Norðanfari - 01.12.1863, Blaðsíða 3

Norðanfari - 01.12.1863, Blaðsíða 3
101 liefl jeg epnaíi * euIH S Íiíirnm og etenflur til jeg brenni á þeim þritja, *cm eptir cr. Loks'ms liafa 5 dáib meban £ lækningunni stób, þar af 1 úr Ðiphtheritis, sem var skæb hjer f kaupstabnum 1861, 1 úr kTefsðttinni, er gekk í fyrra og sem svo mörgum varb ab bana, er heil- bryggbir yoru ábur, á einum sprakk sullurinn gegnum lungun mánubi eptir ab biíib var ab opna hann og gat þab ekki verib lækniaabferbinni ab kenna, sem miklu rremnr má álíta ab hafi frestab því, ab þab varb ekki fyrr; á einum reyndist meinib svo, ab ekkert nábist út, þegar innúr var koinib og sýndi þab, sig þeear jeg krufbi líkib ab meinib var svo á sig komib, ab hann gat ekki Iifab lengur, og er þab þvf álit mitt, ab læknis tilraunin hafi ekki stytt hib minnsta lífdaga sjúkl- ings þessa; loksins dú hinn 5, er var 6fi ára ab aldii og var fjarskalega sollinn, nokkrum dögum eptir ab búib var ab opna sullinn og get jeg, þv( mibur, ekki sannab ab læknis tilraunin hafi ekki orbib honum ab bana, af því jeg af þeim, sem ab honum stúbu, var bebinn ab kryfja hann ekki, en jeg efast mikillega um þab; hann veiktist snögglega nokkrum dögum eptir ab gatib var komib á, og ábur en jeg v»r biíinn ab ná nokkru, sem hjeti, úrsullinum af svo fjarskalegri npp- þembu, ab jeg hugbi honum ekki stundar lif, þegar jeg smn- stundis vitjabi hans, en þá nábust úr sullinum 18 pottar af af aíleibingunum af kasti þessu. Af þessu sjest ab læknis- abferb þessi reynist hættulaus, þar þab er mikib efunar mál, hvort nokkur hafi dáib vegna þcss ab Iseknísabferb þcssi var vibhöfb af öllum þeim, er jeg hofi haft hana vib, og sje þab nokkur, þá er þab ekki nema 1 af ‘28 — jeg tel ekki þá þar á mebal, er hættu ( mibju kafi —. þar næstmátel'a læknisabferb þessari þ«b til ágætis, ab hún er lækning ab fulln — radical —, þar öllum sullum og sullhiísuni verfui náb, og *eia þeir því ekki þrúast aptur. þab einasia, sem j er *5i læknisabferb þessari, er þab lækninein tckur langan líma i og má telja, ab 5—6 mánubir ab meíaltali gangi til þess þú hafa einstakir farib undan minni hendi eplir 2-3 mánHfc', a?rir aptur þurft ab dvclja hjá mjer hátt á annab missiri. þab er aubvitab ab læknisabfrrb þessi hefir í för ineb sjer nokkurn sársauka, þar brenna þarf inn úr magáinum, en hann mun þó ekki ver* nærri þvf eins mikill og raonn skyldu hugsa — þó hefir einn fjúklingur ha'tt af því hann þoldi ekki brunan — og til merkis um þafc, skat jeg geta þcss, ab ,3 af þeím, er jeg hefi haft. þessa læknUabferfc vib, hafa verib börn *vö 6 veiia og eitt 9 vetra og var þafc eins opt ab þau grjem ekki mtbau á breu<anuni stób eins og hib gagnslæba, og ytir höfub hefir þal' ve.rib mjög sjaldeæft afc nokkur hafi kveiukab incbisii á brunanum hefirstabifc. Flestir hafa veikst nokkub um þab leyti sullurinn hclir opnast, en einstakir hafa aldrei lagr.t f rúmib meban á lækningunni hefir stafcifc. þar læknisabfoifc þeasi liefir reynst mjer avi ágætlega, kom nijcr orbrómur sá mjög svo óvart, er spratt upp á álibnu sumri, og sem jeg síban hefi hcyrt úr allmörgum áttum, er eegir, ab læknir eba læknar ( Danmörkti segi: Babj;iæknis»b- ferb sú, cr jeg hafi vifc sullaveikina sje Bbarbarisk“ - "þræls- leg —, ab hætt sje fyrir löngu ab hafa hana vib í Dan- möiku og ab flestir, er hún hafi verib höffc vib hafi dáib“. .leg get ekki leitt hjá mjer vifc þetta tækifæri afc hrinda af mjer og læknisafcferb minni áburfci þessuin, sem bæfci er mjög svo meibandi fyiir mig. og einnig kynni ab aptra mönnum, er þjázt af sullaveiki fra aö leita sjtr þessarar lækningar einkmu þar mabur sá, er oibib hefir til ab bera út þessa sögu og halda henni á lopti, er inikils metinn hölbingi, sem inenn bera al- mennt traust til. þessi dóiruir um læknisafcferb mfna, blýiur ab valda mjög miklum misskilningi annabhvnrt frá lilib læknisins eba læknann* er sagt hefir verib frá læknisafcferb minni, eba trá þeirra hlifc, er vib laeknirinn eba læknana hafa talab, oe deltui rnjer helr.t i hug, afc lækniuum eba lækiuin- um hafi verib sagt frá , ab jeg liafi brennt gat á sullinn ng hafi þat þá veiifc Ugt út meb danska ortinu rat brænile“ 04 hali jiá læknirinn eta læknarnir skilib þafc þannig: sb jeg brenndi innúr magálnum meb logandi járni, þvítdönskn ináli er ortifc „at brænde“ ekki brúkafc um hin svo nefndu brunamiböl t. a. ni. flugiiplástur og þess konar, því hitt gct jeg ekki huesat mjer, ab nokktir nienntatur mafcur efca læknir geti látifc sjer verba ab fara meb aunab eins þvabur og ósannindi sem ( þessum dómi er. Lúti ortatiltækib ,barbariskui“ eta þrælslegur ab þvf, at læknisabfcrbin liali í fiir meb i-jer óþolandi þjáninear, þá befir læknirinn efca lajkn- arnir sjálfsaet opt brúkab þetta brunamebal, sem opt er haft vlö ymsa «1 va sjúkdóma í sauaa tilgangl og fluguplástur, títslátiaráburlur og baunir, en þá er ekki brennt nema eimi- sinni, en fyrsti brnniun í brunaabfe'b minni cr einmitt sár- asii bruninn - og liefir lækninum eba læknunum víst aldrei dottifc f hug ao kalla þab þrælslegan læknisdóm, enda sýnir líka þafc, ab 6 veira gömul böin hafa þola4 þenna bruna án þess ab kveina mikib, eins og jeg afc ofan hefi getib um, ab læknisabfer?in er ekki þrælslcg í þeim skilningi. Lúti orbib Bþrælslegm“ ab þt(, ab afforbin sje vibbjofcsleg þá fæ jeg ekki sjeb í hverju hún er vibbjófcslegri cn margur annar læknisdómnr, cr ekki verbur komist hjá t. a. m. afc taka af limi, ástungur, fæíingarhjálp 0g ''fleira þess konar. Hvab þab snertir afc afcforb þessi nsje fyrir löngu aflögb í Danmörku“, þá eru þetta ab því leyii hrein ósannindi, ab hún hefir atdrei verib vibhöfb þar — jeg haffi aldrei sjeb hana fyrir mjer ábur þegar jcg rjebist f afc reyna hana — því sjúkdómur þessi kemur þar mjög sjaldan fyrir, og í þau 6 ár, er jeg gekk svo ab segja daglcga á Frifcriksspítala, voit jeg ekki til ab sullir ( lifrinni eba lífinu hafi komib þar mennirnir Drottni Drottnanna þakkir fyrir freluin og vernd fósturjarbarinnar og báfcu Gufc ab blessa oe vernda keisara sinn. þab var stórkostleg og hjartnæm sjón ab horfa yflr sljcttuna, sem v«r alþakinn hermönnm, stóbu þeir berhöfbafcir í löngum röfum, báru margir þeirra tignarmerki, en loptib cnd- nrkvab af fal byssukvellum og ópi hermanna, er glafir f huea óskubii keisaranum langra lifdaga. En Iwan bab alináttugan ftíub heltt oginnilega ab vernda konu s'na og barnifc, þvf þau voru lians mestu dyrgripir f heiminum, óskabi hann þess hinilega, afc hann gæti sem fyrst komist lieim til s(n meb þ*u. Kveldib áfcur, en horinn fór af stab, kom Uibinow mcb Ðötchku til Rjalystok, fjekk hin unga kona manni sín- um budduna meb brjefpeningimum f; Iwan skipti peningun- um f tvent fjekk konu sinni helminginn ef liún kynni afc þurfa vib, og Iofabi hann henni ab hann undir eins og hann hæini heim mundi sækja hana. Ábur enn hann hjelt frá Gamla konstantinow, skrifafci hnnn Döschku sinni nokkrar Ifnur og lijelt sífcan heim á leib mefc lagsmönnum sínurn. Matin lar fæddur ( þorpi iitlu nálægt borginni Norotscherkort allskamt frá áimi Don. Jvorpib var nmkringt af indælum ökruni og aldingörbnm, lá þab 1 blómlögmm dal, seni nábi ofan ab fljótinu . var þar hezta beitiland fyrir hesta og nantpening. Jvpgar Iwan kom Iteim, var fgbir bans lils.ndi Og lire-s eptir vonuin, bab Iwan föfcur sinn ab lofa sjer sb stækka kofann og f|öl?a pen- ing hjá sjer og kvafcst hafa nóga peninga mcb sjer ti| þe«s. Karlinn var fus á þab, breytii Iwan nd ksfanum. A her- ferbum sfnum um þýzkaland hafbi hann sjeb marga nýbreyt- ing t búsabygging og húsbúnafci, færbi hann sjer þeita í nyt afc því, er honmn þótti haga, varb kofinn svo stór og skrautlegur afc nábúarnir nndruMist og hlóu, er þeir heyrbii, afc þetta væri af áet á ungri konti, er hann hafbi gengib afc eiga langt f burtu f öþru landi, og scrn hann ællaíi sjer ab sækja, er haun hefbi undi'búiö allt sem heimi mætti líka, svo hún eigi þyrfti, ab sakna fö«viirliú*a, og er hann haffci lokib þessu, hjelt hann af stab, til þess afc sækja barn sitt og konuna. í hyrjun janúarmánabar 1815 var Iwan ab kvcldi dags i kominn svo nálægt Rjalystok, afc hann átti eptir ab eins fáar ! míiur. Um daginn var vegurin næsta torvelbur, enda var þoka og fsing svo ab Iftifc sást, en nú kom nóttinalltí eintt j ytir hann, sem Iðngnrn er ferbamönnuin óttaleg. þab var sár- I kaldur þotvindur af norfcaustri, og skafrennings hrib svo mikil ab hann nauninst sá hauda sinna skil. Úlfarnir ýl rufcu aptur og aptur hingab og þangafc kiingum hann, því nú voru þeir komnir á flakk og farnir ab leyta sjcr ab bráb, hann hjelt nú áfram sem mcst hann mátti, en missti skjótt vcglnn, því snjór Ij yfir ölln og hvergi sást á dökkvan dýl. Nú fór Iwan, afc kó’na svo hann stökk af baki og ætlabi afc ganga

x

Norðanfari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Norðanfari
https://timarit.is/publication/88

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.