Norðanfari - 26.09.1865, Side 4

fremur taka til skoíunar afealatriSi sögu þess-
arar, og er þá fyrst ab skoba, ab söguritarinn
segir: þegar Natan (5x fiskur um hrigg voru
lionum. margir hlutir velgefnir, því bæbi var
hann vel hagmæltur og heppinn skottulæknir,
en mibur þótti hann vandabur til orbs og æb-
is, því hvorki nennti hann ab vinna sjer braub,
nje hafbi hann erft aub, þó skorti hann aldrei
peninga og eptir honum er þab haft, ab aldrei
mundi sig fje skorta, ti! hvers sem hann eyddi
því*. Ab Natani hafi verib margir hlutir vel
gefnir og hann hafi verib vel hagmæltur; þetta
er þab einá sanna, og má þá segja um sögu-
ritarann engum er alls varnab 1 en ab hann
hafi verib heppinn skottulæknir, hvab höfund-
ur sögunnar þarmeb meinar er mjer óljóst, en
hitt er mjer fullljóst ab Natan strax í æsku
var mjög hneigbur tii menntunar og af áköf-
um vilja enn meb sáriitium eínum sigldi hann
til kaupmannahafnar hvar haun dvaldi á annab
ár og eptir ýtrustu kröptum kynnti sjer þar
bæbi lækna og mebalafræbi, en vegna fjár-
skovts gat hann ei fullkomnab færdómsybkanir
sínar, og hlaut því ab vitja föburlands síns
hvar hann hjclt kappsamlega áfram ab afia
sjer þeirrar menntunar er aubib var og tók til
ab lækna hvab honum heppnabist flestum frem-
ur, læknabi hann mavgan snauban án borg-
unar, enn hinir efnabri gáfu honum fyrir lækn-
ingar sínar mikib fje einkum þeir er virbingu
báru fyrir menntun og mannkærleika, afhverju
honum græddist fijótt allmikib fje og Ijet eng-
inn þá meiningu í Ijósi ab fjárafii hans væri af
neinum sarnningi viö vonda veru sprottinn,
hvab þó þjóbsöguritarinn lætur á sjer heyra,
og víst var þab ab Natan varb mörgum harm-
daubur sem ei var furba, þareb hann var sá
eini læknir sem þá var í Húnavatnssýslu, og
bæbi gat og vildi vel, og bættist ei skjöldur í
skarb þab er varb viö fráfall hans fyrr enn 9
árum sífar ab hinn mikli mannvjnur læknir J.
Skaptasou kom ltjer til sýslunnar, hver í stöbu
sinni reynist afbragbsina',ur og hinn þjóbholl-
asti. Ab Natan hali verib mibur vandabur til
orbs og æbis: hvab á þab ab merkja? Var hann
ei eins vandabur og þjóbsögu höfunduvinn ?
þab geta ménn sagt nteb sönnu, ab engin verk
hans lýstu því ab hann af illgirni leitabist vib
ab smána meb brabur sína, lífs nje libna,
heldlir miklu fremur liostati hann kapps um
ab gagnast þeim og lina þrautir þeirra.
Ab sönnu vill sögusmifurinn láta Jón Espó-
lín koma fram sem nokkurs konar ákvæbaskáld,
þar sem hann eignar honum hrakvísu þá er í
sögunni stendur, hverja hann á ab hal'a kvebib
vib Natan og eptir þab hali gæfu Natans farib
ab halla jafnvel þó engin sönnun sje fyrir
því ab Espólín hafi orlrt þá vísu og engin lík-
indi til þess, því ab vísan ber þann blæ ab
hún hafi ekki verib kvebin fyrr en eptir rnorbs-
tilfellib og meb því reynt ab samtýma vísuna
og kringnmstætuinar, nl. hrakóskirnar vib
morbiö, og seinast segir sögbsmiburinn ab
þessi nafnarfi djöfulsins hafi myrtur verib
) af einum sínttni samlagsþjóni. En hvernig
gat Natan verib nafnarfi djöfulsins nerna djöf-
ullinn hefbi gefib honum nafn sitt og ab nöfn-
in Natan og Satan hafi sömu þýbingu ? Natan
spámabtir væri þá eptir því líka gjörbur ab
nafnarfa djöfulsins.
Ó mabur þú sem á hjer lítur, dirfst eigi
ab dæma dáinn bróbur, nje vogskálar himins
í hönd þjer taka, athuga heldur hagi þína;
brotnar brostib glas. af breysku efni, svo lífs—
stunda straumur stabar nemur.
Gamall Húnvetningur.
ab kemur óvíba fyrir, í sögu landsrors,
ab jafnmargar birkjur hafi verib reistar af
rústum sínum, sem um næstlibinn 20 ára tíma,
og þab meb þeirri frábæru um myndun, ab
vcggiv og þekja sent ábur var af torfi, er nú
eiijasta af trjávib; svoleibis fækka þær Ijelegu
fslenzku toríkirkjur, sem einn vorra ágætu
rithölunda aumkast yfir. þab sýnist eins og
kitkjustjórarnir hali flestir gjört sjer far um,
ab endurbæta kirkjurnar, og finnst þab eiga
vel viö þartir tímans, og ásigkomulsg Idrkju-
aóknanna; einlutm er þab aö verbugleikum, ab
hús þab sem guítsþjónusta á ab flytjast í, sje
vandab og vel um hirt, liemur vorum almennu
bæjarkofum; einnig ætlum vjer þab hafi mikil
áhiif á kirkjuræknina hvort kirkjan er meb
þeim hæfilegieikum, sem henni bera, til þess
ab geta veib meira en ab nafninu gubshús,
ebur hún er líkust gömlum grindahjalli.
Samkvæmt þessum atbugasemdum vorum,
leyfum vjer oss ab fara fáeinum orbum, um
ásigkomulag sóknarkirkju vorrar, cf svo skildi
I nefna, cn eins og aö allir verba ekki fyrir
sama láninu eins sjer þab á Presthólakirkju ab
hún hefir ekki notib sömu umhyggju hjá um-v
sjónarmönnum sínum, eins og systur hennar á
líkum aldti, og sem hún þó ekki hinum síbur
þarfnabist. þab var árib 1830 sem Presthóla-
kirkja var seinast byggb, af veikum efnum,
ab því sem vibina snerti, meb veggjum og
torftaki, sem vib ekki færum til ámælis því
undir jarbþakinu erum vib vanir vib ab heyra
gubsorb, heldur teijum vib þab scm er, ab hún
sökum gisu og fúa, er óhafandi fyrir kirkju,
ab fara um gólfib er líkt og ab fara yfir hol-
frera, þar brýtur nibnr úr um gólf fúann í
öðru hverju fótmáli, ebur fjaiarsprekarnir reis-
a3t þegar á er stígib, bekkir og sæti eru ab
sama skapi, af sjer gengib, holdfúann á noib-
urhiibimii, skulum vib ekld orba, hann lýsir
sjer sjálfur meb fieiru. Hjervistin í kirkjunni,
er eins og vibrar um messutímann, ef þab er
vel þá nýtur þess, sje rigning verba tnenn
eptir því sem hún er mikil, meira og minna
sageabir, í sama máta driftar þar ekki all lít-
ib inn, þegar hríbar eru, en mæbulegast þykir
oss ab vera þar, þegar austan skakvibrin sein
eru alltíb í Núpasveit, iemja á kirkjustafninum,
sem bæbi er rífin og nagla lítill, þá haldast
ekki Ijósin vib lífib, og súgurinn er óþolandi.
skildi þetta ekki vera óhagkvæmt heilsufari
tnantia, einkum aldrabra og bijóstveikia? Vjer
látum hjer stabar nema, ab lýsa kirkju vorri,
og vonura ab engin sanngirni árnæli oss, þó
vjer neybuinst til ab lýsa óánægju vorri yfir
henni eins og hún er nú.
Vjer fáuin ckki skilib, hvab því er til fyrir-
stöÖu ab Presthóiakirkja er ekki exdurbyggb,
þar sem allar nágranna kirkjur sem reistar
voru á sama tímabili eru umsmíbabar og hvab
meira er, ab 4 ebur 5 fjelitlir bændur á austur-
fjöllum, hafa frumsmíbab kirkju á Víbirhóli næst-
libib sumar, 1864 sem ab áliti óvii'-komandi manna
er sagt ab sje snoturt hús, þab sýnist því einsog
utnsjónar og framkvæmdarleysi, sje helzta orsök
til ab Presthólakirkja er en þá í rúst sinni, því
töluverban sjób hlýtur kirkjan ab eiga, cptir
rúm 30 ár en skyldi hann ekki nægja, þá
gjörum vjer oss góba von um ab kirkjnstjórnin
bætti Presthólakirkju þab sem hún misstivib frá-
skilnab Ásmundarstabasóknar, þaimig ab leggja
til byggingarKostnabár, þa& sem sjöttur fiennar
vinnst ekki til, og treystum vjer hinum æbri
yfirboburum hennar ab mæla meb þcssu.
þar sem vjer þykjumst hafa fatrt næg
rök fyrir því, ab Presthólakirkja sje framvegfs
líttnotajidi til guösþjónústugjörbar þá áræbum
vjer samhuga, ab skora á hina háitvirtu for-
stöbumenn kirkjunnar, ab nú hib bráöasta verbi
farib at) undirbúa bygging hennar sem ætti ab
vera lokib suinarib 1866, en skyldi þessari
urnkvörtun vorri og áskorun ekkifverba gaunuu-
gefinn, þá gjörum vjer helzt ráb fyrir, ab fje-
lagsskapur vor og Presthólakirkju verbi bráð-
um upphafinn.
Vjer hlutabeigendnr, bibjum hinn heibraf'a
rítstjóra Norfanfara, ab taka þessa grein inní
blab sitt Norbanl'ara.
JSkrifaí) í Norfturliluta Presthólasóknar 15. jan. 1865.
Björn Jónsson. Jón Jónsson. Sigurbur
Rafnsson. Magnús Rafnsson. Jón
Pjeturseon.
— Eptir tilmælum sjera Ólafs á Cerfhömr-
um, setjum vjer hjer eptirfylgjandi:
DÓMSÁLYKTUN í gestarjettarmálinu:'prest-
ur sjera Ó. Ólafsson á Gerbhömrum ábur á
Hafsteinsstöbum, gegn presti sjera J. Gub-
mundssyni á lííp, sem er upp kvebinn í gesta-
rjelti Skagafjarbarsýslu 1. september 1865,
því dæmist rjett ab vera:
Gagnstefnandinn prestur sjera Jakob Gttb-
mundsson á ab greifa f bætur fyrir meibandi
orb í ritgjörb í blabinu Norbanfara 1864 fnr.
9—10, um abalsækjandann prest sjera Ólaf
Ólafsson, tutt'u g u r ík i s da ) i til Stabarhrepps
fátækrasjóbs, svo eiga og tjeb meibyrbi ab vera
daub og ómerk og ekki verba embœttismannorbi
abalsækjandans til hnekkis, sömuleibis ber hon-
um ab greiba í málskostnab til dóinarans 33
rd. 16 sk. og til abalsækjandans 20 rd. sam-
tals 53 rd. 16 sk. Abalsækjandinn á ab vera
sýkn af kæru gagnstefnandans, en fyrirmetb-
andi orb í sóknarskjölum sírium á liann ab
greiba tveggja ríkisdala bætur til fátækrasjóbs
Rípurhrepps, svo eiga og tjeb mcybyrbi hans
ab vera daub og ómerk og ekki ab verða gagn-
stefnandanum til neinnar hneisu.
Dóminum ab l'ullnægja innan þriggja
sólarhringa eptir löglega hirtingu hans undir
abför ab lögum.
Samhljóba dómabók Skagafjarbarsýslu.
vitnar
E. Briem.
f þann 23. nóvcmber f. á andabist á heim-
ili mínu eptir þunga vikulegu úr taugaveik-
inni, mín ógleymanlcga og elskuverba hálf-
rystir Margrjet Jóhannesdóttir, á 23. aldursári.
Poreidt'ar hennar voru hin merku hjón, Jó-
hannes Jónsson, (f 1862) og Margrjet Árna-
dóttir (f 1854) setn lengi bjuggu á Skatastöbutn.
Margrjet sáluga var góbutn námsgáfum
búin, og unni mikib upplýsingti, hún var
sanngubelskandi í öllu sem htín átti ab sjer
ab hafa gjörfttgleg og mannvænleg stúika
rábdeildar og reglusöm, hjálparfús vib þurf-
andi ab því sem kringumstæbur hennar ieylbu,
hvers dagslega var hún glaflynd og vib-
feldin. Meb stakri þolinmæbi og stöbugri
undirgefni undir Gubs föbursvilja þreytti htín
sitt banastríb, og endabi vegferb sína sem
sannkallab Gubs barn.
Hennar er því saknab af öllum hennar
vandamönttum og af mörgum sem meira og
minna höfbu viökynningu vib hana. Blessub
sje hennar ntinning.
Skatastöbum 15. Maí 1865.
E. Eiríksson.
AUGLÝSINGAR.
— Nýlega týndi jeg undirskrifabur frá heim-
ili mínu útab Hallgilsstöbum, noltkurskonar
lóbum sem heyra til apótekara vigt á metaskái-
um; lób þessi eru miudub sem skálir og fellur
hvort ofan í annab en á því sem yztogutan-
yfir er, er lok á völtum, en þar eina litlu skál-
ina vantabi, er í þess stab lítiö ferkantab lób,
bib jeg alla sem veg þeuna fara og kynnu ab
ab finna nefnd lóö ab halda þeim til skila til
mín mót sannajörnum fundailaunum
Stórutjörnum í Ljósavatnsskarbi 2. sept. 1865.
Jón Sveinsson.
— Abfaranótt þess 20. f. m , kom í hross
bónda Björns á Grund, raufbleikskjótt hryssa
velgeng aljárnub meb mark: Blafstýt't framan
hægra og fjnour rraman vinstra, og en mz
Öbru ólýstu aubkenni.
Sá er leibir sig rjettan eigara ab ofan-
nefndri hryssu, umbibst ab vitja hennar sem
fyrst; borga þessa auglýsingu, og fyrir hyrb-
ing og hagagöngu hryssunnar.
Sybraholti í Svarfabardal 4. september 1865.
, A. Pálsson.
FJÁRMÖRK.
Hamarskorib hægra, Tvístýft fr. vinstra biti a.
Brennimark : sr G. IL
Guöjón Hálfdánarson prestur í Glæsibæ.
Sneitt fr. ltægra hófbiti aptan; sneitt aptan
vinstra og biti Iraman.
Brennimark: Indr S
Indtibi Sigurfsson á Diaflastöbum f Háls-
lirepp
Sýlt hægra gagnbitab undir ; sneitt a. vinstra.
Brennimark : S b J
Sigurbjörn Jónsson á Fornastöbum í Háls-
lu-epp og þingeyjarsýslu.
Sneitt aptan hægra biti fr.; stúfrifab vinstra
gagnbitab undir.
Brenimark: Á r S v
Árni Sveinsson á Stóruvöilum í Bárbardal.
Hvatt hægra. Blabstýl't aptan vinstra.
Sigurbur Sigurbsson á Úlfstabakoti í Akra-
hrepp Skagafjarbarsýslu.
Sýlt bægra biti aptan. Stýft gagnbitab vinstra.
Brennimark. KrÐ
Kristján Guömundsson á Sybrafjalli í Ab-
aldal í þingeyjarsýslu.
Hiti og ku'di á Akureyri eptir mæli Reaumurs.
Maítnánubur.
Mestur hiti 22...............
Mcstur kuldi 1...............
A& mefaltali.................
Snjðab hetir 11 daga.
Norban vir.duT optast.
Júnímánubur.
Mestur liiti 16. —29. . . .
MinnHtur biti 5,.............
Ab mebaltali biti . . . .
Snjóab og rignt 7 daga.
Subvestan vindur optast.
12 —
6 — frost.
Qf> 2
s
Eigandi oij dbyrydarmadur Bjöm JoDSSOll.
Preatabur í prentsm. á Akureyri. B. M. S t o p há us so n.