Norðanfari - 11.12.1872, Blaðsíða 3

liu2aa, nema sinn eigin hag. Ekkevt cr fnilkoniií) i heimi,
og meiga menn ekki kippa sjer upp vih þab, jió fjelags-
ovenn, fielagsstjórn og fjelagib í lteild sinni sje háb sömu
lögum ófullkomlegleikans, þab er aubvitab, a& þessn öllu
er ábótavant, eins og von er til, þab rná allt heita í
barndómi; en þab ætti hvcrjum manni ab vera Ijóst , að
iþetta ungvibi þraifnast mjtíka mebferb og holl iibsyrbi, og
Eb nieb því mtini vinnast betur ab koma umbótum til
legar, en meb lastl og árásum. þeir sem ab fje-
laginu standa, iiafa enn sem komib er litla reynzlu og
'ítib fie. þab sem gjört er, þab er gjört af góbum hug,
fremur 'af vilja en mætti. Hnldum þó áfram, góbir fje-
iagar, þessum hinum góba hug og vilja. Holdum sem
fastast höndum saman til ab vinna ab þessu velferbar-
tn&li lósturjarbar vorrar, sern vjer höfum ásett oss ab
fylgja fram. Gleymum cigi þvi, ab nhugur ræbur iiálfum
Sigri“ og ab „sigursæll er góbttr vilji“. Ef oss tekst ab
sigra í þessu efni, þá enim vjer þó nokkru nær því fram-
farasti-i, ab sjá sjálfir fyrir vorum hag og rába fje voru
8jálfir”og getur þab verib oss talsverbur imgarljettir, í
þeirri’áþján, sem nú gengur yfir oss í landstjórnarmái-
Hm, 0g sem hverjttm rjettnefndum Islands syni hlytur ab
liggja þnngt á hjarta.
Tryggvi Gunnarsson.
ÁGRIP
Af reikningi yfir tekjur og úlgjöld Akureyrar-kaup-
stabar fardagaárib ISyj.
Á Fátæk r a sjóbu rin n T e k j u r. rd. sk.
1. Eptirstöbvar frá f. á. 6 80
I h, í vörzlum gjaidkera 159 74
2. Af útsvörum þessa árs . 394 95
3. Endurborgab lán og abrar óvissar tekjur . 462 73
4. Skutd vib gjaldkcra 55 37
Famtals 1079^ 71
U t g j ö 1 d. rd. sk.
1. Lagt meb þurfamönrium 470 14
2. Burtfeld útsvör 2 1)
3. Lánab Akureyrarkirkju ....... , 450 r>
4. Borgab uppí húsverb , 160 r>
5. . 39 24
6. 12 33
Samtals 1079 71
Sjóbur til eiginlegra hæjarþarfa.
T e k j u r.
1. Eptirstöbvar: rc'- 8K’
a, í munum ...............................1^2 "
b, i peninguin................... • • • 67 26
’k Af útsvörum..............................147 38
B. Af barnaskólanum ........................... 66__„
Sanrtals 422 66
œtowm i uaM&imm
Útgjöld. rá. sk.
1. Til Barnaskólans............................ 196 94
2. j— vegagjörbar.............................. 23 23
3. ýms útgjöld .................................29 12
4. Epliistöbvar: ''d sk-
í rnunum...................142 2
- peninguin ,...............31______31 173 33
Samtals 422^66
Skrifstofu hæjarfógeta á Akurcyri 26. nóvemberm. 1872.
_ S. Thorarensen
TRÚARBRAGÐAPRELSI.
Nú mun þab vera í vændum, ab vjer íslendingar fáum
trúarfrelsi, og verbur mörgum manni tíbrætt um þab. þá
€r nú „utn aubugan gatb ab gresja“, er menn ræba um
trúarhrögbin , því ab mörg er trúin á mebal mannanna;
og þó öll trúarbrögb iiljóbi um Gub og lians vilja, sem
livor um sig, hlýtur ávalt ab vera eitt og liib satna , þá
eru þau samt svo ýmisleg sem allir vita.
Án trúar gctur enginn mabur verib, því andinn hlyt-
ur ab sjá lengra enn skilningarvitin geta náb; en þaö
er þessi hugsjón sem vjer köllum trú, og hana hafa altar
þjóbir haft, á öllum öldum, þó ab tíniinn hafi ýmislega
lagab hana og breytt henni. þessi hugsjón heíir skýrst
æ betur og betur, jafnfraint því, sem andi mannsins hefir
tekib ósegjanlegum íramförum frá öndverbu. I fornöld
höfbu þjóbirnar bæbi sljóa og skammsýna hugsjón um
Gub, þær sáu ab vísu ótal undrasjónir 1 náttmyrkri heibn-
innar, en flestar voru þær ófagrar og risalegar. Sinám-
saman skýrbust sjónir þeirra betur; en margar kynja-
rnyndir sveimubu enn fyrir hugsjónum þeirra í hálfbirt-
ing mibaldanna, þó annar háttur væri á þeim enn ábur.
Nú eiga þær ab fagna morgunroba sannleikans, og þó
bregbur enn fyrir hinum sömu skuggamyndum, en þær
hljóta ab hverfa, því mannkynib er komib á æbra fram-
farastig. Brábum rennur upp sólin, og þá verba öll
nátttröllin ab sleini.
Jeg ætia ab fara nokkrum orbum um trúarfrelsib,
sem jeg sa-gbi, ab vjer íslendingar ættum í vændum. Allt
frelsi er rjett og gott, en allt ófrelsi rangt og íllt, því
ab þab er annarlegt vald, sem fjötrar menn bæbi andiega
og líkamlega. Trúarfrelsib er því einkar gott, ogvjer ætt-
um ab taka því meb glöbum huga, en jeg held þab verbi
öbru nær, eptir því, sem mjer hefir skilizt á orbum sumra
manna. En þeir vita eigi hvab þeir segja, blessabir menn-
irnir sumir, sem mæla á móti trúarfrelsinu.
Ilvernig hefir trúarófrelsib og trúarhatrib komib frani
{ sögunni? Muna eigi allir liib óttalega páfavaid, hin-
ar óte'jandi styrjaldir, sem trúarófrelsib oili ? Bæbi
hjá kaþólskum mönnum og próíestöntum (mótmæiendum)
hefir trúarófrelsib ætíb komib fllu á stab. Kom þab brátt
fram í byrjun „sibabótaiinnar", er af því leiddi trúarbragba
stríbib á þýzkalandi og nokkru síbar þrjátíuárastríbib. E11
auk þessara atmennu styrjalda, hefir þab eigi gjört lít-
ib íllt ab vetkum.Hjá kaþólskum mönnum get jeg einungis
um ofsóknir vib ýmsa abra trúarflokka, hræbileg afdrif
mavgra ágætisinanna, bin hryllilegu morbvíg Bartholo-
meusnóttina í París („blóbbabib"), hinn stranga rannsókna-
dóm (inquisition) á Spáni o. s. frv. Hjá prótestöntum get
jeg eintingis tnn bænda ófribinn á þýskalandi (á dögum
Lúthers), hræbileg afdrif margra ágætismanna, morbvígin
miklu (Bblóbbabiba) í Stokkhólmi, rannsóknadóminn á Eng-
landi gegn frum og öbrum kaþólskum mönnum. [þab er
óteljandi margt illt, sem trúarófrelsib liefir orsakab, en sagan
sýnir þab allt meb óafmáaniegu letri]. Vjer Islendingar
höfum og nokkub af trúarhatrinu ab segja; vjer munum
allir, meb hverju móii sibabótin ruddi sjer til rúms; vjer
munum dauba Jóns biskups Arasonar. þab var upphaf
ab ánaub vorri; þá slokknabi síbasti frelsisneisti vor "
Margir munti nú segja, ab triíarófrelsið gjöri ekkevt
ilit ab hjá oss á þessum tímum, og varla mundi betur
fara þótt vjer fengjum freisi í þeim efnnm. Enn þetta
er öldungis tangt álit, og þeir einir munu svosegja, sem
ekki vita itvab frelsi er. Jeg þori ab fullyrba, ab trúar-
ófrelsib hefir stabib þjóblífi voru fyrir þrifum , bæbi á
andlegan og líkamlegan hátt. Trúarófrelsib hefir stabib voru
andlega lífl fyrir þrifum, meb því ab þab hneppir í á-
naub samvizku manna, og leibir af sjer naubungartrú,
sem gjörir menn ab hræsnurum. Trúarófrelsib Itefir og
stabib voru líkamlega líö fyrir þrifum, er þab hefir stabið
í vegi öbrum þjótum, sem hafa viljab setjast hjerab. Hefbi
hjer verib trúarbragbafrelsi, mundu Frakkar og íleiri þjób-