Norðanfari


Norðanfari - 10.02.1869, Síða 3

Norðanfari - 10.02.1869, Síða 3
vorrar. Enginn er sá fáíælilingnr, a& honiim sje betra ab eyba nokkrnm dölum tii óhófs og óreglu en nokkrum skildirgum til þessarar þjóönýtu stofnuriar. Og enginn ríkismafcur er sá, ac) hann græbi meira á öbrum peningum en þeim, er hann leggur fram af gó&um hug, íil aí> efla þekkingu sannleikans hjá þjóf) sinni efa sanna menntun, því hún er blessun lands og lýba. TIL HERRA ALþlNGISFORSETA: RIDÐARA JÓNS SIGURÐSSONA R , FRÁ VESTFIRÐÍNGUM. 1. þú Islands von! und ægishjátm, þú íturmenna gimsteinn fagnr! þjer fagnar bjarlur frelsisdagur 1 þjer kveba væitir sigura sálm! og fefra þinna fjöliin b!áu mefe fanna djásnin tignarháu þjer rjetta skæran röbuihring þá ríírnr þú ab helga þing. 2 1 þuí sparar hvorki afl nje ó& ti! anímu landsins jökulfalda og hljómur fornra hetju skjalda þjer vekur helgan hugar mób, og styrkur þinn og aubgur andi sem ægir hverju þræidóms bandi, frá sögu himni sækir megn ab svífa skuldar 'örfum gegn. 3. Heill sje þjer frelsishetja mær! þig heibri sjerhver raust í landi þinn lýsi uibjutn eldhreinn andí, tettjarbar sverfc og skjöldur skær! og þegar kappinn hrausti hnígur en hjarta íslands mækir smígur: þá risti Saga rau&um málm Riddarans naín und ægishjálm. RR.TEF AÐ AUSTAN d. 11. janm. 1869. „Sumarib var hjer eitt hib bezta frá upphafi og fram ab síbustu dögum þess, heyföng og nýt- ing meb bezta móti; heilsa nianna allgób, þetta íjck í lyndi. Öbru máii varabskipla um verzl- unina hún var næsta erfib eins og þjer er knnn- ogt ábtir. Vörur voru meb ntinna móti því fjeb fækkabi svo nijög í fyrra vor. Víba var skortur á korni í haust og fjekkst ekki keypt fyrir kindur sumstabar, því þab var þar eigi tii. Nú er korn einasta til á Djúpavogi og Vopnafirbi, mjög lítib eba ekkert á Eskifirbi. Lánib er erfitt ab fá, en vörur eigi til nje silf- nr, og kom skortur þegar byrjabur manna á JARÐARFÖR BAKKUSAR. þ>ab var einn sunnudag, eptir messugjörb ab prestttr nokkur í Vesturheimi gaf sölnubin- um til kynna, ab Itartn seinni hluta þess saina Öags áformai i ab jarbsetja, og óskabi þess vegna, ab sem ílestir af hjörb sinni yrbu vibstaddir. þetta olli söfnnbinum, ekki lílillar undrunar. því engir vissu ti! ab nokkur um þær mundir, ftefbi látist þar í sókninni, eba prestakallinu ; Og urbu allar tilgátur tpanna, ab efasetni. Lík- göngnr þessi áttiab fara fram í skólahúsi hæj- arins, og var þar þegar cptir nónbil, saman- komib ógrynni manna. Líkkistan stób & tnibju stofugólfinu. og hjá henni stób, presturinn blaba- laus. þegar forvitni nianna var komin á hæstu tröppu, tók presturinn lokiö 0fan af kistunni, en hvab var í lienni ? — Lík var þab ekki — þab var fieitifull kúthola, og sagfeist prestinum svo frá, ab í hcnrii mundi vera íólgib brenni- vín.. A’o því búnu, hóf presturinn bjerum bil svo látandi ræbu: „Kærir bræbut'! Innan þessara líkfjala, hvíia hinar jarbnesku leyfar; ybar mikla og máttuga einveldisBtjóra, Bakkusar; sem nú tim langan aldur, hetir lifa'b og drottnab í ybur, millí vfba. Factorinn á Djúpavogi kvab þó alit- af vera ab lána naublíbandi áumingjum, og breytir hann eigi hætti sínum maburinn sá, ab bjarga meb hrjóstgæbum og nærgætni þurfandi mönnum sem leita hans. Úr hinum áttunum þykir síbur, litib á bágan hag manna. þó þessi lánverzlun hafi ætíb verib ill, þá er ótæk ó- nærgætni ab vilja bætta henni þegar verst er í ári, og breytingin getur valdib iiungurdauba fjölda tnanna. I góbu árunum.var heldttr tími ti! ab safna saman skuldum og eyba óreglunni meb Iánin Fyrir skömmu barst hingab Ijót saga; jeg er hræddur um ab hún sje sönn. Fátækur mabur bjargarlítill • fór í kanpstab bab ab lána sjer lítib eitt af korni sjer til bjargar. Honnm var neitab, en hó-tab stefnu fyrir skuld, sem menn segja væri þó iítil. Manninum brá svo vib þetta, ab hatin róiabi heim og tók af sjer lífib. þessi mabur var ætíb taiinn ábur, skií- vís og t'ábvandur. Sumarib endabi nieb býsntim. Nótt hins 15. okíób. gerbi á forabsvebur rneb bleytu snjó hlabi. Ab 5 stundum libnum var komin ókljúf- andi fönn þar sem samandróg Fjebvarnærri alstabar úti, en víbast nærri bæum. Snjórinn þyngdi nibur skepnurnar, svo margt komst aidrei á fætur og dysjabist undir snjónnm, og allur fjöldi þess sem stób. þó menn væri ab brjót- ast úti í vebrinu vannst nærri engunv ab kotna skepnum í hús. Vebrib licrti rrieir og meif og birti víba aldrei tipp í 8 dægur. Af þessuurbu svo miklir fjárskabar uhi Ausíurlaiid einkum í hjerabinu, ab slíkir hafa valla orbib um marg- ar aldir Eptir vebrin voru allir ab leita scm gátu, dag eptir dag í 5 til 7 vikur og sumstab- ar allt til þessa. Fjöldi hefir grafist app af fjenu flest dautt og nú á seinni tíb allt soltib í hel sení liffei. þab iiefir ótrúlega hjálpab hvab margir rakkar hafa komib upp, sem grafib hafa á fönnum'þar sem kindvar undir, sum- stabar á 9 ti! 10 álna þykkum sköflum og skepnan þá verib nibur vib jörbu ; og sumir þessir rakkar þóttu ábur til lítils nýtir. Færri hefbi þessi þarfa dýrlifabnú, ef hundulög mr. Krabba hefbi verib komin í giidi. Flestir bú- cndur á efri sveitum í F1 jótsdaIshjcrafei bafa misst af þessu skafa vebri frá 30 til 200 fjár eptir fjár megni; og sumstabar í Breibdal og Beiufirbi varb skabínn eins og þar sem verst fór í hjerabi. Minni varb hann víba í fjörb- um. Jeg á engan kost ab segja þjer tncb sanni hvab margt fje liafi farist um Atistnrland af þessum völdum. 1 minni sveit varb skabtnn lijá flestum í minna lagi, og fórust hjer þó vfir 1200 fjár. Eptir því tcl jeg vafalaust ab farist haíi yfir 10,000 fjár í þessuin sveitum þar sem vebrib nábi mest til. þessi fjármiss- ir herbir margfaldlega bágindin, sem vofbu yiir. og yfir ybur; bann er nð skilinn vife, og vjer eigtun ab fylgja honum tii grafar I moldinni skal hræ hans um eilífb eilíf’öa bústab eiga og ölium skorkvikindum, skal þab tiI vibbjóbs vera. Andi Itans er (Itittur til sintia upphaflegu heim- kynna; nibur í hiö ómælanlega hildvpi ævar- andi böivunar. þib sem á leife þessa lífs, Iiutíb bundib tryggbir, vib þenna e r k i d j ö f u 1 og átt mök ebtir skipti vib liann. Ykkur er í kom- andi lífi, ebur rjettara, eptir dauban, skipab sa;íi, og fyrirbúínn stabur mebal hinna forsmánar- Icgustu, þeirra forsnnílegu meíal djöfla allra djöíla, netna ab þib bölvib miriningu hans af hjartanlegri alvöru, og sverjib ekki ab vekja hann upp aptur frá daubum. Hversu niarga liefit' ekki þessi framliini andskoti vor, alib vib sinn eiiraba barm? Uann hefir verib mannanna rammasti óvinur, tippspretta allskon- ar lasta, átumein okkar andlegu og tfmanlegu velferbar; og þjófur ab hylli voiri bjá Gubi og mönntim. Látunt því, af nautn áfengra drykkja, og kvebjum hann, segjandi: F a r b u bölvabttr“. Ab þcssu búnu var kistunni Jokab, og hún fhitt til grafarinnar, var hún sfban moldu aus- FjeS var ábur meb fæsía mófi, scm þab hefir lengi verib, vegna feilirsins og lambadaubans í fyrra vor. Síban áfellib leib af heíir tíbin optast ver- ib gób, jafna þýbur og rigningar meÖ krapa- slettum og nú er bezta hláka. Samt er óvenja eptir af skeflinu sem kom og er orbib hart setn jökull, svo hófur markar a& eins skafia í þí&- vi&i'i. Um allar sveitir horfir hjer til mikilla varidræba meb fólkib. Búendttr vilja fegnir hætta búskap. en kornast hvergi nibur. Sveit- arþyngsli margfaidast og verbur án efa ab setja nibur í vor fjöída af vinnandi fóiki, einkum liina ný giptu sem hafa börn á höndum. þab eykur líka vanræbin, a& sjávaraíii iiefir vífast hvar verib lítiii í fjörbum bæbi í sumar og haust þó er fisktir enn tölu verbur í Rei&arfir&i ef beita er til. Hvergi heíi jeg heyrt getið urn hann annarstabar. Hin fyrri árin hefir sjávar- afiinn hjálpab hjer óvenjumikib,. og þá hvala- veibar Vesttnanna, sem engar voru í sumar. Mislingar ganga hjer nú nm allar sveitir, heldur hvumleibir en deyba ekki marga enn þá. þab er mælt ab Langnesingar hafi fært þá í land af duggu og segir sagan a& tnanna- garmarnir haíi viljab varna löndum okkar ttpp á skipife, ,og látib þá skiija ab sótt væri á skip- nu. Hinir óbu samt upp, og ofan til hinna sjúku. Slíkir mcnn eru refsingar verbir, ef satt væri, sem færa svo eitraban sjúkdóm vísvit- andi á land. þó fáir sjett dánir enn af þess- ari landfarsótt, má samt trúa því ab þeir vinna á nokkrum hundru&um manna ábur en lýkur. Helzt deyja úngbörnin. í einni sveit hefi jeg heyrt ab dánir væri undir 20 manns, fiestir af mislingum. En þar er fólksmargt og sóttin gengin um garb. þjóbólfur fræddi okkur um rábstöfun stjórnarinnar a& setja okkur lækni. þab hefir víst verib satt a& Fritz Zeuthen, fór meb póstskipi austur á lci&, 22. okíób. í haust úi Rv., en ienti til Danmerkur. 4. næstl. m, kvab hann hafa komib meb póstskipinu á Djúpa- vog. En fór þaban aptur næsta dag ti! Rv. vife vitum eigi hvab þvíhetir vaidib, nemahon- um haii þótt nábugra a& ala aldur sinn þar sybra þab vitmn vib, ab vib höfum engin not haft af ltonum; og er hjer hib sama stríb og Verib befir vi& sjúkdóma og dau&a. Engin mannleg læknishönd hjálpar okkur t því, og nær daubinn Itjer allsta&ar herfangi sínu mót- stöbaiaust, hvar sem lífsaílíb bilar. HLUTAF.JELAG EYFIRÐINGA. Hinn 29 janúar var fundur fjelagsins Italdinn á Akureyri. Flestir fundarmenn sóttu fundinn, þótt hrí&arvé&ur væri um þá daga. Til fundarstjóra var kosinn Arnijótur Olafs- in, eins og venjuiega si&ur er til, og víg&i presturinn moldina þannig: „Af eldi ertu kominn, a& brennisteini skaltu þú ver&a; og úr brennivíni skalt þú aldrei fratnar ab eilífu, upp aptur rísa. Frásögu þcssa, álítuni vjer, ærib mikils- vir&a, og vonuni ab iesendur liennar, láti liana ekki cins og vind um eyrun þjóta', heldur þar á móii kósti kapps um, hverfyrirsig innbirb- is, a& grafa þenna mcinvætt, (Bakkus) og bann- færa utinningu hans. þá mundi oss vegna betur; og óskandi væri, a& ailir, prestar vorir, hef&n vilja og mátt til ab ganga á und- an meb gó&u eptirdæmi, og me& hugrenning- um, orbttm og veikum, stemma stign fyrir þeini ógurlegu glötun, er samneiti Bakkusar hefir í för meb sjer. BROT ÚR ÆFISÖGU. Hvaba ár, og hva&a dag, og hvar; jeg er kominn í þenna heim, stendur ab líkindum skrifab í einhverri kirkjubók, — jeg veit þab ekki. — Ætt tnín er mjer sömuleibis ókunn, uema hvab tilgátur tnanna liafa verib, ab jeg

x

Norðanfari

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Norðanfari
https://timarit.is/publication/88

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.