en þó eigi
lieyrzt a& hann enn hafi skorib úr ágreiningi þessum, sem
þó fyrir löngu hef&i átt a& vera búi&. þa& mun þó eigi
liamla úrskuríinum, a& bí&a ver&i komu amtmanns Havsteins,
af þeirri orsök, a& bæjarfógetinn, setn settur amtma&ur, hafi
óvart sezt í fortnanns sæti kjörstjórnarinnar, svo hann sem
amtma&ur, cigi geti í þcssu máii neitt úrskur&ar valds eíns;
e&a að ö&rum kosti, fyrst amtmanns sje í þessu tilliti vant,
þá sje áformi&, a& leita úrlausnar dómsmálastjórnarinnar,
f>ó vjer ver&um a& játa, a& Möller sem er skylduræknasti
ma&ur, haíi si&fer&islega rjett fyrir sjer, þá er þab samt meining
vor, a& 3. gr. Reglug. frá 29. ágúst 1862, um stjórn bæjarmál-
efna hjer, eigi ekki a& skiljast svo sem a& faktorar geti
skorab sig undan kosningu í tje&u tilliti, því tjeb löggjöf talar
einungis um þá há&ir eru ö&rum sem lijú. Verzlunarstjórar
Ver&a þó eigi sko&afeir í þeim skilningi sem hjú e&a bein-
línis vinnumenn, þó þeir hafi skildna a& gæta vi& yfir-
mfenn sína og fjelag silt. Allir embættismenn eru þó hver
í sinni stöfeu, háfeir yfirbofcurum sínum og fjelagi, samt eru
þeir þó ekki vinnumenn e&a hjtí. þa& mættí miklu fremur
álítast efasamt um verzlunarþjóna, er rá&a heiinili, en eru
þó dagiega há&ir skipunum húsbónda síns, hvort þeir hef&i
kosningarrjett ogkjörgengi, ef verzlunarstjórinn synjafei. þnr
á raót höldum vjer, a& kaupma&nr eig> veti sýnjáb fsktor síu
urn kosningar og kjörgenpis, nwr.i -- o liati áfeur verife samife
niillum þeirra, og gati ' c.ri- spureiiiál, livort sá samningur
frá báifu yfirbobaians, væri löguni sa nkvæmtr, þ'í ef svo !
væri, þá ætti stjórnin a(' söihn ásta.fti, a& geta synjafe öilum j
embættisinönnuin síimm kosningár og kiörgengis, sem cigi
á sjer stafe, þ>a& er aö vorri hyggju þser einu kringumstæ&ur
löggjotin talar um, sem geta gjört mann óhæfilegann til, e&a
fri'afe, a& taka á móti fulltrúa kosnirgu
23. maf þ. á. var hjcr í bænum í fyrsta sinni sett og
baldib kongsbrjefa iesturs- og manntalsþing, og var me&al
annars skora& á bægjarfógetann mn, a& hann rá&stafa&i hje&an
þá þegar, öllu því fólki, er eigi hef&i hjer iöglega atvinnu,
e&a ætti rjett til framfrerzlu; én hva& um gildir, flestir þéss-
ara msnna sitja hjer enn. Afe vísu bera nokkrir þa& fyrlr
sig, a& sjeu hjer í bænum vistfastir, þó þa& a& líkindum
sje eigi nema a& yfiihylmingu einni; dæmi líka til, a& Jæknis
attest sje og boiib fyrir um heilsubrest, sem heimild fyrir
lausamcnnskunni. þess hefir og lieldur ekki veri&getib, svo
vjer til vitum, a& iausa fólkib sem hjer er í bænutn, nje
þa&, sem er hjer og hvar um sýsluna, og líkiegast í öllutn
íýslom landsins, hafi verife bofeib upp á seinast höldnum mann-
talsþingum; heldur a& hver þessara megi a& ósekju þverskall-
ast gegn lögunum, fyrst lausafólkife sjálft, þar næst þeir er
halda þa& a& yfirskyni, eía ljá því hús, og svo lögreglu-
sljórarnir sjállir, sem sumir mega álítast livafe löggæzluna
snertir, ekki barnanna beztir.
*ýtf jardahótafjdag.
h'yrsta daginn í sumri þessu 1863, áttu nokkrir ungir
og ókvonga&ir menn fund meb sjer a& Fornhaga í Hörgár-
dal. Hvatamafeur og oddviti fundarins var jar&yrkjuma&ur
herra Eggert Ólafur Gunnarsson á Fri&riksgáfu. Hi& helzta
vjer höfmn heyrt af fundi þessum, var a& fundarmenn bund-
ust f fjelag, og hafa nú þegar skotiö saman allt a& 100 rd.
sein verja á til jarfeabóta og svo framv. því er fjelagsmenn
árlega grei&a og áskotnast kann frá ö&rum. þeir hafa
samife og samþykkt lög um fjelagsskap sinn, og er þa& fyrsta
grein laga þeirra:
„þa& skal vcra tilgangur fjelags þessa, a& efla framfarir
búna&arins, hvetja bændur til jar&abóta og styrkja þá til fram-
kvæmda, og á þa& a& sýna í verkinu, a& jar&abætur sjeu'mögu-
legar, naufesyniegar og arfeberandi, þeim er þær stunda“.
A&alfundur fjelagsins skal jafnan vera hvers árs fyrsta
sumardag.
Fundarstjóri stakk upp á því, a& fjelagsrnenn skyldu
og ganga f fjelag til a& æfa sig í glýmum, sundi og
skotfimi, einuig stofna sjófc, til a& styrkja þá sem lær&u
sund, og ver&Iaun handa þeim fjelagsmönnum, er sköru&u
fram úr ö&rum í skotfimi; ttr&u tillögin til hvortveggja
þessa þá á fundinum 11 rd., og sí&an er mæit þau hafi aukist.
Fjelagsmenn gjör&u þegar f vor sem leib, í sameining
vib ábúendurna, jar&ahætur á Stóra-Dunhaga, Ne&ri-Vind-
heimum og Efri - Rau&alæk, en vegna hinnar bágu tí&ar þótti
eigi tiltækilegt a& vinna meira a& jar&abótum þetta ár.
Mælt er ab fundarstjóri hafi skorafe á fjelags menn sína
um a& bindast því, að neyta hvorki kaffes nje áfengra
drykkja og heldur ekki veita þa& ö&rum. Fiestir af fjelage-
mönnum vildu gangast undir hinn fyrra hiut áskorunarimtar,
en engir hinn sí&ari.
Uin lei& og vjer óskum þessum fjelagsmönnnra til ham-
ingju me& tilgang sinn og hi& lofsver&a fyrirtæki sitt,
þykir oss raun til þess a& vita, a& ungir og efnilegir fram-
fara menn, og sem eru öldungis einhleypir og í vist hjá
ö&rum, skuii svona einstrengiiieslega vera hábir muna&ar-
vöru ey&slunni og þessari h iini óe&lilegu gcstrisni. J>eir
sem hafa löngun til þess og efni, a& veita kanningjum sín-
um beina, ættu a& láta þab koma ftam í því sem nau&syn-
legt er, svo sem a& eefa einum a& tm<. a þá hann er svangur,
efea liinum þyrsta afe di:e..»a oigi uiefe veiri enn óþörfum
veitiueuin sfnum, ala þann ósiii hinuur eídri kynsló&ar, sem
er iands og líöa töpun
Ælþlns 116»,
þingib var sett 1 jnlí, og vorn þá eigi komnir sjera
Halldór Jónsson prófastur á liofí, Jón Sigur&sson frá Gaut-
löndum, Stepiián Jónsson, frá Steinstö&um, sem vegna gadds
og gró&urleysis hvorki gátu farife Skagfir&inga veg nje Grfms-
tunghahei&i, heldur ur&u a& fara vestur á Holtavör&uhei&i, og
komu fyrst su&ur 4. júlí. Asgeir Einarsson frá þingeyrum
og Jón Pálmason frá Sólheimum, roru komnir á undan, og
þcir uibu líka a& fara Holtavör&u hei&i. Prófastur sjera
Halldór haf&i verife kosinn til forseta me& 10, en Jón Gu&-
mundsson lögfræ&ingur, me& 8 atkvæ&um. Sjera Ualldór
er því forseti, en Jón Gu&mundsSon yaraforseti.
Alþingismál.
I Konungleg frumvörp.
1. Frumvarp til hjúalaga.
Tfefni: P. Pjeturssun, J. Gudmundsson, tí. Sveinsson, A.
Eiiiarsson, tí, Pjetursson.
2. Frumvarp um sáttanefndir í hjúamálum.
Nefvd: J. Pjetursson, If. Hdlfddnarson, A. Olafsson.
3. Frumvarp til laga um fjárklá&ann og 8 bænarskrár uru
sama cfni.
Nejnd: M. Andrjesson, A. Otafsson, tí. Sveinsson, J. Gud-
mundsson St. Jónsson, J. Páhnason, P. Melsted.
4. Frumvarp um afe taka Iíeyi.javík í brunabótafjelag Kaup-
mannahafnar.
Nefnd: H, Fridrikson, J. Gndmundsson, J. Pjetursson.
5. Frumv-arp um breyting á löggjöf. um fjárforráfe ómyndugra.
Nefnd: J. Pjetursson, J. Gtidmundssou, B. Svcinsson,