Norðanfari - 12.01.1869, Side 1

AKOREYRI 12. JANÚAR 1869
M 1,—*,
ÁRASKIPTIN 1868-69.
Glefcilegt garaalárskvöld! Við lok þessa
áfanga, Iíl'daga minna, finn jeg hvöt til að minn-
ast á hann; hvöt til að líta yfir hið liðna ár
1868. þetta ár verðskuldar án efa, að við
geymum minningu þess, með innilegu þakklæti
til gjafarans allra góðra hlnta. Við höíum
ekki nú ncikkur undafarin ár, átt við betri kjör
að búa, þegar á allt er litið, og vel er athugað.
Að sönnu heíir þetta ár, haft sína hrcsti að
hera, en það hafa Öll ár. Margt hefir á dag-
ana dritib, bæði til hryggðar og gleði — eins
söknuður, er annars fögnuður, eins dauði ,cr
annárs líf — það verður æfinlega ár og öld
f sömu reglu og röð. þarámóti eru hin ytri
kjör vor mjög breytileg ár eptir ár; tilburð-
jrnir eru þannig, að þeir ýmist lúta að hagn-
aði voruin eða óhagnaði, og það á ýmsann hatt,
og á ýmsum tímum hvers árs. þctta ár scm
við nú erum að kveðja hefir mönnum þótt erfitt
viðureignar, og enda talið það meðal slsemu
áranna, en það álít jeg hraparlegan misskiln-
jn„. „þessi verzlun ætlar mig að drepa“,
segja menn hver í kapp vib annan, og þeim
er° að nokkru Ieyti ti! vorltunnar veitandi,
kornmaturinn iiefir verið í háu verði, en mag-
inn er ekki búinn að týna því niður, að vera
keipóttur; fiestar hinar innlendu vöruteg-
undir, bæði af landi og sjó hafa vcrið mjög
iftið borgaðar — jcg segi fyrir mig, þarna
sat jeg eins og vib 1 í f r ó ð u r, og livað fjekk
jeg fyrir sokkana svellþæfða, og vetlingana
röndótta og hröndótta —? sára lítið.
þrátt fyrir þcnna erviðleika í efnum verzl-
unarinnar, hefir þetta ár vcrið oss Is.'ending-
um gott á r, og ffóður áfangi á lífsins leið.
Bvað er oss ti! beilla og hagsmuna yfirgrips-
meira en gott á r f e r ð i? Ekkert. jþess njóta
allir, því gott árferði, dreifir sinni ómetan-
legu blessan, eiiiS og blessuð sólin dreif-
ir sínum ómetanlegu geislum. A. þcssu
ári höf'um við mörgum framkvæmdum að fagna,
bæði í andlegum oglíkamlegum efnum, og svo
ættum vlð ekki að gleyroa því, hversit dásam-
lega Guð hefir varðveitt beilbrigði manna þetta
ár. Ilversu bllðlega kveður þú oss ekki þú
aðframkotnna ár, hversu fagurt er ekki að líta
þig, í seinasta sinni! Blessuð jólin eru liðin,
og nú fer þegar í hönd ný gleði hátíð, nýars*
dagurinn. Aldrei falia rajer úr minni bless-
uð jólin, þegar jeg var barn; (það var á góðu
árwnum) gaman var að hlanpa í sparispjörun-
um með kertið mitt og lcifarnar af laufabrauð-
;nu j — út um allann völl — þar, og hvergi
annarstaðar hafði gleði mín nægilegt rúm, og
en þá var jeg glaður á blessuðum jólunum.
J Nú er jeg að hátta, og lofa Guð fyrir hið
liðna ár. Mjer hefir opt legið við að hafa
horn í síðu þess, en nú sje jeg fyrst, hve gott
jþað var við mig, sldlnaður þess veldur mjer
gaknaðar, jeg sje það aldrei aptur, má ske það
gje mitt seinasta sambúðarár. Nú fer jeg absofa.
Jeg er vaknaíur! það er komið nýtt ár
1869. Gleðiiegt nýár! þetta nýja ár heilsaði
mjer svo glaðlega, Guð geli það mætti kveðja
okkur eins. f>að vc’1 enS'nn’ nema hann sem
allt veit, hvað þab geymir oss í skauti sínu,
en snmt skulum vib vera glaðii og vongóoir.
Við skuluiii vandlega íhuga skipti árann,a, þab
er eins og maður nemi staðar á lcið, sem mað-
ur etrax að morgni ú ftð hverfa frá, og leggja
upp á ókunnan veg; ber oss ekki með alvöru-
gefni að iiugsa um hinn komandi dag, eður
næsta áfanga? Jeg vil gjöra hvað jeg get,
og gjörum það allir, og verum samtaka.
Gleðilegt nýár kæra fósturjörð!
Tímans úr dymmu Gjafaii aiira
djúpi risnu, góðra hluta,
ári skul fagna biessaðu biessaðu
og því sverja: börnin þín öll;
trúnað eið veittu þeim ástríki
tökum höndum von og trd,
saman, og samhuga bæði til Guðs
sigri náum, og góíra manna.
Aldinni unnum Leggjum upp,
Isa-moldu leið ókunna;
meb sama hug höfutn að nesti
og sonur, móðir: næsta áfanga:
að liennar barm fráleika Kára,
og örmum hlýjum fjölvit Egils,
höidumst og vefjumst Gunnars hugprýði,
sem hýrrar meyjar. og Grcttís all, 10.
RJETTINDI Píi E NTSMIÐJUNNAR.
— 17. des. f. á. barst mjer ritstjóra blaðs
þessa, brjef frá herra sýslmnanni og bæjar-
fógeta St. Tliorarensen hjer í bænnm, í hverju
haim segist eptir aintsins fyiirmælum auglysa
rnjer brjef dómsmálastjórnarinnar frá 15. ágúst
þ, á. til stiptsylirvaldanna. Brjcf þetta er á
dönsku, og þessa innihalds: SI tilefni af
bónaibrj.efi, er kom til siðasta aljiingis, og
sein það sendi ásarat meSmætnm sínum í gegn-
um liinn konunglega fulitrúa, til y'ar fierra
stiptamtmaður og yðar háæruverðugheita, um
að prentsmiðja Norður- og Austuramtsins, sje
heimiluð jöfn rjettindi og prentsmiðju stiptsins,
til þess að prenta bækur þær, sem hin fyrr-
verandi prentsmiðja á flóhun liafði forlagsrjett
til; hafið þjer herrar í þóknanlegu brjefi dag-
seítu 2. des, f. á. (1867), jafnframt því, að
þjer og hafið látið í Ijósi, að livað miklu leyti
stiptsprentsmiðjan hafi forlagsrjett til hinna
áðurnefndu bóka, og í staðfestandi tilliti, að
hún (o: prentsm. í Rv) l>afi nú scm stendur
að eins rjett til að láta prenta þessar 5 bæk-
ur samtals, nefnilega Handbók presta, Hall-
grímskver, Passíusálma, Fæðingarsálma og
Stnrmshugvekjur, af hinum svonefndu Hóla-
forlagsbókum, sem stiptsprentsmiðjan hefirgef-
jb út á sinn kostnað, sem og að tekjurnar
alls af útgáfum tjeðra bóka, ávinni stipts-
prentsmiðjunni að eins árlega hjerum 45—50
rd., og hafib þjer herrar farið þvf fram, að
hið umrædda og umbeðna sje leyft.
Af þcssum ástæðum skal þess getið, yð-
ur til þóknanlegrar eptirbroytni og frekari aug-
lýsingar, að stjórnarráðið felist hjer með á, að
prentsmibja Norður- og Austurumdæmisins, hafi
jöfn rjettindi og stiptsprentsmiðjan, til þess að
gefa þær bækur út, scm Hólaprentsmiðjan
iiafði forlagsrjctt á“,
__ Af ofan nefndum úrskurði dómsmála-
stjórnarinnar sjáum vjer, eptir að hafa scnt
til alþingis hvcrja bænarskrána af annari, og
nokkrir þingmenn cr hafa tylgt málinn þar af
alefii, svo sem sjera Sveinn á gtaðarbakka,
hvað Norður- og Austuramtsprcntsmiðjan hcfir
áunnið af sínum íornu rjettindum, eður þctm
er Hóiaprentsmiðjan bafði. j'ó nú þeíta sjc
— 1 —
mjög af skornum skamti, og varla nema lil
málamynda, að slaka citthvað til, og ekki
ncma bemillinn af öllum þeim rjettindum prent-
smiðja stipfsins nú iielir, þegar Norður- og
Austuramts prentsmiðjan eigi' fjekk að liltöiu
við prentsmiðjuna í Reykjavík forlagsrjett til
prentnnar Barnalærdómsbókannnar og Sálma-
bókarinnar; að sönnu er Stúrrashugvekjúm
bætt við IJólabækurnar, en til hvers vitum
vjer eigi, þar sem fáir brúka nú þá bók til
hússandaktar, og til hvers væri þá hjeðan af
fyrir prentsmiðjuna hjerna að kosta tii útgáfu
slíkrar bókar? Hallgrímssáimarnir'eru sú cina
afofan nefndum bókum, er prentsmiðjaNorður-
og Austuramtsins getur vænt sjer nokkurs
hagnaðar af að gefa út, og þó ckki að svo
komnu, þar scm nú cr sagt mikið ósclt af
seinasta uppiagi þeirra eður Passíusálmanna,
og efþað skyldi vera af Handbók presta, verði
Iienni fljótlega breytt og lögð upp að nýju.
Að vísu er nú þetta litla sem fengið er betra
en ekki neitt; svo þegar bætist við fjórði
parturinn af ágóða þeim kongsbr. frá 14. júni
1799 ákveður að Norðurland eigi, og nú cr
orðinn, þegar tekjurnar árlega eru, eptir ofan-
sogðu reiknaðar 45—50 rd., að upphæð 807
rd. 48 sk., sem vonandi er að stiptsyfirvöldin
færist eigi tindan að greiða af tekjum prent-
smiðjunnar í Reykjavík; aptur ættu eigendurn-
ir að verja nefndum 807 rd. 4S sk. í þarfir
prentsmiðju sinnar; jafnframt því, að þeir yfir
höfuð, láti sjer annara um, en í seinni tíð, ab
tjarga lífimi í stofnun þessa, sem sögtiágrip
Jóns Corfffirðings segir „að biakti á skari“;
og sem ab líkindum fyrir löngu oltin útaf eða
sett undir mæliask, ef presturinn sjera Jón
Thorlacítts á Saurbæ, sem oddviti prentsmiðju
nefndarinnar eigi hefbi gjört sjer jafnan svo
annt um fjárhag og viðhald hennar, og sá eini
maður, sem aldrei hefir, síðan hann átti þáít
í stjórn hennar, sleppt af henni hendinni, held-
ur bæði í orði og verki og með kappi og forsjá,
barist fyrir rjettindum hennar og fratntíð.
FKJETTER IMKIEElKDitR.
Ur brjefi úr Austur-Skaptafellssýslu d. 20.
sept. 1868. „Iíjeðan er ab frjetta góða heyja-
tíð og grasvöxt í meðailagi, heyföngin eru því
orðín með betra móti. Heilbrigði hefir mátt
heita iijer almenn, nema að smá kvillar hafa
veriö ab stinga sjcr niður heizt af fingurmein-
um. Hjer í Bjarnanesi, hefir ekkert aflast, en
Suðursveit dálítið af smá afla. Verziunin situr
vib sama og áður.
Úrbrjefiúr Barðastrandarsýslu, d. 16. okt.
1868. „Heyafli heiir hjer vestra orðið aðjeg
hygg, f meðallagi, nýtfng varð gúð, en gras-
brestur nokkur á lágmýrum, en aptur allgóður
já í betra lagi á þurrlendi, og því hefir vcl
heyjast í Eyjahrepp og ölium evjum. Fiskafli
er nú góður við ísafjarðardjúp, já má kaila
hlaðfiski á smokkfisk (kolkrabba), sem komið
hcfir þar mikill; eins heyri jeg að fiskiafii sje
mikill á Barðaströnd, einnig á smokkfisk; heíir
þcssi fiskiafii við Isafjarðardjúp hjálpað miirg-
um hjer syðra ti! að fá fiskæti, því Isfirðingar
liafa selt allt sem hart var orðið frá vorinu og
sumrinu; veit jeg eigi livar við hefíum getað
fengið iiiskæti, ef ísfirf ingar hefðu eigi hjálpað,
því við Breiöafjörð er hann ófáanlegur; heGr