Norðanfari


Norðanfari - 19.03.1870, Blaðsíða 4

Norðanfari - 19.03.1870, Blaðsíða 4
avrigniiig, rnel talsveriium krapa slettingi, svo lieita mátli ab jartlaust yrui. Vetirin hörinuin æ meir frá 21 - 80 nóv. mefe mikilli snjókomu og frostgaddi, enda var þá ísinn kominn, og jakar landfastir víisvegar við i-ljettuna. 2. des. var hjer hlákubloti, svo nokkur jörfe kom npp í Núpasveit og á vestur Sljettu, en afe kaila engin á Austursljettu. 6. s. m. komu lirífear afe nýju, en þó varfe fannkoman mest 8. og 9. s. m. og úr því stöfeugar hrífear og veferagangur mefe frosthörkurn fram afe jólum og á afefangadaginn var ákafasta bleytuhrífe, svo snjóþyngslin voru orfein eins og mest á út- mánufeum afe undanförnu ; líka var þá kominn talsverfeur haííshrofei hjer inn á víkur og flóa, og víst magnís úti fyrir. Frá nýári gengu lenju- hrífear fram til þess 13. þ. m. í gær var hjer hhíka, , svo jarfearsnöp er kornin í Núpasveit og á Vestursljettu, eu engiri á Austursljettu, cnda tekur hjer ávalt lítife nema í landsunn= anátt. þafe eru því verstu horfur mefe skepnu- höld manna, því afe mun heyjafeist Ktife í sum- ar til afe þola slík harfeindi. Vífea hraktist hjcr nokkufe af töfeu og hjá flestum allt úthéy, og sumstafear er af því enn nokknfe undir fönn, er slcgife var í fjarlægfe. Bjarndýr kom lijer á land á Ilaifebak, sem varfe unnife. Ur brjefl af Langanesj d 20. jan. 1870. „þetta næstl. sumar, færfei þessari sveit mefe minnsta móti björg af sjó ; ísinn sem lá fram- undir haust, tálmafei bæfei selveifei og lágvafea- veifei, og þann stutta tfma sem sjóiin var aufe- ur í haust, var fiskaíli mjög líiili. Ekki fór hcldur sveilin varhluta af grasbrestinum ; út á nesinu varfe úthagi varla Ijáberandi, og mofe- salli einn upp úr túimnum. f>ví urfeu fófeur- byrgfeirnar allri venju framar minni, og fófe- urpeningur — svo fár sem hann er nú orfe- inn — í mestu hættu staddur; því hraknings- vefeur voru svo mikil frnmanaf, og jarfelaust orfeife á jólaföstu ; snjór mefe langmesta móti á þessum tírna. Bloti var hjer í gærdaz, svo afe yddi á stöku hæfe. Mefe jólaföstu komu rak inn íshrofea dálítinn, sem fyllti fjörurnar mefe storku og fór sífean. En þótt lítill væri — móts vife fshellur fyrri ára — færfei hann ó- venjulega gesti, heilmörg bjarndýr, ekki færri enn 8 hjeldu menn, og hefir citt unnizt; hin fóru snm mefe hrofanum aptur, sum eru hjer enn afe vappa en eru meinlaus og stygg og vinnast því sífeur. Örbyrgfe manna er hjer orfein næsta mik- il; þeir sem hafa stafife eru afe falla, og öll- um búendum er afe hnigna, mefefram af því, afe sveitarþyngslin eru fjarskaleg orfein fyrir þeirra sakir, sem upp flosna ; lánstraustife afe hverfa í kaupstöfeunum og peningaekla tilfinn- anleg, ásamt bjargarskortinum Oss væri nú því þÖrf á því, afe oss væri mifelafe — þó ekki væri nema lítilli björg — af hinu útlenda gjafa korni, sem sagt er afe Vopnfirfeingar og Strönd- nngar sje búnir afe fá skerf af. Værinúekki lijálpin næst, þegar þörfin er mest, svo afe tífearfarife breyttist bráfeum til balnafear, þá færi ekki vel, en hins betra er afe vona. þess er vert afe geta — öferum til fyrir- myndar — afe herra faktor G. Ivarsen á Vopnafirfei, kvafe m j ö g Iftife'hafa p a n t- afe, af munafearvöru mefe skipinu næstl. haiist, cnda yfirlýsti hann því mefe umburfear- brjeli í haust, afe skuldugir menn fengju afe eins í vetur úttekt á naufesynja vörum. Fyr- ir þetta ætti hann opinberar þakkir skyldar“. Ur brjefi úr Húnavatnssýslu d. 1. febrúar 1870. „Miklar voru hjer fannkomur, hrífear og illvifeur framanaf í vetur; hygg jeg afe eng- inn mnni jafnmikil fannalög í lágsveitunum lijer í sýslu fyrri part vetrar, sem ruí; mátti heita afe bjarglaust væri orfeife fyrir allar skepn- uryfir gjörvalla Húnavatnssýslu, fyrir jdl, mest af snjóþyngslum. En sífean á sólstöfeum hefir verife blífeasta vefeurátta og opt þýfeur, svo nú er komin vífcast jörfe, og hún nægileg f ölltim lágsveitum. Á jólaföstu var mafeur sendur frá Asum í Svínavatnshrepp vesttir í Hrúta- fjörfe, og varfc hann úti á Hrútafjarfearhálsi ? Og cr ófundin enn þafe jeg tilveit“. Úr brjefi 20 febr. 1870. „þafc eru fá ár 8Ífcan jeg samdi og ritafei æfisögubrot þeirra nafnkenndu lefega á Hornströnduni, ílalls bónda á Horni og Hallvarfcar sonar hans, og sendi grafskript afe setja yfir leifci Hallvarfear, hver efe liggur í Skjaldbjarnarvílc. Sífean hefir þafe nokkrurn sinnuni skefc, afc Hallvarfeur hefir sýnst mjer í svefni og sagt mjer ýmislega heimsku, og nú í vetur, rjett cptir þiifcjudagsbilinn, sýnd- ist mjer hann segjandi : Nú eru vorfcin mikil tífeindi í landi hjer af stórsköíum og berserks- gangi náttiirunnar, mun þjer cklu álitlegt þykja, því karl nokkur gamall, forn í skapi, sem nú á hcima í Skjaldbjarnarvík, hlcypti um nótt- ina fyrir bilinn, flæfearmús í sjóinn, hverja hann haffei lengi átt og dýrkafe, en sjáifur er hann nú feigur. Skafear eru orfenir miklir, en Gufe fer nú afc vægja til mefe árferfcife eg bæta mönn- um skafeana smátt og smátt; sífan hvarf mjer draunmiafeurinn. Hvafe kemur til þess , afe vjer Norlendingar getum ekki öfelast neina liluttekn- ing í |ieim gjafasamskotum, sem safnast hafa utanlands til hjálpar íslandi. Eruni vjer alltaf ofríkir til afc þiggja hjálp? efeur óverfeugri enn Sufeur og Vestur amtifc, efeur eigum vjer ónýt yíirvöld-4 ? Afc kvöldi hins 25. f m. kom sendimafe- ur, prestsiris sjera Hjörleifs á Skinnastöfcnm, Jón l’jeturss, aptur afe sunnan, mefe brjef stipts- ytirvaldanna til sjera Hjörleífs, um afe lionum væri veitt Tjörn í Svarfafcardal. Afc sunnan er afe frjeita beztu tífe svo þar sást varla klaki á inýrum; og nokkrir, sem byrjafcir voru á lúna- sljettun. Á þorraþrælinn 19. febr. uin kvöldife, brast hjer í norfeanbil mefe gaddi. Frá því og allt til 4 marz, var vefeurstafcan norfean og opt hörkur niiklar mest 10—19. gr. Ii. , en snjó- koma lítii. En 4. marz skipti aptur um vefe- uráttuna mefe hlákum og blífeviferi, mest 12 gr. iiita á R á daginn, en 8 gr. á nóttunni. A þorranum var á stökustafc farife afe votta fyr- ir gróf'ri. I seinustu þorravikunni var á Hofi í Skagafjarfcardölum gengife til grasa 10. þ m brast í norianhrífeargarfe harfcann, og allt- af til þess 17. dag þ m. hafa verifc meiri og minni heljur, frá 17—21 gr. og snjófail nokk= urt; mörgum þykir líklegt, afe mikill hafís sje skammt undan landi, og láir jakar liafa í sein- ustu illviferuniini orfeife hjer út mefc firfcinnm landfastir. Fyrir skömmu sífcan haffei bjarndýr verife skotife fyrir ofan bæinn á Kýlsnesi á Sljettu ; og í viknnni sem leife haffci bjarndýr komifc á land í Ólafsfirfci. Mefe manni ný- komnum afe sunnan, er afe frjetta sömu gófeu tífeina og áfeur, og fiskafla mikinn um allt sufe- uriand. (Eptir þjófeólíi d. 26. janiíar og 9. febr. 1870). Á Selalæk á Rangárvöilum, dóu 6 maun- eskjur frá því í nóv. og til þe6S í janúar þ. á., allar úr taugaveikinni, Mislingasóttin haffei í janúar, verifc konún vcstur ytir Skeifearár- sand og í Fljótshveríifc, og lagt marga í rúmifc. Nokkrir í Húnavatnssýslu skáru skepnur af heyjum sínum. Mifcfirfeingar, ráku saufei og hross, eitthvafc um 120 talsins til hagagöngu, sufeur í Borgarfjörfe Stykkishólmsskipiö haffci komifc þangafe í mifcjum janúarmánafci þ. á , en Skonnei tskipifc Lueinde til Reykjavíkur 29. s. m , eptir 11 daga ferfe frá Beifast á írlandi. Frifcur er sagfeur yfir allt millum þjófcanna. Blítviferi og bezta vetrarfar fram til jóla um allann norfeurhluta Evrópu, en þá brá til snjóa og kulda í Ðanniörku 8. — 9. janúar, var söluverfe á korni 5 id. 80 , ofan í 5 rd. 24sk., saltfiskur haffei selzt fremur vel, og ullin „svona skafclaust", en aferar íslenzkar vörur mifcur. 28. janúar rak hvalkálf upp á Hafnar- skeife í Ölfusi, 18 álna langan, heilan og ó- skemmdan 2. febrúarmán. varfe skiptapi upp undir landi á Seltjarnarnesi, fórust þar 7 menn, en 2 varfe bjargafc. Formafcurinn lijet Einar Ein- arsson frá Ráfeagerfei, um fertugsaldur. Af stjórnarmálum íslands frjettist ekkert, annafe en afe Orla Lehmann, haffei gjört fyrir- spurn til lög8tjórnarráfeherrans um þafc, hvort taka ætti fyrir á þessu ríkisþingi stjórnar- skipunarmái íslands, er lagt var fyrir alþingi í sumar sem leife. Bæfei ensk og dönsk blöfc yfir nóvember og desember, höffeu afe færá margorfear skýrsl- nr, um opnunina á Suezskurfcintim 18. nóvem- her f. á. þetta er og talifc eittbvert hifc mesta afrcksverk 19, aldarinnar. Sífean gralin var skurfeurinn yfir rifife er tengir þær saman Asíu og Afríku, er Afríka orfein afe eyju, og skipaleife komin millum Mifejarfearhafs og Raula- hafs bofnanna. Daginn scm skurfcurinn var opnafcur, fóru gegnum hann 100—150 haf- skipa. Eigi var þafe afe sjá af áfcurnefndum blöfeum, afe aferir heffeu sætt bofei Ismails E- gyptalands konungs, en Jósep Austurríkis- keisari, Evgenie drottning Napoleons keisara, Wilhjálmur konungsefni frá llollandi, auk margra jarla, fnrsta og stórhöffeingja, er þar voru komnir, ásamt grúa af fólki úr öllum, heim8álfum. Svo haffei kvefeífe mikifc afe vife- búnafci, veizludýrfc, rausn og gestrisni Isrnails víeikonungs, afe undrum þótti gegna, og líkt sem frásögurnar í „þúsund og einni nótt“, er ósennilegastar þykja, og skáldaýkjur einar. 19. nóv. sscmdi Napoleon keisari Lesseps hinn mikla forgÖngumann fyrlr Suezskurfeinum, stór- krossi heifeursfylkingarinnar. Úr brjefi úr Rv. d. 7. febr. 1870. Fjár- lriáfeinn uppi á Sufcurnesjum og fyrir austan- fjall. þjófeólfur hrópar lækna 1 lækna I Vefe- uráttan liefir verife ágæt sífean á sólstöfcuiH. Dríst á Sufeurlandi og nú í Skaptafellssýslu ; þó hefir sífean þerri kom verife óstöfcugt. Fisk- ur undir Jökli; afbragfesafli vife ísafjarfeardjúp; hlafefiski í Garfessjó af þorski og ísu. Höfuö- stafeurinn er allslaus; nema dálítife af rúgi, sykri, brv. , lampaolíu og papplr in. fl. Heil- brigfei er manna á mefeal. Nafnkenndir hafa engir dáife nýlega. Strífe er í vændum mill- um Soldáns Tyrkja keisara og vicekonungsins á Egyptalandi Isinail (Pascha) jarls. Englar ætla afc veita Tyrkjum, en Frakkar Egypta- landsmönmim. Jarlin baufe ekki Soldíini, sem mörgum öfcrum stórherrum, afe vera vib þá opna átti Suezskurfcinn. Mælt er afc Rússa- keisara hafi verife byrlafc eitur. Úr brjetí frá Kh. d. 4. nóv. 1869, íhverju skrifafc er, afe kornvara sje alltaf afe lækka í verfei. Stormar og rigningar miklar getigife í haust, og af þeim leifest skipaskafear. f byrjun nóvembm. sukku í Jótlandshafi 2. stór gufu- skip frá Aihúsum, er fara áttu mefc fjenafe til Englands, kostafei iivort þcirra svo bundrufeum þúsund dala skipti. þó hjer afe framan þess sje getife, afe al- mennur frifeur sje millum þjófeanna, þá er eigi afe sífeur hjer og livar herskátt, upphlaup, vígafetli og strífe, t. a. m. á Nýja-Sjálandi í Australíu, á eyjunni Kúbu í Vesturheimi, í Mexíkó, í Paraguay, millum Lopez og Brasilíu- manna, í Spaníu, í Ðalmatiu og vífear. A Nýja-Sjálandi hófu Maoirerne efeur iiinir inn- bornu menn þar uppreist í sumar sem leife, gegn nýlendumönnum, sem flestir eru Bretar, og drápu nokkra af þeim, ræntu borgir og bæi. Sumir af þeim sem komust undan, stukku þegar úr landi mefe fjölskyldur sínar og heim til átthaga sinna, og mefeal þeirra, byskup Mon- ráfe, er fyrir skömmu sífean fór til Nýja-Sja- lands afe stofna nýlendu þar og bofea kristni mefcal heifcingjanna. Nýlendumenn hafa skor- afe á ensku stjórnina, afc senda þangafc herlife, því þeir fáu hermenn, sem þar sjeu fyrir, orki sem engu til afe berja á uppieistarmönnum ; en stjóruin færizt undan Nokkrir vilja, afe nýlendumenn kosti sjálfir lierlife sitt þar. Stjórn- inn á Englandi segist hafa nóg annafc afe gjöra mefc fjc ríkisins, bæfei heima hjá sjer og aust- ur á Indlandi. þafe liggur því vifc borfe, afc hún kalli heim herlife sitt, eigi afe eins frá Nýja- Sjálandi, heldur og öfcrum nýlenduin sínum. Nýlendumenn Breta á Nýja-Sjálandi og í Af- ríku bafa þess vegna ögrafe því, afe þeir þá nnindti leita .sjer lifcs hjá Ameríkumönnum, Frökkum efca Prússnm; en Bretar láta sem sjer sje hvcrgji í þessu tiliiti annt; erida þótt Canada vildi komast í fjelag vife Bandafylkin. Vesturlieims blöfcin tala nú lika mikifc um, afe afeskilnafeur nýlendumanna frá mófeurland- inu, sje á næstu grösum. Stórblafcifc „Times“ á Englandi, hefir og í nokkrnm mjög merki- legum greinum, leytast vife afe sanna þafe, afe slíkur afeskilnafeur, væri Englandi alls eigi til nokkurs tjóns, og sem ekki ætti afe þurfa, afe hleypa af einu fallbyssuskoti hjefean af, til afe verja nýlendurnar ; því þafe horffci rjettast vife, afc þær sjálfar kostufeu eigin landvörn sína. Nýlendumenn á Nýja-Sjálandi hafa því enn skorai) á ensku stjórnina, afe hún, afe minnsta kosti lofafci þeim afc halda því herlifei, sem hjá þeim er, gegn því, afc þeir næstu 5 ár, kost- ufeu 1500 manns sjálfir af herlifcinu. Bretar ætla því afc láta tilleifeast fyrst um sinn, afe lifeife sje þar kjurrt; en segja þó, afe þafe sje rjettast, afc þeir nýlendumenn kenni sjálfir á illri breytni sinni vife innborna menn þar, er hafi verifc afeal orsök uppreistarinnar. þess vegna fer Granville utanríkisráfeherra því enn fram, afe libife sje kallafe hcim, (Framh. s). 26. f. m. hóf norfeanpóstur, Magnús Hall- grímsson hjefcan ferfe sína til Reykjavíkur, en austanpóstur til baka 4 þ. m.; og á hann afe fara aptur frá Eskjufirfci 1. dag aprílm. næstk. 6. dag þ. m. lagfei hjefean af slafc verzlunarm. Jakob Havsteen sufcur til Reykjav. og þafean ætlafci hann, til Kaupmannahafnar í verzlun- arerinduin fyrir föfeur sinn. 9. marz 1870, tijpufeust á Akureyri, forn- ar reifebuxur sem finnandi er befeinn afe skila til ritstjóra Norianfarm_________________________ Eigandi ug dbyrgdarmadnr BjÖm J () II S S 0 II. í’ieutafcur í prentsm. á Akureyri. J. Sveinsson.

x

Norðanfari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Norðanfari
https://timarit.is/publication/88

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.