Norðanfari - 10.02.1869, Blaðsíða 3
vorrar. Enginn er sá fáíælilingnr, a& honiim
sje betra ab eyba nokkrnm dölum tii óhófs og
óreglu en nokkrum skildirgum til þessarar
þjóönýtu stofnuriar. Og enginn ríkismafcur er
sá, ac) hann græbi meira á öbrum peningum
en þeim, er hann leggur fram af gó&um hug,
íil aí> efla þekkingu sannleikans hjá þjóf) sinni
efa sanna menntun, því hún er blessun lands
og lýba.
TIL
HERRA ALþlNGISFORSETA:
RIDÐARA JÓNS SIGURÐSSONA R
, FRÁ VESTFIRÐÍNGUM.
1.
þú Islands von! und ægishjátm,
þú íturmenna gimsteinn fagnr!
þjer fagnar bjarlur frelsisdagur 1
þjer kveba væitir sigura sálm!
og fefra þinna fjöliin b!áu
mefe fanna djásnin tignarháu
þjer rjetta skæran röbuihring
þá ríírnr þú ab helga þing.
2 1
þuí sparar hvorki afl nje ó&
ti! anímu landsins jökulfalda
og hljómur fornra hetju skjalda
þjer vekur helgan hugar mób,
og styrkur þinn og aubgur andi
sem ægir hverju þræidóms bandi,
frá sögu himni sækir megn
ab svífa skuldar 'örfum gegn.
3.
Heill sje þjer frelsishetja mær!
þig heibri sjerhver raust í landi
þinn lýsi uibjutn eldhreinn andí,
tettjarbar sverfc og skjöldur skær!
og þegar kappinn hrausti hnígur
en hjarta íslands mækir smígur:
þá risti Saga rau&um málm
Riddarans naín und ægishjálm.
RR.TEF AÐ AUSTAN d. 11. janm. 1869.
„Sumarib var hjer eitt hib bezta frá upphafi og
fram ab síbustu dögum þess, heyföng og nýt-
ing meb bezta móti; heilsa nianna allgób, þetta
íjck í lyndi. Öbru máii varabskipla um verzl-
unina hún var næsta erfib eins og þjer er knnn-
ogt ábtir. Vörur voru meb ntinna móti því
fjeb fækkabi svo nijög í fyrra vor. Víba var
skortur á korni í haust og fjekkst ekki keypt
fyrir kindur sumstabar, því þab var þar eigi
tii. Nú er korn einasta til á Djúpavogi og
Vopnafirbi, mjög lítib eba ekkert á Eskifirbi.
Lánib er erfitt ab fá, en vörur eigi til nje silf-
nr, og kom skortur þegar byrjabur manna á
JARÐARFÖR BAKKUSAR.
þ>ab var einn sunnudag, eptir messugjörb
ab prestttr nokkur í Vesturheimi gaf sölnubin-
um til kynna, ab Itartn seinni hluta þess saina
Öags áformai i ab jarbsetja, og óskabi þess vegna,
ab sem ílestir af hjörb sinni yrbu vibstaddir.
þetta olli söfnnbinum, ekki lílillar undrunar.
því engir vissu ti! ab nokkur um þær mundir,
ftefbi látist þar í sókninni, eba prestakallinu ;
Og urbu allar tilgátur tpanna, ab efasetni. Lík-
göngnr þessi áttiab fara fram í skólahúsi hæj-
arins, og var þar þegar cptir nónbil, saman-
komib ógrynni manna. Líkkistan stób & tnibju
stofugólfinu. og hjá henni stób, presturinn blaba-
laus. þegar forvitni nianna var komin á hæstu
tröppu, tók presturinn lokiö 0fan af kistunni,
en hvab var í lienni ? — Lík var þab ekki —
þab var fieitifull kúthola, og sagfeist prestinum
svo frá, ab í hcnrii mundi vera íólgib brenni-
vín.. A’o því búnu, hóf presturinn bjerum bil
svo látandi ræbu:
„Kærir bræbut'! Innan þessara líkfjala,
hvíia hinar jarbnesku leyfar; ybar mikla og
máttuga einveldisBtjóra, Bakkusar; sem nú
tim langan aldur, hetir lifa'b og drottnab í ybur,
millí vfba. Factorinn á Djúpavogi kvab þó alit-
af vera ab lána naublíbandi áumingjum, og
breytir hann eigi hætti sínum maburinn sá, ab
bjarga meb hrjóstgæbum og nærgætni þurfandi
mönnum sem leita hans. Úr hinum áttunum
þykir síbur, litib á bágan hag manna. þó þessi
lánverzlun hafi ætíb verib ill, þá er ótæk ó-
nærgætni ab vilja bætta henni þegar verst er
í ári, og breytingin getur valdib iiungurdauba
fjölda tnanna. I góbu árunum.var heldttr tími
ti! ab safna saman skuldum og eyba óreglunni
meb Iánin Fyrir skömmu barst hingab Ijót saga;
jeg er hræddur um ab hún sje sönn. Fátækur
mabur bjargarlítill • fór í kanpstab bab ab lána
sjer lítib eitt af korni sjer til bjargar. Honnm
var neitab, en hó-tab stefnu fyrir skuld, sem
menn segja væri þó iítil. Manninum brá svo
vib þetta, ab hatin róiabi heim og tók af sjer
lífib. þessi mabur var ætíb taiinn ábur, skií-
vís og t'ábvandur.
Sumarib endabi nieb býsntim. Nótt hins
15. okíób. gerbi á forabsvebur rneb bleytu snjó
hlabi. Ab 5 stundum libnum var komin ókljúf-
andi fönn þar sem samandróg Fjebvarnærri
alstabar úti, en víbast nærri bæum. Snjórinn
þyngdi nibur skepnurnar, svo margt komst aidrei
á fætur og dysjabist undir snjónnm, og allur
fjöldi þess sem stób. þó menn væri ab brjót-
ast úti í vebrinu vannst nærri engunv ab kotna
skepnum í hús. Vebrib licrti rrieir og meif og
birti víba aldrei tipp í 8 dægur. Af þessuurbu
svo miklir fjárskabar uhi Ausíurlaiid einkum í
hjerabinu, ab slíkir hafa valla orbib um marg-
ar aldir Eptir vebrin voru allir ab leita scm
gátu, dag eptir dag í 5 til 7 vikur og sumstab-
ar allt til þessa. Fjöldi hefir grafist app af
fjenu flest dautt og nú á seinni tíb allt soltib
í hel sení liffei. þab iiefir ótrúlega hjálpab
hvab margir rakkar hafa komib upp, sem grafib
hafa á fönnum'þar sem kindvar undir, sum-
stabar á 9 ti! 10 álna þykkum sköflum og
skepnan þá verib nibur vib jörbu ; og sumir
þessir rakkar þóttu ábur til lítils nýtir. Færri
hefbi þessi þarfa dýrlifabnú, ef hundulög mr.
Krabba hefbi verib komin í giidi. Flestir bú-
cndur á efri sveitum í F1 jótsdaIshjcrafei bafa
misst af þessu skafa vebri frá 30 til 200 fjár
eptir fjár megni; og sumstabar í Breibdal og
Beiufirbi varb skabínn eins og þar sem verst
fór í hjerabi. Minni varb hann víba í fjörb-
um. Jeg á engan kost ab segja þjer tncb sanni
hvab margt fje liafi farist um Atistnrland af
þessum völdum. 1 minni sveit varb skabtnn
lijá flestum í minna lagi, og fórust hjer þó
vfir 1200 fjár. Eptir því tcl jeg vafalaust ab
farist haíi yfir 10,000 fjár í þessuin sveitum
þar sem vebrib nábi mest til. þessi fjármiss-
ir herbir margfaldlega bágindin, sem vofbu yiir.
og yfir ybur; bann er nð skilinn vife, og vjer
eigtun ab fylgja honum tii grafar I moldinni
skal hræ hans um eilífb eilíf’öa bústab eiga og
ölium skorkvikindum, skal þab tiI vibbjóbs vera.
Andi Itans er (Itittur til sintia upphaflegu heim-
kynna; nibur í hiö ómælanlega hildvpi ævar-
andi böivunar. þib sem á leife þessa lífs, Iiutíb
bundib tryggbir, vib þenna e r k i d j ö f u 1 og
átt mök ebtir skipti vib liann. Ykkur er í kom-
andi lífi, ebur rjettara, eptir dauban, skipab sa;íi,
og fyrirbúínn stabur mebal hinna forsmánar-
Icgustu, þeirra forsnnílegu meíal djöfla allra
djöíla, netna ab þib bölvib miriningu hans af
hjartanlegri alvöru, og sverjib ekki ab vekja
hann upp aptur frá daubum. Hversu niarga
liefit' ekki þessi framliini andskoti vor, alib
vib sinn eiiraba barm? Uann hefir verib
mannanna rammasti óvinur, tippspretta allskon-
ar lasta, átumein okkar andlegu og tfmanlegu
velferbar; og þjófur ab hylli voiri bjá Gubi
og mönntim. Látunt því, af nautn áfengra
drykkja, og kvebjum hann, segjandi: F a r b u
bölvabttr“.
Ab þcssu búnu var kistunni Jokab, og hún
fhitt til grafarinnar, var hún sfban moldu aus-
FjeS var ábur meb fæsía mófi, scm þab hefir
lengi verib, vegna feilirsins og lambadaubans í
fyrra vor.
Síban áfellib leib af heíir tíbin optast ver-
ib gób, jafna þýbur og rigningar meÖ krapa-
slettum og nú er bezta hláka. Samt er óvenja
eptir af skeflinu sem kom og er orbib hart setn
jökull, svo hófur markar a& eins skafia í þí&-
vi&i'i. Um allar sveitir horfir hjer til mikilla
varidræba meb fólkib. Búendttr vilja fegnir
hætta búskap. en kornast hvergi nibur. Sveit-
arþyngsli margfaidast og verbur án efa ab setja
nibur í vor fjöída af vinnandi fóiki, einkum
liina ný giptu sem hafa börn á höndum. þab
eykur líka vanræbin, a& sjávaraíii iiefir vífast
hvar verib lítiii í fjörbum bæbi í sumar og haust
þó er fisktir enn tölu verbur í Rei&arfir&i ef
beita er til. Hvergi heíi jeg heyrt getið urn
hann annarstabar. Hin fyrri árin hefir sjávar-
afiinn hjálpab hjer óvenjumikib,. og þá hvala-
veibar Vesttnanna, sem engar voru í sumar.
Mislingar ganga hjer nú nm allar sveitir,
heldur hvumleibir en deyba ekki marga enn
þá. þab er mælt ab Langnesingar hafi fært
þá í land af duggu og segir sagan a& tnanna-
garmarnir haíi viljab varna löndum okkar ttpp
á skipife, ,og látib þá skiija ab sótt væri á skip-
nu. Hinir óbu samt upp, og ofan til hinna
sjúku. Slíkir mcnn eru refsingar verbir, ef satt
væri, sem færa svo eitraban sjúkdóm vísvit-
andi á land. þó fáir sjett dánir enn af þess-
ari landfarsótt, má samt trúa því ab þeir vinna
á nokkrum hundru&um manna ábur en lýkur.
Helzt deyja úngbörnin. í einni sveit hefi jeg
heyrt ab dánir væri undir 20 manns, fiestir af
mislingum. En þar er fólksmargt og sóttin
gengin um garb. þjóbólfur fræddi okkur um
rábstöfun stjórnarinnar a& setja okkur lækni.
þab hefir víst verib satt a& Fritz Zeuthen, fór
meb póstskipi austur á lci&, 22. okíób. í haust
úi Rv., en ienti til Danmerkur. 4. næstl. m,
kvab hann hafa komib meb póstskipinu á Djúpa-
vog. En fór þaban aptur næsta dag ti! Rv.
vife vitum eigi hvab þvíhetir vaidib, nemahon-
um haii þótt nábugra a& ala aldur sinn þar
sybra þab vitmn vib, ab vib höfum engin
not haft af ltonum; og er hjer hib sama stríb
og Verib befir vi& sjúkdóma og dau&a. Engin
mannleg læknishönd hjálpar okkur t því, og
nær daubinn Itjer allsta&ar herfangi sínu mót-
stöbaiaust, hvar sem lífsaílíb bilar.
HLUTAF.JELAG EYFIRÐINGA.
Hinn 29 janúar var fundur fjelagsins
Italdinn á Akureyri. Flestir fundarmenn sóttu
fundinn, þótt hrí&arvé&ur væri um þá daga.
Til fundarstjóra var kosinn Arnijótur Olafs-
in, eins og venjuiega si&ur er til, og víg&i
presturinn moldina þannig: „Af eldi ertu
kominn, a& brennisteini skaltu þú ver&a; og
úr brennivíni skalt þú aldrei fratnar ab eilífu,
upp aptur rísa.
Frásögu þcssa, álítuni vjer, ærib mikils-
vir&a, og vonuni ab iesendur liennar, láti liana
ekki cins og vind um eyrun þjóta', heldur þar
á móii kósti kapps um, hverfyrirsig innbirb-
is, a& grafa þenna mcinvætt, (Bakkus) og bann-
færa utinningu hans. þá mundi oss vegna
betur; og óskandi væri, a& ailir, prestar
vorir, hef&n vilja og mátt til ab ganga á und-
an meb gó&u eptirdæmi, og me& hugrenning-
um, orbttm og veikum, stemma stign fyrir
þeini ógurlegu glötun, er samneiti Bakkusar
hefir í för meb sjer.
BROT ÚR ÆFISÖGU.
Hvaba ár, og hva&a dag, og hvar; jeg er
kominn í þenna heim, stendur ab líkindum
skrifab í einhverri kirkjubók, — jeg veit þab
ekki. — Ætt tnín er mjer sömuleibis ókunn,
uema hvab tilgátur tnanna liafa verib, ab jeg