Norðanfari - 27.02.1869, Page 4

á örfáa bæi enn í hinttra 3 sífcast nefndu
sveitura. þessi er nú oríinn verkahringur
þeirra uin árslok, og virtist þessi ófagnafcar-
gesstur flýta sjer til fundar vi& landsfólkii) allt.
Ekki hefir þó veikin reynst mjög mannskæb í
þessura austursveitum, nema í Vopnafir&i. þang-
ab barst veikin allra fyrst meÖ stúlku einni
voþnfirzkri, sem dvaldi á Sauianesi og var
eina nótt sainnátta mönnum frá Skálum,
ura þá hina sömu lielgi, sem veikinnar varb
fyrst vart þar ytra. Nefnutn vjer þetta dæmi
til ab sýna mönnuni fram á, hve næm veikin
er, og hve ör&ugt hufci verib al) kæfa hana
hjer í fætingunni, og rjett óhugsandi, eptir
því sera hagar til meí) sanrgöngur manna á
meíal, bæti hjcr og annarstaíar. Svo er þá
mislingaveikin komin á stai) hjeian, og kem-
ur nú úr hörtjustu átt, en ekki úr „stiírinu
heita“, eins og 1846, þegar hún gekk seinast.
Sje hún yi>ur landar gótirl talandi vottur um
þann margvíslega óskunda, sem vjer megum
þola af útlendum fiskurum, og sem vjer gjarn-
an viidum bera einir, metan ekki fram úr
raknar, þótt vjer nú nauimgir eins og sendum
yiur þenna hvimleiöa vetrargest.
þetia er nú í ár ai) segja um hina frönsku
og ensku fiskara. En, ekki er þar roei) búii>:
í surnar heimsótti oss flunkurnýr fiskari, ekki
nema sjálfur hvalaveibainaiiurinn danski, Capi-
tain-I^ieutenant Ilammer. Hann lá hjer vife
Nesib í libuga viku á dreka sínum þcim hin-
um inikla, og nokkru sífcar iáu hjer um hríi)
undir Nesinu skútur hans þrjár, Skallagrímur,
Gariar og Berufjöriur, Gengu þeir Hammer
svo vel fram, ai> svo er ai sjá, sem Danir
ætli ai> gjöra sig eigi síiur heimakomna hjá
oss heldur en fyrri liskarar, enda munu þeir
telja til frændsemi vib oss ai> fornu, og þá
líka, ef til vill, til þegnlegs fjeiagsskapar á
scinni öldum. þab mátti mei) sanni segja, áíi
þessir frændur vorir og fjeiagar tóku í sum-
ar til óspilitra máianna og buiu sjáifa sig
velkomna, sera Skarphjeiinn foríum þa& sóp-
aii heldur en ekki ab drekanuui milrla, þar
sem liann lá vii land upp, næstur allra skipa,
ekki meira en 200 faima frá Iandi ai sjá, og
sleikti svo fiskslórii npp í landslilje, þar sem
skjólii var bezt, undir megin-fuglbjargi sveit-
arir.nar; gengu 3 bátar frá drekanum tii veii-
anna, og fór því fram á aira viku, ai þeir
lágu þar mei spekt, því blíiur gengu þá
miklar og stillingar; var mælt ab lieutenant-
inn iiefii dregii þar fulla þúsund þorska mei
degi hverjum. En þótt Danir Ieggiu allmikla
gtund á þorskveiiina, höffcu þeir liisafla svo
mikinn, ai smnt liiið gat gefii sig vii fugla-
veiium, enda þurfti þær ekki iangt ai sækja,
þar sem bjargii gnæfii upp rjett hjá drekan-
um, svo sem áiur er sagt. Var ekki trútt
um, ai menn þættnst sjá bát ganga frá skip-
inu mikla og leggja upp í vog vii bjargii;
áttu þeir Hammers-liiar ai hafa gjört þar
iandgöngu aÍ sii hinna fyrri fiskara; þótti
mönnum, sem þeim gengi all liimannlega veii-
arnar þar í fjörunni, og veria fangsamt í
betva lagi, þótt þeim væri verkii ótamt. I
annan stai þóttust menn ganga úr skugga um,
ab byssur iieftu verii innanboris iijá þeim
Hanimer. Eitt siun horffu rnenn á, ai skot-
in voru miili 20 og 30 skot af drekanunr á
gvipstundu einni; auk þess gekk skothríiin
um þær mundir bæii upp í bjargii og fram
um sjó, en eigi vissu menn gjöria, í hverjum
glurndi meir, Dönum eia Frökkum; því 8
skútur franskar lágu um sama leyti og Ilam-
mer var undir Sköiuvíkurbjargi. Vjer óskum
ai vísu „f i s k i veitafjelaginu danska“ til ham-
ingju, allt livai þai gjörir sig ekki ai „fugl-
veiiafjelagi“ oss til óhamingju; cn mikillega
vænlumst vjer eptir því, ai H a m m e r verii
kurteisari vii oss, ef hann sækír oss heim í
annab sinn, og vill vinna þaÍ lil, ai kljúfa
til þcss þrítugan liamaiinn.
HÁLFYRÐI TIL FBJETTARITARANS-
ÚR SKAGAFIRÐI.
þó jeg sje eigi ósáttur vii þig sveiíungi
minn, út af grein þinni í 5—6 biabi þ. á. Nf.,
sje jeg, ai vii enn höfurn sinn hverja skolun
á verzluninni næstl. sumar, þú spyr al, hvai
unnil sje mei því, ai vefengja, ai Nielsen
hafi geíil 6Jj. Jeg skal segja þjer þai. þai
er þai unnii mei því, ai sannieikurinn leiiist
í Ijós, og hann mun vera sá, al Nielsen gaf
fjelaginu einasta 4eins og um var sanrii í
fyrstu. Voru þá nokkur líkindi til, ai abrir
fengju hjá honUm meiri prócentur? þú held-
ur, al jeg liafi eigi verii ánæglur niei 36 sk.
verlil ; en mur.dir þú eigi líka hafa þegii
38 sk, ef þal beRi gólnrótlega fengist? þú
viit vara okkur vil, al vera heimtuíreka við
lausakaiiptrienn; en nrjer virlist minni þörf
slíluar viivöruuar nú, en stnndum áiur, þar
sem kaupmenn yfir höful al tala, hafa nú í
2 ár sætnilega kunnal al sjá fyrir ráli sínu,
án þess vil höfum þurft ab styrkja þá til þess.
Um matarbænir okkar til stjórnarinnar sem þú
minnist á, vil jeg segja eins og Bi oddi Bjarna-
son: „Engi vegr er okkr í frændi, at yppa
hjer fyrir alþýlu úgæfu fræuda vorra“.
þú heldur al vil sjeuin eigi fæddir und-
ir þeirri lukkustjornu al vil getum kipptílil-
inn því sem ábótavant er " stjörnutrúin er
nú farin al dofna — en þó svo væri sem þú
segir, eigum vil al ieitast vil þal, þann litia
tíma sem vil getum unnil.
Vinur þinn.
IIVER VEIT HVAÐ IIJA SJER GJORIST.
þul er ekki furia þó menn kvarti um þau
vaxandi þyngsli scm á ymsa hreppa leggjast á
þessum tíinum ár eptir ár, og hugsi al hvergi
sje veira en þar sem liver fyrir sig býr, en
skel getur, al sá hugarburiur sje sprotiin af
þekkingarskorti á ásigkomulagi annara hreppa
víisvegar um sveitir; jeg er máske einn af
þeirn sem þetta hugsa, því mjer finnst þung
byrlin, Sarnt þori jeg ekki al fullyria þai,
al hjer sje verst, því margur mun hafa um
sárt al binda En svo allir sjái hverjar ástæl-
ur eru til umkvörtunar minnar, set jeg hjer
stutt yíirlit, yfi'r hvai Svalbarlsstrandarhrepp-
ur htítir al bera, fardaga áril 18||
Vii árslokin 1868 voru hjer 208 manns
í hrepp, þar af nálægt 90 sem ekki geta heit-
il matvinnungar, þ. e., 5 á móti rúmurn 6
vinnandi; lausafjár hundrul í haust voru
182^ ; íátækra útsvör 340] fiskur eia hjerutn
407 rd. 44 sk , og þar ei bæirnir eru 17, koma
al melal tali 200 fiskar á hvern bæ, ela nær
því 18þ fiskur á livert tíundar iindr., af þessu
má sjá hval býrlin er; hrepps ómagar eru 15,
og fleiri sem þarf al styrkja.
þegar lausafjár hndr. e.r skipt mel bænda
tölunni sem er 19 , korna al meialtali hjerum
9| á hvern, og sjest af því hvernig lausafjár
eign hreppsins er varii, 7 af 19 bændum eru
undir skiptitíund.
Til prests og kirkju verla gjöldin nokkul
á annai hundral ríkisdali, þinggjöid í sama
máta yfir 100 rd. Landskuldir ogleigurrúm-
iega 629 rd., og öli hin opinberu gjöld, ab frá-
skildu vegabóta- og kaupgjaldi hjúa, eamtals
1280 rd. 43 sk., til jafnalar af hverjmn bæ
75 rd. 95 saulir eru goldnir í iandskuldir ;
67 fjórl. 3] pd. af smjöri í leigur, eptir 202
hyíildisær. B. Á.
teg' Eptir ósk ritstjóra B. Jónssonar gjiiri jeg
þai hjer meb uppskátt, al jeg er höftindur
greinar þeirrar sem prentnl er í bialinu Nf.
nr. 25-26 1868, mel yfirskriptinni: „Verkii lofar
meistarann“ ; og þar ei G Lambertsen hefir
fullan af gang al mjer í því tilliti, þannig tek
jeg al mjer alia ábyrgi af því al hafa skrif-
al tjeba grein.
Ytravallhoiti í Skagafirli 16 janúar 1869.
Pálmi Jónsson.
Ameríka. þar eru ný uppfundnar vjeiar
til al geyma ís í um sumartímá hval lieitt
setn er; og er í þeim melal annars brúkal
sag og Iialmur til al þekja og vefja fsinn í.
Ábur var sagil sögunarmillumönnum til mikiila
óliægla og kostnalar vib þab ab koma því frá
sjer; en síban vjelar þessar voru uppfundnar,
iieíir ísfjelagib í Boston orlib ab gefa um ár-
il fyrir sag 30,000 dollara. Jafnast tapa
ísfjelögin af þyngd íssins, sem bráinar
ela spillist, og þá flytja á ís til Indlands 4
pörtum, enda eru skipin þá á leilinni 4. til
5 mánuli, og verla tvisvar al.fara yfir mil-
jarlailínuna livar heitast er á hnettinum. " þá
ísinn er tekinn, er hann höggvinn í ferhyrnd
slykki, vafinn síban f hálin og sag, og hiabil
upp þar sem hann er geymdur, þeir sem kaupa
ísinn til bús síns, færa hann niiur í jarihús
sín, og geyma hann þar í smáskápum, sem til þess
eru gjöriir, og eins umbúinn og fyrr er getll.
Noibmenn flyija árlega ís til ýmsra latida 15,
652 lestir ela fafmarúm al mei'altali. Fiá
fyistu hendi er gefii hjerum 13 ruk, fyrir Ton-
ii, e?a 25 vættir af vatnaís
Menn þekkja ekkert í ríki náttúrunnar,
sem jafnvel geymir og frostii, t. a m. Mamm-
uthsdýiil, er fundist hefir í Siberíu, sem glæ-
nýtt eptir tnörg hnndrul ár Annal dæmil iiafa
menn á síldartorfunum or Cnnast vib strendur
Grænlands frosnar í ísnum. Á Kamtschatka,
geyma menri ávextina á trjánum árib um kring,
því frostib kemur þar svo fljótt og hart, al
ávextirnir frjósa þegar, en þal verbur ab var-
ast al þýla þal sem frosii er í húsi, sem
ilur er í, al eins ai þar frjósi ekti.
Nú um tíma hefir veturinn veril mel harl-
ara roóti hvassvilur og sujókoma, en sjaldan
mikill gaddur; vfba hjer fyrir noilan Yxna-
dalsheili, er sagt mjng jarlskart og flestir hest-
ar komnir á gjöf Iljer og hvar iiefir orlil
vart vil fjárpestina, en hún þó óvíia fækkal
mörgu llvergi hjer nyrbra er nú geiil um
iiskufla, nema fyrir skeinmstu iítib eiit á.Skaga-
strönd, efa austanvert vib Húnaflóa Vegna
ógæltanna helir hákarlsaflmn orf ib lítill í vetur.
Selaflinu er líka mjög lítill ba;Ii á byssu og í næt-
ur, Mislingaveikin kvab eigi abeins vera komin
á einn bæ á Tjörnesi, heldur enda á 2 bæi í
Eyjafirbi, Grund og Milhús; ferlirnar eru líka
allt at fram og aptur palan og þangal, sein
veikin kom lyrst npp og dreiíbist út, er illt
mun liafa veril ab koma í veg fyrir, en hætt
er þó vib, ab minni varkárni liali í þessu tilliti
verib vilhöfb, en mögulegt var. Mælt er al
arntmabur Havstein, hafi fyrir löngu sífan skor-
al á landlækninn og jalnvel fleiri lækna, al
semja erindisbrjef handa „heilbrigbisnefndun-
um“, er setiar voru hjer í amtinu í fyrra ; allt
fyrir þal kvab þó þetta enn vera ógjört og
nefndirnar standi uppi rálfáar ef eigi rálalausar.
AUGLÝSING.
— Ilinn alþekkti svokallali „Hólaplást-
ur“, sem hefir reynzt svo einkar góbur vil
ýmsum innanmeinum, einkum lifrar- og brjóst-
veiki, verbur framvegis tii sölu hjá bókbind-
ara Fritbirni Steinssyni á Akureyri.
Eujandi oíj ábjrydarniudur Bjyrn JÓnSSOn.
Fieutal í prentsra. á Akureyrí. J. Sveinssou.