Norðanfari - 15.04.1869, Side 2

vill vera í fjclaginu meí htö nýbyggía skip
sitt.
23 gr. J>eir sem eitt sinn Iiafa gengiS ilr
fjelaginu, cins og gjört er ráb fyrir í næstu
grein hjer á untian, geta aptur fengiö inngöngu
í fjelagiS, en verfta þá álitnir sem nýir fje-
lagsmenn, og hljóta því ab grei&a, auk ábyrgS-
argjalós, 2| g sem inngöngueyri
24 gr. Allan þann ágreining, er rfsa kann
í fjelaginu millum háseta og skipstjóra, elleg-
ar skipstióra og útgerbarmanna og þeir eigi
geta orbiö ásáttir nm, skal bera undir stjórn
ijelagsins, og gjörir hún þá um máliB. f>ó
skulu þeir er hlut eiga aB, eiga kost á aB bera
rnálili aptur fram á aBalfundi, og ræBur þar
afl atkvæba málalokum. Ef ágreiningur verB-
ur millum embættismanna fjelagsins og ann-
ara fjelagsmanna, skal því skjóta tiIaBalfund-
ar og skera úr mei) atkvæ&a fjölda. En greini
stjórnarmenn fjelagsins á um eittlivab sín í
milli, þá ræbur þar enn atkvæ&amunur.
25. gr. Breyta má lögum þessum á afcal-
fundi fjelagsins, en þá skai stjórnin ætíi) aug-
Iý8a fyrir fram, er bún kveimr til slíks fund-
ar, hverjar breytingar vii) lögin verBi upp born-
ar. Eigi má þó breyta lögunum, neiria tveir
þriBju hlutir fjelagsmanna á þeim fundi sam-
þykki breytinguna. Nú koma eigi svo marg-
ir til fundar, ai> breytingin geti ori.ib lögiega
samþykkt, en þá skal stjórn fjelagsins kvebja
tii annars fundar, og ræBur þá cinfaldur at-
kvæí>amunnr.
26 gr. Ábyrgiarlög þessi skuhi ritnB í
gjörbarbók, sem fjelagiB á, og skrifa allir fje-
iagsmenn nöfn sín undir þan. In'nglýsa 6kal
lögnnum og nýmækim þeim, er síBan kunna
verBa vii) þau gjöríi. Prenta skal og lögin, og
sjer stjórn fjeiagsins um, aB nóg sje tii af
þeim.
LEIÐBEINING,
ab koma á æBarvarpi og ai) flytja æBur á
stöiuvötn.
Fyrst senuir mabur viB þann, sem á æb-
arvarp, lielzt þar' sem varp er í framförum, aí)
hann selji sjer 10 æBarkoilur á ári í 3 ár, og
viríiist vcri) þeirra ámóta og 1 pd æfcaidúns,
því víBa munu 30 æi>ur gefa af sjer 1 pd. af
dún
f>cgar nú búiii cr aí> fá loforB um æii-
urnar, er bezt aí> varpmaburinn velji þær sjálf-
ur, ættu þai> belzt a& vera þær æiur, sem
yrpu í fyrsta e&a annaB sinn; má noklui&
þekkja þa& á eggjnm þeirra, því bæ&i eru
eggin digrari og rau&leitari undan tingum held-
ur en gömlum, enda nninu vanir varpmenn
þekkja þa&, þó er eigi ætí& au&velt a& vita
me& vissu aldur æ&anna, sem ver&a víst mjög
gamlar.
þær æ&ur scm á a& flytja, er bezt a&
verpi í jar&arbrei&ri, því hrei&riö ver&ur a&
skera upp me& öllu saman, og láta þa& sem
minnst rólast, leggja þa& sí&an í grindabúr,
me& þjcttu þaki yfir, og svo stórt a& 5 æ&ur
mc& lirei&rum geti rómast í því, sem ver&ur
mátulega þungur baggi.
Flytji maiur æ&urnar til fjatla, þá er
bezt a& hafa eklti nema þann eina hest sem
þær eru á í förinni. Bezt er a& æfeurnar, sem
fluttar eru, hafi ekki orpife nema 3 eggjum og
lítill e&a engin dún kominn, því eggin mega
ekki hi& minnsta vera farin a& stropa; líka
ver&ur a& varast báva&a og bundagelt, á mefe-
an á flutningnum stcndur, þegar ma&iir er
iiú kominn me& æ&urnar þangafe, sem varpiö á
a& ver&a, þá velur ma&ur líkastann liólma, a&
mögulegt er, þeim sem æ&urnar voru teknar
úr, einnig a& þeir sje líkt frá landi og hinn
var. Sker ma&ur þá upp kringlóttan gras-
hnaus, svo laga&an a& hrei&ri& sem flutt var
rúmizt í hnauss-stæ&inu e&a hoiunni, 2 hrei&-
ur eiga a& vera hvert hjá ö&ru me& litiu milli-
bili. Sí&an ver&ur a& hafa búr yfir, og eiga
Öll 5 búrin a& vera svo nálægt hvert ö&ru, a&
allar æ&urnar sjái bver til annarar, þegar bú-
i& er a& búa svona um æ&urnar, vitjar maíur
ura þær annanhvorn dag, er þá gott a& geta
fært þeim um Iei& nýtt rægsni e&a slóg úr
silungi efa hrógnkelsi, en ekki má þa& vera
úldi& e&a saltafe; á því rífeur a& hafa vafn í
búrinu, og er bezt til þess, a& grafa vatns-
helda gröf, sem sýe svo stór a& þær geti ba&-
a& sig í þeim; þa& ver&ur a& ri&a svo liátt
ofan yfir gröfina, a& þær geti teygt sig upp
úr ba&inu; eins ver&ur a& lagfæra, ef eitthvafe
raskast hreiferi& e&a búrife. Ekki þarf ma&ur
afe klppa sjer upp vi& þa&, þó a& æ&urnar jeti
ekki mefan þær eru á eggjum, því margar
æ&ur sem liggja á, sem vera mi),n 14—18
dagar. Geti ma&ur ekki haft gröfina, verfeur
a& liafa vatn í búrinu, og sjá um, afe þær geti
ekki hellt því ni&ur í hrei&rib. þegar ma&ur
fer aö vona eptir, a& fari a& brjóta á eggjun-
um, gætir mafeur vandlega a&, nær fyrst fer
a& brotna á þeim; tckur mafeur þá bórife of-
an af hrei&rinu og lætur vera autt yfir, vitjar
sí&an ekki um í nokkra daga, nema gripfugl
sje, sem viti af brei&rinu, þá ver&ur a& verja
lionum a& komast a&, allt hvafe unnt er. Vel
getur skefe a& ma&ur missi þær afefluttu æ&ur,
svo a& þær komi eigi aptur, sem ver&ur heizt
ef a& þær a&fluttu æ&ur hafa orpi& nokkur ár
í hólmanum, sem þær voru teknarúr, en varla
missir ma&ur allar 30 æ&urnar, nema a& æ&-
urnar ekki geti fengizt, þar sem mafenr ætla&i
a& koma á varpinu, og tjáir þá varla a& reyna
þa& lengur. Komi ungur e&a geldur fugl a&
árife eptir, hlýtur ma&ur a& vera vongó&ur um
varpife, en verife gctur a& ungi fuglinn verpi
ekki fyrr en eptir 4—5 ár; þa& getur líka
skefe, a& liann verpi 3 ára. Nú fer æ&arfugl-
inn a& koma a& eyjunum, sem optast er a&
li&num sumarmálum, á ma&ur þá þegar, a&
setja upp bræ&ur, búa um í hólmunum, verja
öllum gripfugli , scm er því hægra, sem
þab er gjört fyrri. Bezt er a& sami mafe-
urinn ár eptir ár gæti varpsins, og rí&-
ur á a& sá ma&ur sje ekki fljóthuga, og
liafi ánægju a& gæta varpsins, og er gott a&
venja vi& þa& unglinga, sem eru hneig&ir
til þess; fugllnn tekur líka fljótt eptir því,
og vet&ur varia spakur ef a& ólagin mafeur
passar varp.
þegar fuglinn hefir verpt, er gott a& setja
stög yfir hólmana og ýmsar hræ&ur líkar því,
sem er í næstu hóimum, e&a þar sem a& fngl-
inn var tekinn frá, þó er gott a& breyta dá-
iítife frá, svo sem a& hafa vindflugur, e&a út-
trofein mannaföt og því um Kkt.
Sjálfur á varpma&urinn a& vera sem opt-
ast á ferfe um varpife, en láta samt ætífe bera
sem minnst á sjer me&an fugiinn flýgur af
hreiferinu, í stuttu máli hafa alla varúfe vi&,
a& fuglinn styggist ekki.
þegar ma&ur vill auka varp, má ekki taka
eggin, en lítife eitt má taka af dún, en þó gjöra
þa& me& vareygfe, og eptir því setn eggin eru
mörg; minnstan dún þarf á mosajörfe, en mest-
an þar sem har&ur er jar&vegur. Hvertheld-
ur ma&ur tekur dón o&a egg, þá rí&ur mikife
á. a& hrei&rife breytizt sem minnst, og sje Iík-
ast því sem þa& var þegar a& fuglinn flatig
af því; hafi fuglinn breitt ofan á, þá á rnafe-
ur a& gjöra eins, en brei&i hann ekki ofan
yfir, á ma&ur ckki heldur a& gjöra þa&.
Komi gripfugl í varpife, ver&ur ma&nr a&
ey&a lionum sem fyrst. Arnir ver&ur a& skjóta
cfeur bræla, og eins svartbak (opt má drepa
arnir og kjóa, me& því a& eitra hundsskrokka,
einnig egg, og kasta þessu fyrir gripfuglana,
þetta heppnast og me& máfa en bezt er a&
skjóta þá). Vi& krumma þarf opt meiri fyrir-
höfn. Mjer hefir opt reynzt gott a& vei&a
hrafna á vetrum me& öllu möguiegu móti og
salta þá nifeur í bunka; og fer jeg svo a& því,
a& jeg gjöri gat á kvi& þeirra, og læt þar í
hnefa af salti, má þá me& þessu móti geyma
þá árlangt. þegar krumini fer a& angra mig
me& a& taka egg, flyt jeg me& mjer nokkufe
af daufu hröfnunum, og ileygi þeim iiingaö
og þanga&, þar sem kmrnmi hefir tekife egg-
in, og læt þá liggja, eins og þeir liafi dottife
daufcir ni&ur, ver&ur þá krumma opt bilt vi&,
og nnin hann ekki opt fara þar urn me&an
iiann eigi venzt því; hætti hann því ekki,
breyti jeg til og sker npp torfu, og læt krumma
þar undir, en iæt standa a&ra hlifeina út und-
an, e&a stjeiife (vjeiife) e&a hausinn osfrv.
þar sem menn vilja flytja varp upp á
fjöll, væri gott a& fleiri vildu ieggja saman,
þeir sem anna&livort eiga vötn saman e&a ná-
lægt, e&a hólma í einu vatrii. þess fleiri sem
a:feur eru fluttar, þess vissari er ma&ur um
varpife,
Fieiri athugasemdir kunna a& vera vi&
varp, en lijer cr áminnst, sem flestar munu
þá lærast af sjálfu sjer, þcgar ma&ur fer a&
liir&a varp, þa& er beldur eigi- au&velt a& geta
gjört rá& fyrir öllu, sem upp á kann a& koma;
eigin reynslu verfcur optast bezti kennarinn í
því sem ö&ru.
þessi stutta Ieifcbeining cr skrifufc upp
eptir eigin reynslu niinni, og líka eptir liand-
riti gamals rnanns, er lif&i fyrir 80 árum sí&-
an og hjet Sigmundur í Ásmundarnesi og sem
kom varpi upp á Hrútafjar&arháls og í Ás-
mundarncsseyjar, er liggja undir Stafe f Stein-
gríinsfir&i. þa& væri því þess vert, a& fleiri
reyndu þetta, því fátt borgar jafnvel fyrir-
höfn o.g tilkostnafe, sem a& bæta vörpin, og
vífear gætu þau verife, ef mcnn legg&u alúfe og
kapp á, og nokkufe í sölurnar.
Ritafe af bónda vi& Brei&afjörfc 1867.
HVERJUM þYKIR SINN FUGL FAGUR.
þa& má sannast á þjó&ólfi, er bann dirfist
a& kalla Nor&anfara „óþverrablafe* , sjá þjófe.
nr. 16—17. 1869, bls. 61. því þa& er þó víst
almennt álit alþý&umanna og aiira skynsamra
manna, a& Nor&anfari sje nú bezta blafeife, sem
vjer eigum, því bæ&i er hann í mörgu tilliti
fræ&andi og svo tekur hann til nmtalsefnis
fleiri alþý&umál enn þjó&ólfur. þessi, sem á&-
ur var orfcinn svo rnagur, a& vanvir&a þótti a&
og nú me& þeim óþrifnm a& vansæmis þykir
afc kenna. Hverjum þykir sinn fugi fagur og
svo er um þjóíólf, er mest talar um sjálfan
sig. Iivafe kemur landsmönnum t a. m. vi&
austurför Jóns Gu&mundssonar og allt þa& mas
í þjó&ólíi — hvern á þa& a& gjöra dýr&legan?
og hva& kcrnur nú landsnrönnum vi& afdrif
klá&akinda kennarans, hins nýa ábyrg&armanns,
II. K. Fri&rikssonar e&a málaþref hans vi&
Assessor Benidikt útaf brjefinu kærleiks ríka.
Ilvafe hefir verife markvert í þjó&ólfi nú um
nokkur ár, af sjálfs hans ramleik? Hverjum
þykir sinn fugl fagur og fagurlega hefir ljós
þjó&ólfs skynife í augum kennarans, er hann
lagg&i þar höndur a&, sem málaflutningsma&ur
herra P. Melsteb þvo&i höndur sínar.
Látum alþý&u dæma.
Kunningi þjó&ólfs.
Margir íslendingar hafa opt spurt um svo
köllufe merkitungl, sem eru helzt: þorra, góu,
einmána&ar o: Páska tungl, einnig sumar, vetr-
ar, og jóla tungl; um þetta fræ&ir okkur nú
nýa almanakife fyrir árife 1869, og hefir þa&
ekki fyrri gjört veri&; þetta er nú ekki alveg
rjett. þa& eru ætí& 19 ár í tunglöld, og 12
mánu&ir þrítugnættir í hverju ári, og hverjum
mánuíi er eignafe 1. tungl, þa& ver&a 19 12,
= 228 tungl, en nú koraa 7 a& auki, sem
kalla8t auka tungl, alls á öldinni 235; nú er