Norðanfari - 01.12.1863, Blaðsíða 4

Norðanfari - 01.12.1863, Blaðsíða 4
fyrir nema livaö 2 gmdsultir fundust í lifrtnni á tveimur ís- lendingum er þar dóu , sinn lijá lnerjum, þegar þeir voru krufnir, en þeir voru svo litlir ab þcirra varb ekki vart meban þeir lifíu, Islcndingar þcssir voru, Páll sálugi Rcctor Arnason og Brynjúlfur stúdent Snorrason. Ilvab því vib- víkur ,ab flestir deyji er abferbin sjc.höfb vib“, þá er mjcr ab vísu ckki full kunnugt uin hvernig hún helir reynst ann- arstabar, f öbruiri löiidum en jeg veit þab, ab Iiúii hctir verib lítib reynd, þar sullaveikin er mjög svo sjaldgæf allsiabar nema á Islandi, en hvernig sem hún svo lietir reynst aimarstabar þá sýnir reynsla m;n, eins og ajá má hjer ab framan, ab liib gagnstæba hefir átt sjer stab, og mun engin læknir liing- abtil nokkurn tfma í nokkru lundi hafa lial't eins mikla reynlsu á læknisabíerb þessari og jeg. Jeg vona mí, ab þcir sem heyrt hafa þenna sleggjudóm tim læknisabferb mfna, yerbi ljóst, ab liann sje 51 engum 1'ökum hyggbur og hljóti ab koma af raisskilningi. Jeg vona líka ab sá mabur er orbib hefir til ab bcra út þessa sögu og hallmæla mjer á bak fyrir þessa læknisabferb inína, og sem fremur öbrum gat vitab og hefti áit ab v’ta ab liún hingabtil hefir haft góban árangur, hljóti ab ■%ifc- urkenna ab þab sje engan veginn ,samvijikulaust“ af mjer i ab hafa hana vib, heldur ab jeg iniklu fremur eigi þakkir ] skiiib fyrir þab, ab jeg hefi rábist í ab taka hana upp, og J ab iionum einnig miklu fremur beri sem manni, er annt á ab vcra um hcill og þess vegna einnig 11111 heilsu landa sinna, ab hlynna ab læknisabferb þeirri, er getur veitt fiillkomna og hættulausa lækningu á alinenntim, þiingbærum, lang- vinnum og optsinnis hættuleguin sjúkdómi, er allt ab þessu Iieíir verib kallatur og reynst nærri því ólæknandi. Akurcyri 9. dag descmberm. 1863. Jón Finsen- Til prcsta eg einbættismamia á íslandi og til alincnningn yflr litifud, A s t k æ r u v i n i r 1 Jeg tiefi heimsótt ybur í kærleika Krists, og dvalib mebai ybar um hríb og þegar nú er ab því komib, ab jeg hvcríi ab fuliu og öllti frá fósturjörb ybar, get jeg ekki skilib vib ybur án þess, ab ávarpa ybur alia skilnabarkvebju þcirri, ervakirí hjarta mfnu: »Náb og fribur margfaldist yfir ybur mcb þekk- ingunni á Gubi, og Ðrottni vorum, Jcsú Kristi“. Jeg var búinn aö hugsa lil ybar í mörg ár, ábur en jeg koin hingab. Jeg bar ybur jnfnan fyrir brjóstinu í bænuin mínum, þangab til liinn hæfilegi tfmi var kominri, cr mjcr fannst kærleiki Jesú Ivrists knýa mig, til ab meta þab heilaga skyldu mina, ab heimsækja ybur. J<“g sleit af nijer hin nánustu og vibkvæniustu bönd, er teiigdu uiig vib ht’imilib; jeg reif rnig unðan áhyggjum daglegra sta'rfa heima fyrir, til þess ab fara tll ybar, vonandi ab gubieg náb mumlj styrkja mig til ab vekja ybur meb áminningn, ogtilabhofa U ybur fagnabailærdúminn um órannsakaulegau ríkdóm Krists. | Jeg get ekki annab, cn kunnab ybur öllum, bæíi hjcr í bænuin og út um landib, innilegt þakklæti mitt fyrir hina iniklu velvild er þjer liafib aubsýnt injer og fyrir hina miklu velgjörbasemi er jeg hefi ab notib í svo fiillum mæli; þvf ab hvervetna hafa hjörtu ybar og hugir og hús verib opin, til ab veita mjer vibföku. En jeg get ekki látib óminnst á þab, ab jeg hefi orbib ab verfa of opt á ferbum míniim hjer sjónarvoftur ab hin- uiii hörnuijegu aíleibingum ofneyzlu áfengra drykkja þ>ab lielir vakib injer djúpa sorg, ab sjá sálir og líkaina yfar lagba í hinn aubvirbjlega læbing ofdrykkiunnar; en sú Uefir þó verib sárust harmasjón mín, ab sjá presta safnabanna tallna flala fyrir freystingu þessari. Eim þá hcldur ofdrykkjan áfram hiiium skelfilegu dráp- störfum sínum lijer í landi; og jeg er hræddur um, ab hverki prestarnir, nje þjóbin ýtir höfub *jái nógji glöggr, hversu þessi óttalega snara djöfuisins er rammlega snúin og kamlcga lögb til falls og glötunar veikum nianni. Áhrif áfengra drykkja eru aldrei nema ill; og skiptir þab engu, hvort þeirra er neytt í hófi, eba þeim er varib til þess, sem menn kalla „meinlausa heiuiilishrúkuii“ ; því þetta er ab eins vísir til ofdrykkju. Eldflóbin sem hafa ollib úr fjöllum ybar og brotizt nt úr ibrum jarbarinnar, sem haf* breitt ógn og skellingu yfir þjóbina og lagt landib í aubn, hafa þó ckki verib cins drápsfull, nje unnib þjób ybar annab eins mein, eins og eldiiigur þessi, er mannlegar hendur brugga nú á dögum, til þess ab veita honum á veikt mannkyn um tál- vcgu freistinganna. liitningin scgir meb berum orbnm, ab ofdrTkkjumenn skuli ckki erfa Gubs ríki. Ef þjer, Islendingar, viljibrann- saka ybur sjálfa epiir þessari heilögu reglu, mun þá ekki inargur ybar mega lcggja fyrir sig hina alvarlegu spnrningu : Hvert, ó, hvert stefnum vjer, iiuiidruiuin saman ? Hvert stefna sumir þeirra, er af Gubs hálfu hafa tekizt á hendur hina háleitu og ábyrgbarmiklu stöfu, ab vera hirbar safnabanna? 8kiifab er: BA11 heilagleikans kann enginn Drottinn afe sjá“. — Gub fer ekki í maimgreinarálit — og — ,Ðrott- ins augu eru allstabar , þau sjá illa og góba“. — þ>essi orb eru jafnþung abvörun fyrir alla, livori sem þeireru borgara- legir eba geistlegir einbættismenn, þeir er hafa ábyrgbar- miklum störfmn ab gegna, eba þab eru hinir, er meb hand- afla sínurn leita sjer brauös í sveita andlitis síns. Eitt er þab, mebal annars cr Islendíngum ríbur mjög inikib á; ab verba betur sannfærbir um; en nú eru þeir, ng þab er þab, hversu naubsynlegt og aríbandi er, ab vibhalda heilsn líkatnana. Tvennt er þ.t , sem heilbrigbi mannlegs lífs cinkum er komin undir, þab er ijós og hreint !opt, og a.f þessu tvennn hafi j>jer nægst til. Ljósinu iná því ekki bægja úr liybýlum ybar nje spilla loptinu < þeim raeb ólirein- læti og óþrifiim; þab er því hreinlætib, þeasi abalskilmálí fyrir lieilsu sálar og líkama sem þjer verbib ab innra:ta ybur betur en íuí er. I þessu, sem öbru, er þab einkum prest- anna skyida, ab ganga á undan öbrum meb góbu dseini og vinsamiegum fortölum: enda er og einkis stafa betur lögub til ab hafa álirif á abra menn, eiris f þe."su efni, sein öbrmn, heldur cn prestsins; og mættu presiarnir verba ab .hinu inesta gagni í þessu efni, ef þeiin væri liughaldib, ab koina á hreinlæii hjá þjóbinni, sem er hinn fegursti kostur livers þjóbernis. Hib fyrsta sem cr ab gjöra í þessu skyni er aí> fá ein- liver ráb vib; afc grynna á liinuin inikla niámvfjölda, sera saman er kabab í babstofurnar. svo a& vib liggur, ab hvervelna sje lífi og heiísu inaiiua Itin hrábasta hætta búin. Lop’.inu, hinu lireina sjer til hita, en vegurinn vesnabi einlægt og snjórinn dýpk- ati svo ómnguleg! var ab icyma lieslinn lengur. Nú heib þpssi vesalingur vib , og skygndist um í allar áttir, til þess ai víta, hvort hann sæ.i hvirgi Ijós, nei ónei! nvergi sást Ijós, hcldur umkriiigdi eintómt örvæntingar myrkiir. ,0 ástkæra bezia Daschka kallabi hann, jeg er rjett kominn til þín, og á þó hvorki, ab fá ab sjá þig apinr clskan mín! nje fabma blessafan drenginn niinn á?ur en jeg dey. 0! þú mikli miskunscindanna fabir, sem mcb bendingu þinni ræbur yíir liinu lcyptrandi sljarna tjaldi, æltlar þú almætiib sjalít, ab láta mig hjálparlausann aumingja íarast í þessu hryllilcga n.áttrnyrkri. Æ! vertu mjer nábugur og miskun- samur, sendu mjer til hjálpar verndar engil. Og þú ininn helgi verndarcngill, berbu fram bænir niínar fyrir hástól lausnarans“. Hann signdi sig, herti upp luigann og fór ab rcyna til ab brjótast áfiam; en lljóit nrmagiiabist hann og hesturinn datt nibur og gat ekki reist sig vib apiur, hann kastabi sjer ofun yíir hann úrkulavonar um hjálp og írclsnn. Af licst- inum fjekk hann dálilia velgju scm þó skjótt lók ab kölna og stirbna, meb því hann var steindaubnr Ulfa ýlfrib nálg- abist 11Ú óbum úr öliuin áttum því þes"ir hiini'rubii vargar fundu þeíinn af hestskrokknum og æilubri nú eigi lengi, ab | láta harin bíba. Nú fór mikil deyfb og svefn ab sækja á I vesiings Iwan, hann gat eigi lejigur huldib opui.m augunum 1 og aitlabi ab leggja þau aptur til cilífrar hvildar, en þá var sem rafarmagns neisti flýgi gegnum hann, hann lifnabi viö ab nýju, því liann heyrbi allskamt frá sjer kiukku hljóm, var þab fyrir eyrum lians sem himneskur söngur huföi verib. Hann hlustati nú til þess, ab \ita livort sjer hef<"i lieyrzt skakkt, nei hann heyrbi klnkku liljóminn aptur, la:rbist haiin einlægt nær. Hann herti sig sem mest þann mátti, og stób upp af hestinurn, kallabi harin nú af ölluin mætti og beiddi uin lijálp. Mcnn heyrbu til haus, því skömimi eptir sá Iiann blys loga, sleba beygja af vgginum koma þarigab, lem hann var. J>egar slebinn var kou|'nn 1*1 hans stöbv- abist hann, stje úr honum gybingur nokkur hinum unga manni til hjálpar. Hann lijáipabi Ivran upp á slebann vafíi lobkápu utan uin hann, tók síban farangur hans og Iijelt til Bjalystok. jregar þangab var komib, varb Iwan ab sentkt eptrr lækni, því liann var kali,in á fótunum. Manni þeim, sem frelsabi líf hans, launaöi hann ríkulega og fjekk hai.in morgiiidnn eptir til þess »r> lára til Urbanow í Tapolo og sækja konu sína. Meban bann var í burtu, þoldi hann ckki viii fyrir óþoiinmæli, svo nijög langabi hann til, ab fabina konu sína; cn æl því mifur eru raunirnar í lífinu margar og koma þegar minnst varir. Loksms kom scndl- mafurlnn aptur, en eigi Dascbka; lyvan varb dau?Iiræddur og ipurbi því hún kærni ekki, var honum þá sagt, ab Ur- banow, hefbi íarib til Pódólíu, til ab kaupa uxa, og hin unga

x

Norðanfari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Norðanfari
https://timarit.is/publication/88

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.